14 mistrzostw Polski (w tym 5 z rzędu), 4 wicemistrzostwa Polski, 6-krotnie wywalczony Puchar Polski, udział w finale Pucharu Zdobywców Pucharów, półfinale Pucharu Ameryki i ćwierćfinale Pucharu Mistrzów, 4. miejsce w tabeli wszech czasów Ekstraklasy i 2. miejsce w tabeli medalowej Mistrzostw Polski. Oto największe dotychczasowe sukcesy niezwykle zasłużonego dla polskiej piłki klubu. Górnik Zabrze, jedna z najbardziej utytułowanych drużyn piłkarskich w Polsce, świętuje właśnie swoje 75. urodziny. Oto w skrócie jego historia.
Historia Górnika Zabrze ma swoje początki w tradycjach piłkarskich górniczego miasta, które mimo zniszczeń spowodowanych przez II wojnę światową odżyły za sprawą determinacji i zaangażowania wielu lokalnych działaczy. Tworzone przy zakładach pracy kluby sportowe, takie jak KS "Zjednoczenie", KS "Zabrze", KS "Concordia", KS "Pogoń" i KS "Skra", zaczęły się konsolidować. 14 grudnia 1948 roku pod patronatem rozwijającego sport górniczy zrzeszenia "Górnik" doszło do powstania ZS "Górnik".
Od powstania klubu z siedzibą w Zabrzu dość szybko nadeszły pierwsze sukcesy. Wystarczyły jedynie cztery lata, by Górnik awansował do II ligi. Pierwsze mistrzostwo Polski drużyna piłkarska pochodząca z przemysłowego miasta wywalczyła w 1957 roku, zdobywając 33 punkty i 58 bramek w 22 meczach. W latach 50. klubowi udało się dwukrotnie dotrzeć do finału Pucharu Polski: w sezonie 1955/1956 (rywalizacja z Legią Warszawa) oraz w sezonie 1956/57 (rywalizacja z ŁKS Łódź).
Lata 60. to, można powiedzieć, złota dekada Górnika Zabrze. Klub niemal co roku zajmował w tabeli ligowej miejsce na podium, co w dotychczasowej historii polskiego piłkarstwa było wydarzeniem bez precedensu. Okres ten przyniósł zabrzanom siedmiokrotne mistrzostwo Polski, w tym 5-krotne z rzędu (lata 1963-1967), co ustanowiło chlubny rekord ligi polskiej. Na arenie europejskiej drużyna piłkarska zanotowała zaś pierwszy w historii polskiej piłki awans do ćwierćfinału Pucharu Europy (sezon 1967/68).
W latach 70. Górnik Zabrze odniósł swój największy sukces w sportowej karierze, a zarazem w historii klubowej polskiej piłki nożnej. Mowa o awansie do finału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku. Na stadionie w Wiedniu zabrzanie rozegrali mecz z angielskim klubem Manchester City. Spotkanie zakończyło się wynikiem 1:2. Natomiast na arenie krajowej zabrzanie zgarnęli kolejne dwa złote medale w I lidze, a także trzy Puchary Polski. W tej dekadzie klub spadł jednak do II ligi, ale już po roku nieobecności zaliczył powrót.
Dekada lat 80. pozwoliła Górnikowi Zabrze dopisać do listy swoich sukcesów futbolowych cztery kolejne tytuły mistrza kraju. W końcowych latach tego okresu utytułowany klub piłkarski zanotował następny historyczny dla siebie triumf w piłkarskich rozgrywkach. Pokonując Lech Poznań w sezonie 1987/1988, zdobył swój jedyny jak dotąd Superpuchar Polski, trofeum przyznawane zwycięzcy meczu rozgrywanego pomiędzy aktualnym Mistrzem Polski a zdobywcą Pucharu Polski w danym sezonie.
Lata 90. przyniosły drużynie futbolowej z Zabrza mniej lub bardziej udane walki o utrzymanie się w ligowej czołówce. Po początkowej nawet dobrej passie klub nie wywalczył mistrzostw Polski w sezonie 1993/94. Po pamiętnym spotkaniu z Legią Warszawa, które wzbudziło sporo kontrowersji z powodu usunięcia trzech zawodników z boiska i podejrzeń o korupcję sędziego, spadł na trzecie miejsce. W późniejszych latach zszedł w ogóle z podium, a jego dalsza gra skupiła się na utrzymaniu przynajmniej w środku stawki.
W latach 2000-2009 wywodzący się z Górnego Śląska team przeżywał chyba swój najtrudniejszy okres w grze na boisku. Zmagał się z problemami organizacyjnymi, do tego doszły kłopoty finansowe. Klub z całych sił walczył o utrzymanie się w środku tabeli polskiej ligi. Ten nadrzędny cel szybko musiał zmienić na inny – na zachowanie w ogóle pozycji w najwyższej klasie ligowych rozgrywek w Polsce. Mimo swoich usilnych starań zespołowi z Zabrza nie udało się uniknąć drugiego w swojej historii spadku z prestiżowej ligi.
Na początku lat 2009-2019 klub znów znalazł się w grupie tych najlepszych. Po jednym sezonie wrócił bowiem do Ekstraklasy, jak zaczęto nazywać od sezonu 2008/2009 pierwszy poziom rozgrywek piłki nożnej w Polsce. Choć w tej dekadzie spadł do I ligi (tak obecnie określa się drugi szczebel rozgrywek), to udało mu się powrócić do piłkarskiej elity. Warto nadmienić, że o sezonie 2017/18 mówi się, że dla Górnika to najlepszy okres od niemal 25 lat. Po bardzo długiej przerwie zabrzanie wywalczyli prawo do gry w europejskich pucharach.
W Ekstraklasie drużyna Marcina Brosza wywalczyła wtedy 4. miejsce. Bardzo młody zespół tworzyli między innymi bramkarz Tomasz Loska (22 l.), stoper Mateusz Wieteska (20 l.), środkowy pomocnik Szymon Żurkowski (19 l.) czy Łukasz Wolsztyński (22 l.). Gwiazdą drużyny, która przywróciła blask Wielkiego Górnika był Igor Angulo. Wówczas 34-letni Hiszpan strzelił dla Trójkolorowych 23 gole w Ekstraklasie, a rok później zdobył o jedną bramkę więcej, zostając królem strzelców ligi.
W 2016 roku miasto Zabrze wybudowało nowoczesny, efektowny stadion, godny 14-krotnych Mistrzów Polski. Początkowo oddano do użytku trzy trybuny o łącznej pojemności 24 563 osób. Aktualnie trwa budowa ostatniej, czwartej trybuny, która zwiększy tę liczbę do ok. 32 000 kibiców.
Bardzo ważną kartą w 75-letniej historii Górnika jest także dzień 6 lipca 2021 roku. Klub zakontraktował mistrza świata z 2014 roku – Lukasa Podolskiego! To pierwszy taki przypadek w historii polskiej ligi. Przez ponad 2 lata „Poldi” rozegrał dla Górnika już 75 meczów, w których zdobył 18 goli, w tym prawdopodobnie najpiękniejszego, strzelonego zza połowy boiska w meczu 6. kolejki poprzedniego sezonu z Pogonią Szczecin.
Wymieniając najnowsze sukcesy Górnika, nie można pominąć także rewelacyjnych wyników Akademii Piłkarskiej. W 2023 roku drużyna U-17 zdobyła tytuł Mistrza Polski, wygrywając rozgrywki Centralnej Ligi Juniorów.
Świętując 75-lecie Górnika Zabrze, przede wszystkim wspomnieć należy piłkarzy, którzy przez lata pracowali na sukces klubu. Byli to Hubert Kostka, Stefan Floreński, Stanisłw Oślizło, Jerzy Gorgoń, Henryk Latocha, Włodzimierz Lubański czy Ernest Pohl. Do największych trenerów klubu należeli: Ginter Pawelczyk, Augustyn Dziwisz, Hubert Skolik, Michał Matyas, Antoni Brzeżańczyk, Hubert Kostka, Adam Nawałka i Marcin Brosz.
Obecnie Górnik Zabrze dalej gra w Ekstraklasie (w sezonie 2022/2023 zajął szóste miejsce). Jego trenerem jest Jan Urban, były piłkarz klubu na pozycji napastnika, który trzykrotnie zdobywał z nim mistrzostwo Polski.
Z okazji swojego 75-lecia Górnik Zabrze wydał pamiątkową koszulkę meczową w stylu retro, w której piłkarze zagrają jutro przeciwko Warcie Poznań (dostępna pod tym adresem). Klub zorganizował też szereg atrakcji dla kibiców, w tym między innymi przejazd autokarem pierwszej drużyny po mieście śladami historii Trójkolorowych z przewodnikiem, możliwość spotkania z zawodnikami w sklepie klubowym i zakupienia biletów na piątkowy mecz, wielki finał konkursu wiedzy o historii Górnika dla szkół czy wydanie darmowego magazynu z ciekawostkami i anegdotami związanymi z 75 najważniejszymi wydarzeniami w historii klubu. Na ulicach miast pojawiły się też okolicznościowe billboardy, w mediach społecznościowych pojawił się wyjątkowy spot z fanami Górnika, a zabrzańskie szkoły odwiedziła klubowa maskotka Jorguś.
We wtorek odbyła się gala Akademii Górnika Zabrze, a dziś wieczorem zaplanowano uroczystą kolację, podczas której klub podziękuję legendom, zasłużonym pracownikom, sponsorom czy dziennikarzom. Kolejne wydarzenia jubileuszowe odbywać będą się w trakcie dnia meczowego, przy okazji spotkania Górnika z Wartą Poznań.
Zainteresowanych bardziej szczegółową historią, a także grą czy innymi aktywnościami Górnika Zabrze klub zaprasza na nową, dziś uruchomioną oficjalną stronę internetową.
Artykuł powstał we współpracy z Górnikiem Zabrze
Autorzy artykułu:
PIŁKARZE GÓRNIKA ZABRZE
Na sukcesy klubu Górnik Zabrze przez dekady pracowało wielu utalentowanych piłkarzy, takich jak Hubert Kostka, Stefan Floreński, Stanisłw Oślizło, Jerzy Gorgoń, Henryk Latocha, Włodzimierz Lubański czy Ernest Pohl. Na zdjęciu przedstawieni są: Erwin Wilczek (piłkarz na pozycji napastnika, który zdobył z Górnikiem 9 tytułów mistrza Polski i 6 Pucharów Polski) oraz Zygfryd Szołtysik (piłkarz na pozycji napastnika, który ze swoim klubem siedem razy został mistrzem Polski i sześć razy zdobył Puchar Polski)
