Choruje prawie milion Polaków, ale mylimy ją z depresją. W tej chorobie najgorsza jest emocjonalna "góra"

Z Piotrem Buckim, autorem książki "Złap równowagę" spotykam się w dość symbolicznym dniu, bo w Międzynarodowym Dniu Walki z Depresją. Bucki sam przez wiele lat zmagał się z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym. Gdy udało mu się osiągnąć równowagę, postanowił podzielić się swoimi doświadczeniami ze światem. Tak powstała książka "Złap równowagę", do której stworzenie Bucki zaprosił również psychiatrę Wojciecha Pączka, który jest naukowym głosem publikacji. To pierwsza tego typu książka na polskim rynku, która może pomóc nie tylko chorym, ale również ich bliskim, którym często ciężko zrozumieć przebieg zaburzenia.

Leki szybko wyprowadzały mnie na górę, dość niebezpieczną, choć z początku nie zdawałem sobie z tego sprawy. Czasem wręcz mi pasowała, byłem wtedy produktywny, bardzo szybko myślałem, byłem kreatywny i podejmowałem dużo ryzykownych zachowań, które wówczas w pewnym stopniu mi się opłacały. Nie znaczy to jednak, że stan był korzystny – tak naprawdę był wręcz niebezpieczny. Właśnie podczas takiej "góry" miałem dosyć ciężki wypadek samochodowy. Ta "góra" powodowała również rozpad relacji z bliskimi i z przyjaciółmi. W hipermanii postrzegamy siebie przez pryzmat niemal nadludzkich cech, za co zawsze przychodzi zapłacić wysoką cenę.

Dopiero od lekarki, która była psychiatrą i terapeutą poznawczo-behawioralnym, dowiedziałem się, że wcale nie mam depresji, z którą – jak sądziłem – żyłem wiele lat. To właśnie od niej pierwszy raz usłyszałem o zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym.

Ceną są same te rzeczy, które dzieją się w hipomanii lub manii – u mnie, poza wypadkiem, nie skończyło się niczym złym, jednak był on efektem nadmiernego podejmowania ryzyka, które w epizodzie manii jest częste. Myślenie, że jest się niezniszczalnym, że można wszystko, że jest się wielozadaniowym. Inną ceną jest to, że w trakcie epizodów, w trakcie których umysł jest bardo obciążony, giną, często bezpowrotnie, miliony neuronów.

Często, gdy mówi się o tej chorobie osobom zdrowym, spotykamy się ze zdziwieniem – no bo jak to, przecież każdy miewa wahania nastrojów, lepsze i gorsze dni? Jasne, gorsze i lepsze dni to norma i wahania nastroju w ciągu dnia to też nic nienormalnego, mamy prawo do różnego rodzaju emocji. Gdy zauważymy u siebie przedłużone okresy obniżonego nastroju, a nawet czegoś, co można nazwać anhedonią, czyli zupełną niemożnością odczuwania przyjemności, należałoby zasięgnąć opinii specjalisty. Kiedyś złapałem się na tym, że próbowałem coś zjeść i wszystko smakowało jak papier, nie było niczego, cały mój organizm odmawiał. To też sygnał.

Symptomem może być też fakt, że nagle wszystko idzie bardzo szybko, ale tylko nam. Wydaje się, że ludzie zbyt wolno jeżdżą samochodami, zbyt wolno do nas mówią. Wszystko trwa zbyt długo, podczas gdy my sami mamy milion pomysłów na minutę i wszystko wydaje nam się możliwe. Taka sytuacja również powinna nas zaniepokoić. Zwłaszcza, jeżeli idą za tym głosy naszych bliskich, którzy dają nam do zrozumienia, że staliśmy się drażliwi, agresywni, trudni do zniesienia. Trzeba przyjąć tę prawdę i pójść po diagnozę. Nie można się bać – albo jesteśmy chorzy albo nie. Jeśli nie – świetnie, jeśli tak – im szybciej poznamy diagnozę, tym szybciej będziemy mogli zacząć się leczyć.

Nigdy nie mamy do końca wpływu na to przez jaki pryzmat ludzie nas postrzegają. Może być to pryzmat roli społecznej czy choroby, choć oczywiście nie chciałbym, żeby tak się stało w moim przypadku. Na co dzień szkolę ludzi z komunikacji w różnych obszarach. Kiedyś miałem wątpliwości, jak moja choroba zostanie odebrana np. wśród klientów, ale potem pomyślałem, że jeśli ktoś tylko przez to zrezygnowałby ze współpracy ze mną, to sam też chyba nie chciałbym z taką osobą pracować.

To osobista decyzja, czy chcemy mówić o chorobie głośno czy nie. Wciąż w społeczeństwie panuje duże niezrozumienie dla zaburzeń psychicznych, choć powoli się to zmienia. Jeżeli mój głos będzie mógł komuś pomóc zrozumieć, że nie jest sam, to uważam, że warto.