Wycieńczenie porodem

Kotki najczęściej rodzą 4-5 kociąt, ale zdarza się, że kociąt w miocie jest zdecydowanie więcej. Dla organizmu kocicy zarówno ciąża, jak i poród to ogromne obciążenie. Ciąża u kota trwa 58-67 dni, poród 6-12 godzin.

Podczas porodu może wystąpić wiele komplikacji. Najczęściej spotykane to skręty macicy, zwężenie kanału rodnego, bezwład macicy. Czasami dochodzi do wypadnięcia pochwy lub macicy. Taka sytuacja zagraża życiu i zdrowiu kotki.

Nie zawsze przyczyny komplikacji porodowych leżą po stronie kotki. Czasami kocięta podczas porodu ustawiają się w nieprawidłową stronę (nóżkami do ujścia pochwy) albo blokują trzon macicy. W takiej sytuacji poród ulega wydłużeniu.

Już sama ciąża jest ogromnym obciążeniem dla organizmu kotki. Kocicę, podobnie jak ludzi, mogą boleć nogi i kręgosłup. Może też mieć nudności i cierpieć z powodu bólu głowy. Niestety nikomu o tym nie powie. Po porodzie dochodzi do tego osłabienie.

Kotka po porodzie może nie mieć siły na zajmowanie się młodymi. W takiej sytuacji należy jak najszybciej zabrać ją do weterynarza, który poda jej kroplówkę. Poprawa po podaniu leków nastąpi w ciągu doby. W tym czasie trzeba zająć się kotkami.

Infekcja gruczołu mlekowego

Najbardziej charakterystycznym objawem infekcji gruczołu mlekowego jest zaczerwienie i bolesność sutków. Oprócz tego pojawia się apatia, stan podgorączkowy lub gorączka, a także brak apetytu. Zainfekowana kotka z powodu bólu nie jest w stanie karmić młodych.

Zaawansowana infekcja może powodować owrzodzenie groczułu sutkowego, zmienić barwę mleka, a nawet spowodować martwicę. W takiej sytuacji lepiej nie zwlekać z wizytą u weterynarza, gdyż może dojść do zakażenia ogólnego.

W leczeniu infekcji gruczołu sutkowego stosuje się antybiotyki o szerokim spektrum działania. Podstawę leczenia stanowią również leki przeciwzapalne. By uśmierzyć ból podaje się leki przeciwbólowe i maści zmniejszające obrzęk.

Leczenie trwa 5-7 dni. W tym czasie kocięta nie mogą pić mleka matki. Należy znaleźć im „matkę-zastępczą” albo karmić mlekiem dla osesków (kociąt bez matki) lub mlekiem NAN dla nowordków. Mleko dla kociąt można kupić w większości lecznic weterynaryjnych.

Czytaj także: Jak odkarmić małe kotki? "Instrukcja obsługi" małych kotków bez matki

Zaburzenia hormonalne

Laktacja jest ściśle powiązana z wychowaniem potomstwa. Każde jej zaburzenia stanowią zagrożenie życia dla noworodków. Najważniejsze hormony odpowiedzialne za wytwarzanie i oddawanie mleka to prolaktyna i okscytocyna, tzw. hormony miłości.

Czasami dzieje się tak, że u kotki rozwijają się zaburzenia mleczności. Może do nich dojść, jeśli kotka ma nieprawidłowo wykształcone gruczoły sutkowe, a także przy przedwczesnym porodzie. Kolejną przyczyną braku mleka u kotki mogą być zaburzenia hormonalne.

Zaburzenia hormonalne u kocicy mogą objawiać się nie tylko brakiem mleka, ale również brakiem instynktu macierzyńskiego odpowiedzialnego za opiekę nad potomstwem. Taka kotka nie tylko nie będzie karmiła dzieci, ale również zaniedba ich higienę.

Niedojrzałość emocjonalna

Kotka osiąga dojrzałośc płciową w wieku ok. 6 miesięcy. Zdolność do rozrodu nie oznacza jednak, że jest gotowa psychicznie, by zostać matką. Zaleca się, aby kocice nie rodziły wcześniej niż przed ukończeniem 18 miesiąca życia.

U pierworódek częściej zdarzają się zachowania agresywne oraz próby zagryzienia całego miotu. Nie oznacza to jednak, że młode kocice to wyrodne matki. Decyzje podejmują pod wpływem wielkich emocji, a także w następstwie ciężkiego porodu.

U kotek, które urodziły w młodym wieku występuje także najwięcej przypadków zaniechania karmienia potomstwa, a także braku wylizywania i ochrony. Szczególne tendencje do takich zachowań mają kocice, które zostały za szybko odebrane do matki.

Niektórzy lekarze weterynarii i koci behawioryści uważają, że zdolność do opieki nad potomstwem może mieć podłoże genetyczne. Zauważono, że kotki urodzone przez matki, które zaniedbywały swoje dzieci także mają tendencje do zaniedbywania potomstwa.

Zespół Słabego Kocięcia

Zespół Słabego Kocięcia (z ang. fading kitten syndrome – FKS) to zespół objawów występujących u kociąt do 12. tygodnia życia. „Słabe kocięta” są niedożywione, mniej ruchliwe od rodzeństwa, wolniej się rozwijają.

Przyczyną Zespołu Słabego Kocięcia może być niska masa urodzeniowa, zaburzenia elektrolitowe lub wady wrodzone. Zależność między chorobą a zaniedbywaniem przez matkę jest dwojaka. Z jednej strony kocica odrzuca „słabego kotka”. Z drugiej strony przez zachowanie matki jest on coraz słabszy.

Może zdarzyć się, że kotka nie tylko odrzuci „słabego kotka”, ale również będzie wobec niego agresywna. Z jej strony to naturalne zachowanie: zajmuje się zdrowymi kociętami, a chorego kotka odrzuca, by nie podbierał im zasobów.

Choroby kociąt

Jeżeli kocica wyczuje, że jedno lub kilka kociąt jest chore, odrzuca je, by zabezpieczyć zdrowe dzieci przed zakażeniem. Nie wiadomo do końca po czym kocica rozpoznaje choroby, ale jej diagnozy są nadzwyczaj trafne.

Nowonarodzone kocięta mogą paść ofiarą zarówno infekcji bakteryjnych, jak i wirusowych. Jedną z najbardziej niebezpiecznych jest koci katar oraz chlamydioza. Kocięta nie mają w pełni wykształconych układów odpornościowych i nie są w stanie poradzić sobie z infekcją.

Kocia mama zdaje się o tym wiedzieć i odnosi je na bok. Zdarza się, że przenosi cały miot w inne miejsce, a chore kotki zostawia. Brzmi to jak bezduszność i chłodna kalkulacja, jednak cel kocicy jest jeden – zabezpieczyć jak najwięcej młodych.

Strach

Ciąża i poród to dla kocicy ogromne źródło stresu. Kocica w trakcie porodu oraz początkowego etapu połogu jest niemalże bezbronna. Nie jest w stanie bronić się przed ewentualnym zagrożeniem: innymi kotami, nieżyczliwymi ludźmi, psami.

Jeżeli w miejscu, w którym urodziła i ukryła potomstwa coś ją zaniepokoi, kotka może tam nie wrócić. Źródłem stresu może być przesadna opiekuńczość ze strony człowieka. Lepiej nie brać małych kotków na ręce.

Ten problem dotyczy kotów wolnożyjących. Dlatego należy pamiętać o tym, by nie pomagać im w wychowaniu potomstwa za wszelką cenę, a jedynie zapewnić im dostęp do jedzenia i wody. Kiedy kotka odkarmi młode należy ją odłowić i wysterylizować.