Przedwojenna Warszawa. Miejsca historyczne w serialu KRÓL

Przedwojenna Warszawa była miastem ogromnych kontrastów. Z jednej strony niektórzy nazywali ją "Paryżem północy", tętniącą życiem metropolią z zachwycającą architekturą oraz bogatym życiem kulturalnym i rozrywkowym. Z drugiej miała swoje mroczne strony, była bowiem miastem chaotycznym i przeludnionym, z powszechną biedą, bezrobociem i wyzyskiem.

Dla współczesnych Warszawa przed 1939 rokiem jest więc legendą, choć nierzadko ponurą. Jej podwójne oblicze, krążące o jej rozwoju niesamowite historie, ale też narosłe wokół niej mity, sprawiają, że filmowcy i inni twórcy chętnie wykorzystują przedwojenną stolicę Polski jako scenerię swoich dzieł. Do produkcji zainspirowanych Warszawą XX wieku dołączył emitowany na CANAL+ serial "KRÓL".

Najnowsza polska superprodukcja rozgrywa się w 1937 roku i opowiada historię Jakuba Szapiro, ambitnego boksera, członka żydowskiego gangu, który postanawia zostać królem warszawskiego podziemia. Czeka go walka o rządy na ulicach miasta targanego spiskami na szczytach władzy, niepokojami społecznymi i moralnymi skandalami.

W opartym na powieści Szczepana Twardocha serialu twórcy, począwszy od reżysera i scenarzystów, przez aktorów i aktorki, a skończywszy na scenografach i kostiumografach, starali się jak najlepiej oddać klimat przedwojennej stolicy. Miasta, gdzie niezwykłe bogactwo sąsiadowało ze skrajną nędzą, a w cieniu głośnych wydarzeń politycznych i narastających napięć społecznych kwitła zorganizowana przestępczość i korupcja.

Na potrzeby opowiadającej o żądzy władzy sensacyjno-kryminalnej historii przygotowano specjalną mapę z najważniejszymi dla akcji serialu lokacjami. Zapraszamy was w błyskawiczną podróż po Warszawie roku 1937, tak abyście na wybrane historyczne miejsca w stolicy Polski spojrzeli najpierw oczami bohaterów "KRÓLA", a następnie z perspektywy współczesnego warszawiaka.

Kercelak

Plac w dzielnicy Wola, na którym znajdowało się bardzo popularne w okresie międzywojennym targowisko u zbiegu ulic Chłodnej, Wolskiej i Towarowej wzdłuż Okopowej. Porównywany do miasteczka Kercelak słynął z bogatego asortymentu, w tym towarów pochodzących z kradzieży. Tak jak w serialu "KRÓL", był miejscem spotkań przestępców i zawierania różnego rodzaju nielegalnych transakcji. Obecnie przez nieistniejący już plac z targowiskiem przebiegają trasa W-Z (część drogi wojewódzkiej numer 629), jezdnie ulic Okopowej i Towarowej oraz Dworzec Zachodni PKS.

Pasaż Simonsa

Wielofunkcyjny kompleks handlowo-usługowy, w którym mieścił się m.in. największy w stolicy żydowski klub sportowy – MAKABI Warszawa. To z nim związany jest Jakub Szapiro, główny bohater "KRÓLA". Pod jego egidą serialowy pięściarz rozegrał swoją ostatnią walkę bokserską w karierze przeciwko Andrzejowi Ziembińskiemu, reprezentantowi Legii. Przedwojenną elegancką "galerię handlową" u zbiegu ulic Długiej i Nalewek zastąpiły ostatecznie... parking i część Ogrodu Krasińskich.

Kawiarnia Sztuka i Moda

Legendarny lokal przy ul. Królewskiej 11. Wybudowana we wnętrzu starej oranżerii kawiarnia była swego rodzaju elitarnym salonem literacko-muzycznym, miejscem spotkań artystów i pisarzy, sceną, gdzie organizowano pokazy mody i wystawy malarskie. To w tym lokalu Szapiro spotyka się z redaktorem Bobińskim, aby odkryć, kim jest autor antysemickiego paszkwilu opublikowanego na łamach jednej z lokalnych gazet. Pod adresem dawnej kawiarni mieści się obecnie pięciogwiazdkowy hotel Sofitel Victoria.

Siedziba Związku Zawodowego Metalowców

To z tego miejsca przy ulicy Wolskiej rusza demonstracja socjalistów z PPS, którym przewodzi serialowy czarny charakter – Jan "Kum" Kaplica, publicznie szanowany działacz związkowy, a zakulisowo bezwzględny herszt żydowskiego gangu, którego prawą ręką jest Jakub Szapiro. Historycznie przy ul. Wolska 44 znajdował się Klub Proletariacki, w którego pracach uczestniczyli młodzieżowi działacze Związku Zawodowego Metalowców. Dzisiaj pod tym adresem działa prywatny sklep wędkarski.

Restauracja Simon i Stecki

Ekskluzywny lokal, w którym bywały wyłącznie osoby ze "śmietanki towarzyskiej". Butelka wina kosztowała tu... równowartość pensji urzędnika średniego szczebla. W dobudowanej z czasem sali bankietowej organizowano bale i przyjęcia dla wyższych sfer. W serialu luksusowa restauracja, której kierownika sali zagrał sam Szczepan Twardoch, to miejsce, w którym Szapiro poznaje Annę Ziembińską, intrygującą kobietę, która niedawno wróciła z zagranicy. Do tego lokalu bohater przychodzi też z małżonką Emilią. Chętnie spotykają się tu także członkowie gangu Kuma oraz polityczni oficjele. Dziś pod adresem Krakowskie Przedmieście 38 nie figuruje jednak żaden obiekt.

Wielka Synagoga

Największy żydowski dom modlitwy w dziejach Warszawy. W mieszczącej się przy placu Tłomackie 7 świątyni odbywały się nie tylko nabożeństwa czysto religijne, ale również celebracje towarzyszące państwowym świętom. W serialu budowla jest solą w oku ONR-Falanga, głoszącej antysemickie poglądy narodowo-radykalnej organizacji, na czele której stoi Bronisław Żwirski, polityczny przeciwnik Kuma. W miejscu nieistniejącej już synagogi stoi obecnie mierzący 120 metrów Błękitny Wieżowiec, którego trzy piętra użytkuje Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie.

Glajszmitka

Bar, w którym głównie spotykała się społeczność żydowska. Do taniego lokalu na rogu Dzikiej (nr 37) i Okopowej wpadali chętnie robotnicy z fabryk garbarskich, chcący napić się wódki pod marynowanego śledzia. W serialu Bar Warszawski Ryfki Glajszmidt stanowi tło dla akcji wymierzenia sprawiedliwości redaktorowi Sokolińskiemu przez Szapiro. Dziś po lokalu dla bywalców z klasy robotniczej nie ma śladu, ale w pobliżu tego adresu otwarta została restauracja... sieci McDonald's.

Materiał powstał we współpracy z CANAL+

Autorzy artykułu:

Dawid Wojtowicz

dziennikarz