"W telewizorze gadali, że będzie dobrze". Wróciliśmy do bastionu PiS

Marzec. Kulesze Kościelne na Podlasiu witają nas pustymi ulicami. Niedawno wylano na nie świeży beton. Przed strzelistym kościołem stanął wysoki na trzy metry pomnik kardynała Stefana Wyszyńskiego. Mieszkańcom od razu jeszcze bliżej do Boga.

Kawałek dalej dzieci bawią się na nowiutkim placu zabaw. – Wszystko dzięki Dudzie – cieszy się mieszkaniec wsi, która na całą Polskę zasłynęła jako “bastion PiS”.

A to nie bez powodu. W wyborach w 2015 roku aż 85 proc. mieszkańców wsi Kulesze Kościelne postawiło krzyżyk przy Prawie i Sprawiedliwości, wcześniej aż 94 proc. uznało, że chce, by to Andrzej Duda został prezydentem Polski.

Ale dziś – trzy lata później – ten entuzjazm trochę gaśnie, a mieszkańcy wsi zaczynają się wahać i dostrzegać błędy partii rządzącej. Najbardziej kłują ich w oczy bogactwo i zachłanność polityków.

– “Nam się należało”. Mnie to zgniewało – starszy mężczyzna nie może zapomnieć, jak kilka miesięcy wstecz ówczesna premier Beata Szydło z mównicy sejmowej krzyczała o nagrodach dla ministrów. – A dlaczego mnie się nie należało, tylko jej? Ona bierze 12 tysięcy, a mnie tysiącaka dają – mówi z charakterystycznym podlaskim zaśpiewem.

Teraz Kulesze to kraina mlekiem i miodem płynąca. Tak przynajmniej mówią mieszkańcy podlaskiej wsi.

– Jest dużo więcej roboty. Na internecie widać, że poszukują do pracy – młody mężczyzna nie kryje radości. On sam załapał się w firmie przewozowej. Niektórzy uważają, że ten dobrostan to dzięki PiS, ale są i tacy, co wszystkie zasługi przypisują proboszczowi, który jest “drugim gospodarzem” we wsi. Ale dla wielu pierwszym i najważniejszym.

– Nasza wieś ogromnie się zmieniła. O 180 stopni. Wcześniej to była makabra. Kulesze były zapomniane, a teraz doszły do rozkwitu – cieszy się staruszek, który odrywa się od pracy w polu.

Wyciąga spracowaną dłoń i wskazuje na pobliską ulicę Łąkową, która została “odbudowana”, a i “porobiono parkingi”. No i ten pomnik przed kościołem! Chociaż mężczyzna nie wie, kogo tam odlano, to cieszy się, że monument wzniesiono.– Kto to zrobił? – dopytuję.

– Duda, a kto – rzuca bez cienia wątpliwości. I dalej:– To dobry człowiek. My jego lubiemy, bo on nam tutaj pomniki postawił, z księżami dobrze żyje.

– Pomnik to chyba raczej zrobił ksiądz – dopowiada ktoś inny.

– To wszystko zasługa księdza – ocenia rolnik.

I nie jest w tym osamotniony. Staruszka przemyka przez ulicę i w pośpiechu rzuca: – U nas w Kuleszach dobrze się żyje. To widać po stanie dróg, po czystości. Ogólnie ludzie są bardziej zadowoleni z życia. Przy kościele są porządki, w kościele też. Mamy wspaniałego księdza, który dużo dla nas robi.Na temat PiS-u i polityki to wolałaby się nie wypowiadać.

– Tutaj ludzie na pewno znowu wybiorą PiS, prawda? – zagaduję ekspedientkę w sklepie na skraju wsi.

Ta chwilę wcześniej mówiła o dobrostanie, który panuje w Kuleszach. A potwierdzeniem tego są nie tylko coraz to pełniejsze koszyki, ale i fakt, że od listopada nie mogą znaleźć chętnych do pracy za ladą. – Nie wybiorą, bo się zrazili. Duda miał do nas przyjechać i nie przyjechał – sprowadza mnie na ziemię sklepowa.

Wszystko rozbija się o niedoszłą wizytę Andrzeja Dudy w Kuleszach Kościelnych. Na głowę państwa tubylcy czekali od 2015 roku. Oficjalne zaproszenie do Kancelarii Prezydenta wysłał poprzedni wójt Józef Grochowski razem z księdzem proboszczem.

– Okazją było 525-lecie parafii – mówi nam Stefan Grodzki, nowy wójt. Andrzej Duda latem miał wziąć udział w poświęceniu pomnika kardynała Stefana Wyszyńskiego i zobaczyć nowe rondo, które miejscowi radni nazwali “rondem Niepodległości”. Ale prezydent nie przyjechał do wsi, która udzieliła mu największego poparcia w Polsce, wysłał za to swojego kapelana – księdza Zbigniewa Krasa. Ale to nie otarło łez.  

Nie dość, że prezydenta nie było, to i tego dnia lało jak z cebra. A miejscowi przygotowali się na spotkanie z głową państwa, i to nie tylko psychicznie.

– Festyn i dożynki zaplanowano na sobotę, nie na niedzielę. Przełożyli. A wiadomo, że rolnicy mają dużo pracy. Naprawdę było zamieszania. Trawę prawie na zielono malowali, a drzewa na brązowo – słyszę w sklepie. A tu taki psikus: prezydent nie przyjechał.

Sprawę pogorszył jeszcze fakt, że Andrzej Duda 1 marca w dniu Żołnierzy Wyklętych pojawił się w pobliskim Mazowiecku. – U nas miał być w sierpniu. I Duda nas olał... Ludzie też już nie wiem, czy tak na PiS zagłosują. Najbardziej zawiedzeni są rolnicy – potakuje znacząco ekspedientka. A ich jest tu wielu.

Są i tacy, co znaleźli usprawiedliwienie dla prezydenckiej nieobecności:– Duda się do nas wybierał, ale właśnie był w Australii. Przeddzień wrócił i pewnie był zmęczony. Niektórzy mają mu to za złe, ale są ważniejsze sprawy – mówi ze zrozumieniem była bibliotekarka.

Ale nie tylko Andrzej Duda zaszedł za skórę niektórym mieszkańcom wsi. Kiedy Beata Szydło przyjechała parę lat temu do Kulesz, jeszcze jako kandydatka na premiera, prawiła o tym, że Polska potrzebuje dobrego gospodarza.

Ludzie jej zaufali, ale ona niektórych zawiodła. We wsi dokładnie pamiętają, kiedy z sejmowej mównicy wykrzykiwała: “Nam się te nagrody po prostu należały”. Nie wszyscy wiedzą, że ostatecznie Beata Szydło posypała głowę popiołem i zwróciła 70 parę tysięcy, które sama sobie przyznała.

– Szydło taka... Ona mnie podpadła tym, że nie chciała zwrócić (nagród – red.). A jeszcze powiedziała tak: “Nam się należało, o. Mnie to zgniewało. Bo reszta to nie mnie nie gniewała”. A dlaczego mnie się nie należało, tylko jej? Ona bierze 12 tysięcy, a mnie tysiącaka dają – oburza się starszy mieszkaniec wsi, który sam siebie okrzyknął lokalnym specjalistą od polityki.

Trzynastą emeryturę nazywa “drobnostką”. I mówi wprost, że jego to wcale nie przekonuje.

– Chociaż co miesiąc by tyle dawali. Sami biorą dziesięć razy tyle. I jeszcze im mało – bulwersuje się. Ale za chwile emocje ustępują, a staruszek wprost przyznaje, że i w następnych wyborach “pójdzie na PiS”. – Ja głosował i będę głosował za PiS. Bo za kim..– rozkłada ręce.

– Te nagrody były niepotrzebne – na chłodno ocenia rolnik, który siłą chce nas zaprosić na obiad. Wójt Stefan Grodzki mówi wprost: – Na pewno to ludzi bulwersowało. Ale nie spędzało im to snu z powiek.

Na prezydenta mieszkańcy Kulesz Kościelnych czekali z otwartymi rękoma, o tyle z takimi honorami nie przyjęliby prezesa PiS. Bo trochę się w ostatnich miesiącach “nazbierało”. Najbardziej wkurzyły ich “dwie wieże”, czyli słynne K-Tower, które miały stanąć w centrum stolicy.

– Kaczyński mógłby ustąpić po moim zdaniu. Niechby oni sami rządzili. On tam wszystkim kieruje – objaśnia mi tajniki ogólnopolskiej polityki jeden z mieszkańców wsi.

Ale długo nie wytrzymuje i pokazuje, co mu na sercu leży: – To ten Kaczyński miał tyle pieniędzy, że chciał budować dwie wieże? Wlazł w niedobre miejsce. On nie powinien przeszkadzać, w budowy wchodzić.

Ale mieszkańcy podlaskiej wsi zadają sobie jeszcze jedno istotne pytanie: – Kaczyński nie ma dzieci, dla kogo on to chciał robić? Ale to może dla tej siostrzanki, Marty Kaczyńskiej (…). A może on dla nich zbiera i tam buduje? U nas tak mówią – słyszę.

– Ale i tak pan zagłosuje na PiS? – upewniam się. – Tak. Mnie ten Kaczyński nie przeszkadza. Tylko on silne koszta pobiera. Ta ochrona. Jak on się boi, to poszedłby do tej Marty. I wnuki pobawił – takie rozwiązanie podsuwa prezesowi PiS lokalny specjalista od polityki.

Kilka lat temu trudno było w Kuleszach znaleźć kogoś, kto nie zachwycał się nowym programem socjalnym PiS. 500 + odmieniło życie – cieszyli się wszyscy. Dziś cieszą się wyłącznie rodzice, którzy pobierają pieniądze. – To bardzo pomaga matkom, zwłaszcza samotnym. Mam z czego utrzymać dzieci, one mają co jeść – mówi młoda kobieta. Jedną ręką popycha wózek, drugą trzyma starsze dziecko.

Ale większość mieszkańców wsi zauważa też ciemną stronę 500+.

– Niektóre rzeczy Schetyna mówi dobrze. Podobało mi się, jak powiedział, że PiS dał 500+ tylko dla bałaganu. Widzę to w swoim otoczeniu, te 500+ to gubi ludzi. Bo piją za te pieniądze, samochody kupują – wkurza się jeden z rolników.I z rozżaleniem wraca do opowieści o swojej matce. Ta miała gromadkę dzieci, wszystkie wychowała bez pomocy państwa. – A tutaj nie można wychować dwójki, trójki? To wszystko robi się tylko po to, żeby zdobyć głosy wyborców i bałagan zrobić – ocenia.

W Kuleszach doskonale wiedzą, że 500+ czy trzynasta emerytura to wyłącznie kiełbasa wyborcza, którą PiS próbuje ich karmić. Wiedzą  też, że “te zakupy” robi na kredyt. – Już nie mamy z budżety pieniędzy na 500+ na pierwsze dziecko, a dają jeszcze trzynastkę. No i skąd? Dajemy pieniądze, których nie mamy. Rząd nie daje swoich pieniędzy, tylko podatników. Przeciętnego Kowalskiego, który ma piątkę dzieci, to nie interesuje, bo on ma 500+, to otrzymuje kwotę rzędu 2,5 tys. zł. Jego nie interesuje, skąd pieniądze, ważne, by je miał – zaciąga się tytoniem mężczyzna w średnim wieku.

On jest pewien, że “każdy popiera to, z czego ma chleb”: – Jeżeli PO dawałoby takie pieniądze jak PiS, to myślę, że też mieliby takie poparcie. Zabierzmy 500+, wtedy zobaczmy, co się będzie działo.

– No i “500+ namieszało jeszcze w cenach”. – Słucha pani, ja pracuję w sklepie i widzę, co jest, jak dali 500+. No masło, ile kosztuje? 7,50 zł. Chleb był 2 zł, teraz kosztuje 2,50 zł. Mamy odpowiedź. Dajce normalne ceny! – apeluje do rządu ekspedientka.

I zauważa, że więcej za masło muszą płacić też emeryci, a oni przecież nie dostają 500+. – Nie wiem, czy to do końca jest takie dobre. Korzystam, mam 500+, nie powiem, że nie mam. Ale nie jestem zwolennikiem – szczerze przyznaje sklepowa.

Stanisław do tej pory chował krowy mleczne. Ale przeważnie kończyło się na siedzeniu z ołówkiem w ręku i główkowaniu, jak to zrobić tak, żeby wystarczyło. Wychodził na zero, a nie wliczał w to robocizny.

I boli go, że PiS nie wyciągnął do niego pomocnej dłoni.

– PiS trochę za mało wspiera rolników. A to jest główna gałąź przemysłu, żywności. Ale mało dbają – kwituje. Stanisław w poprzednich wyborach bez zastanowienia zagłosował na PiS. – Teraz muszę mocno się zastanowić. Jeszcze zobaczę, jaka polityka będzie. Teraz ja się waham – przyznaje. Ale jeszcze nie wie, że za parę tygodni PiS zarzuci haczyk i na rolników. I zaproponuje program “Krowa+”. Do niewielu dotrze, że przeznaczone na niego pieniądze mają pochodzić z budżetu unijnego, którego wciąż nie ma.

Ci bardziej świadomi mieszkańcy Kulesz wiedzą, że część osób ze wsi, nie ma pojęcia, co się dzieje w kraju: kto rządzi, jak rządzi. Ważne, że pieniądze bez opóźnień wpływają na konto, ważne, że można kupić telewizor i papierosy.

– Tu ludzie nie interesują się polityką, oni maja krowy – słyszę. Tę prawdę powtarza też wójt: – Mieszkańców bardziej interesuje to, co się dzieje na ich podwórku. I to, jak im się żyje z dnia na dzień. Ich bardziej interesuje to, co muszą zrobić w polu, czy gospodarstwie, gdzie się uczą ich dzieci.

Niektórzy nadal nie rozróżniają PO od PiS. Głosują tak, jak większość, żeby tylko jutro było lepsze, żeby więcej dostać. A to, co będzie za 10 lat – kto by tak daleko w przyszłość wybiegał? A czy dożyjemy?

– Proszę panią w dzisiejszą politykę się zagłębić, to przeciętny zjadacz chleba tego nie rozpracuje. Można się pogubić. Jest tak, że wiele osób nie interesuje się tu polityką, tylko ślepo głosuje na PiS – słyszę.

I o tym, że to święta prawda przekonuję się kilka miesięcy później. W majowych wyborach do Parlamentu Europejskiego w Kuleszach Kościelnych na PiS głosuje ponad 85 proc. mieszkańców (przy frekwencji 46,67 proc.).

Czym PiS kupił mieszkańców Kulesz, programem “Krowa+”? – pytam. – Nikt póki co tego na serio nie bierze, działają hasła “obrony” polskiego interesu. Taki paradoks: im bardziej krytycznie mówią w Kuleszach o Unii, tym większe poparcie mają na europosła – odpowiada jeden z mieszkańców wsi.

I cieszy się, że coś się w Kuleszach zmienia, bo drugi wynik w gminie, a najwyższy w powiecie uzyskała Konfederacja (prawie 6 proc.). – Czy to jednostkowy przypadek, czy zaczyna się jakiś nowy trend, nie wiem, ale jest to zastanawiające – kwituje.

Chociaż i dodaje: – Wynik PiS-u to efekt tego, że nie ma siły politycznej, która by reprezentowała interesy rolników. Oni uważają, że PiS-owi w tym momencie najbliżej do takiej partii.