Krokodyl w Zalewie Rybnickim i wieloryb w Wiśle. Czyli do czego prowadzi desperacja dziennikarzy w sezonie ogórkowym?

Maciej Mazur z "Faktów" TVN nazywa tę opowieść "ogórkowym majstersztykiem". Ale artykuły o wielorybie "Lolku" to raczej krzyk rozpaczy, bo czytelnika można jednak przyciągnąć czymś ciekawszym. I przede wszystkim nie wyssanym z palca. - W sezonie ogórkowym trzeba się trochę pogimnastykować - mówi dziennikarz. - To trudne, kiedy robi się 56. materiał o tym, jak Polacy spędzają długi weekend. Oczywiście te same tematy wracają co roku, tylko staramy się je inaczej pokazać. Tak, żeby widz, zamiast odgrzanego kotleta, miał wrażenie, że otrzymał coś nowego i świeżego.

Do tego przykazania kolejne dodaje Wojciech Szacki, reporter "Gazety Wyborczej". - Podstawowa zasada to nic na siłę. Jeśli w polityce nic się nie dzieje, to po prostu jest dla niej mniej miejsca w wydaniu - mówi naTemat. Podaje jednak kilka starych sposobów na wykreowanie tematu, który będzie można później opisać: - Zawsze można powiedzieć jednemu politykowi, że drugi polityk nazwał go idiotą i już jest wokół tego wielka dyskusja. W tym specjalizuje się szczególnie jedna ze stacji telewizyjnych. Poza tym są wywiady - zawsze można przeprowadzić rozmowę z jakimś nieoczywistym politykiem. Można też zamówić sondaż na dowolny temat, i zebrać do niego komentarze, ale zawsze pojawia się pytanie, czy to jest warte tego, skoro Polacy są bardziej zajęci grillowaniem, niż polityką.

Jednak nie tylko polityką żyje człowiek i okres spokoju w Sejmie czy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów daje szansę na poruszenie innych tematów. - W dzisiejszej "Gazecie" jest bardzo ciekawy tekst o Wilczym Szańcu, który otwiera dział "Polityka". Taki tekst, siedząc na werandzie, przeczytałem z większą ciekawością niż wywiad z prof. Romanem Kuźniarem dwie strony dalej. Chociaż w innych okolicznościach ten tekst o dawnej kwaterze Hitlera mógłby nawet nie wejść do wydania - mówi dziennikarz. - Trzeba się nagiąć do rzeczywistości, a nie ją kreować.

Jednak nie wszystkie redakcje podchodzą do sezonu ogórkowego tak ambitnie i zamiast o Wilczym Szańcu możemy poczytać chociażby o seksie. - Chyba 3 lata temu we "Wproście" pojawił się przewodnik wakacyjny o tym, jak się zdradza - przypomina sobie Renata Kim, szefowa działu "Społeczeństwo" w tygodniku "Newsweek Polska". - Zaskoczyło mnie to, ale zdumiał mnie poradnik, który był pod spodem. W punktach wypisano co zrobić, żeby zdrada nie wyszła na jaw. Nie mogłam uwierzyć, że taki temat można poważnie przedstawić. Okazało się, że się świetnie sprzedał.

- To jawny gwałt na inteligencji czytelników - ocenia Piotr Michalak, reporter "Wydarzeń" Polsatu. - Rozumiem, że forma tabloidu pozwala na przekraczanie pewnych granic i parę razy można coś takiego popełnić, ale to jest strzał w kolano. Promil ludzi, którzy w to wierzą jest znikomy, a pozostałych takie informacje zrażają do tytułu - dodaje dziennikarz. Przyznaje, że sam ma nieco ułatwione zadanie, bo czasami przygotowuje materiały z pogranicza felietonu i zwykłego materiału telewizyjnego, a te mają raczej "niewielki pierwiastek newsowości". I podaje przykłady. Opowiada o zdjęciu, które przedstawiało Stevie'go Wonder'a wraz z Janem Lityńskim i Jackiem Kuroniem. To był punkt wyjścia do atmosferze przełomu 1989 i 1990 roku. Z kolei punktem wyjścia do materiału o wyborach czerwcowych z 1989 roku była kartka z archiwum IPN, która była dowodem zakładu partyjnych notabli. Jerzy Urban, Aleksander Kwaśniewski i Leszek Miller próbowali przewidzieć jaki procent głosów zdobędzie strona rządowa a jaki "Solidarność".

Zdradza jednak, że zdarzało mu się przygotowywać materiały o niezbyt ważnych i ciekawych wydarzeniach. - Też miałem takie strzały rozpaczy, jak materiał o tym, co się robi jak nic się nie dzieje. Ale za to kilka lat temu zrobiłem materiał o tym, że nie ma sezonu ogórkowego. I wydaje mi się, że rzeczywiście coraz rzadziej jest tak, że nie dzieje się absolutnie nic i sezon ogórkowy odchodzi w niebyt. Dzisiaj nie mamy czasu się ponudzić, a ja - to może nieco samobójcze z mojej strony - chciałbym czasami móc się zatrzymać nad czymś i opowiedzieć o tym dokładniej. Albo móc sobie pozwolić na luksus, jaki mają pracownicy lokalnych fińskich telewizji - oni latem zamykają interesy, bo nikt nie chce oglądać ich programów - mówi Michalak. I może takie rozwiązanie należałoby podsunąć niektórym redakcjom, zanim znów lipiec i sierpień upłyną nam pod znakiem piranii, tygrysów, lądowań UFO itd (bo przecież wyobraźnia ludzka jest nieograniczona).