O śmierci Chaima Topola poinformowało w czwartek biuro izraelskiego prezydenta Jicchaka Herzoga. "Utalentowany aktor, który podbił wiele scen w Izraelu i za granicą, wypełnił swoją obecnością ekrany kinowe i głęboko zapadł w serca widzów" – czytamy o aktorze w komunikacie.

Topol, który był powszechnie znany z samego nazwiska, zmarł w środę w domu w Izraelu w otoczeniu rodziny, podały lokalne media. Jego syn niedawno potwierdził, że w zeszłym roku u izraelskiego aktora zdiagnozowano demencję.

Chaim Topol ze "Skrzypka na dachu" nie żyje. Grał Tewjego ponad 3,5 tysiąca razy

Topol grał Tewjego na scenie w musicalu "Skrzypek na dachu" przez ponad pięć dekad. Szacuje się, że wcielił się w tę rolę ponad 3,5 tysiąca razy. Oobożnego żydowskiego ojca grał również w filmowej ekranizacji 1971 roku, za którą otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora i był nominowany do Oscara.

Kiedy po raz pierwszy zaczął grać na scenie pięćdziesięcioparoletniego Tewje w 1966 roku, miał zaledwie 30 lat. Topol korzystał więc z makijażu i kostiumów, aby wyglądać na starszego i cięższego niż wskazywałby na to jego wiek. Z kolei w 2009 roku, gdy już po siedemdziesiątce pożegnał się ze swoją legendarną rolę, musiał zachowywać się znacznie młodziej niż na swoje lata.

– Ile osób jest znanych z jednej roli? Ile osób w moim zawodzie jest znanych na całym świecie? Wcale nie narzekam – mówił Chaim Topol w wywiadzie z 2015 roku. – Czasami jestem zaskoczony, kiedy przyjeżdżam do Chin lub Tokio, kiedy przyjeżdżam do Francji lub kiedy przyjeżdżam gdziekolwiek, a urzędnik w urzędzie imigracyjnym mówi: "Topol, Topol, to ty, Topol?". Więc tak, wiele osób widziało "Skrzypka na dachu" i to wcale nie jest najgorsze – dodał.

Chaim Topol grał również w Bondzie

Urodzony w Tel Awiwie w 1935 roku, w wieku 18 lat zaciągnął się do armii izraelskiej. W wojsku został członkiem trupy rozrywkowej, w której śpiewał i grał. Jedną z ról, które grał w trupie, był Sallah Shabati w komediowych skeczach napisanych przez przyszłego reżysera i scenarzystę Ephraima Kishona, który później pokierował Topola w filmie "Sallah Shabati" w 1964 roku.

Dzięki tytułowej roli w satyrze o rodzinie, która zmaga się z chaosem izraelskiego imigracji, Chaim Topol zdobył międzynarodowe uznanie. Wygrał Złoty Glob dla najbardziej obiecującego debiutanta płci męskiej, a "Sallah Shabati" był pierwszym izraelskim filmem nominowanym do Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny.

Dwa lata później Topol zadebiutował jako Tewje, zastępując na krótko Shmuela Rodensky'ego w izraelskiej produkcji, gdy aktor zachorował. Później producent oryginalnego przedstawienia na Broadwayu, Harold Prince, wezwał Topola na przesłuchanie do musicalu na londyńskim West Endzie. Jak pisze "The Guardian", aby płynnie mówić po angielsku, Topol nauczył się na pamięć całego albumu obsady z Broadwayu i spędził sześć miesięcy w Londynie, ucząc się fonetycznie swojej partii pod okiem trenera wokalnego.

Kilka miesięcy po premierze Topol został wezwany do Izraela podczas sześciodniowej wojny arabsko-izraelskiej i znowu dołączył do trupy rozrywkowej. Gdy wrócił do Londynu, wystąpił w ponad 400 przedstawieniach "Skrzypka na dachu".

W 1971 roku został obsadzony w roli Tewjego Mleczarza w filmie "Skrzypek na dachu", po tym, jak reżyser Norman Jewison zrezygnował z aktora z Broadwayu Zero Mostela, który rozsławił tę rolę w Stanach Zjednoczonych. Wtedy izraelski aktor zdobył nie tylko uznanie krytyków, ale popularność na całym świecie. W walce o Oscara przegrał z Genem Hackmanem z "Francuskiego łącznika".

Tewjego grał do 2009 roku w różnych produkcjach "Skrzypka na dachu" w Stanach Zjednoczonych, Londynie, Izraelu i Australii. W 1991 roku był nominowany do nagrody Tony za powrót musicalu na Broadwayu.

Oprócz Tewjego grał także w innych tytułach. Wcielił się w Galileusza w filmie "Galileo Galilei" (1975), doktora Hansa Zarkova we "Flashu Gordonie" (1980) i zagrał w filmie o Jamesu Bondzie. W "Tylko dla twoich oczu" z Rogerem Moorem wcielił się w sojusznika Agenta 007, Milosa Columbo. Zajmował się także dubbingiem. Mówił głosem Bagheera w hebrajskojęzycznej wersji "Księgi dżungli", a także Hagrida w dwóch częściach "Harry;ego Pottera".

W późniejszych latach Topol pisał i ilustrował książki oraz założył organizację non-profit dla dzieci ze specjalnymi potrzebami. W 2015 roku otrzymał Nagrodę Izraela, jedno z najwyższych odznaczeń w kraju.