Internet poruszony historią przedsiębiorcy, który walczy z celnikami. Jednak ofiarą nie jest on, ale państwo

Działalność firmy „Tanie Papierosy” opisywano już nie raz, także na łamach naTemat. Jednak po raz pierwszy nabrała ona ludzkiej twarzy. A dokładniej twarzy łódzkiego przedsiębiorcy Jarosława Meli. Jego historia coraz szerzej rozchodzi się po sieci. Internauci przedstawiają go, jako jednostkę, która sama idzie na sądową batalię z aparatem państwowym, czyli izbą celną.

Dzień dobry, konfiskujemy
We wrześniu ubiegłego roku łódzcy celnicy pojawili się w punkcie Jarosława Meli i zarekwirowali maszynę oraz znajdujący się tam tytoń. Ich argumentem był fakt, że używał on wilgotnego tytoniu, który zdaniem celników powinien być dodatkowo opodatkowany. Ten przepis wszedł jednak w życie dopiero od 1 stycznia 2014 roku.

– Na terenie właściwości Izby Celnej w Łodzi toczą się obecnie dwa postępowania karne skarbowe, wszczęte na skutek kontroli, w trakcie których na podstawie art. 308 § 1 Kodeksu postępowania karnego, w związku z podejrzeniem naruszenia prawa, jako dowody zabezpieczono wyroby akcyzowe w postaci suszu tytoniowego bez polskich znaków akcyzy oraz urządzenia do jego przetwarzania. W obu sprawach trwa dochodzenie, którego przebieg objęty jest tajemnicą – informuje nas Marta Zbaliszyn, rzecznik prasowy Izby Celnej w Łodzi. Nie wyjaśnia jednak, dlaczego zarekwirowano produkty w momencie, gdy przepisy jeszcze nie weszły w życie.

Jak opisuje „Express Ilustrowany”, Jarosław Mela nie odpuścił. Miesiąc później zakupił kolejną maszynę (koszt jednej to niecałe 100 tys. złotych). Obroty jednak spadły, dziennie maszyna „wypluwała” 2 tysiące papierosów, wcześniej było ich pięć razy więcej. Rosną także koszty tytoniu, który po nowelizacji przepisów jest dodatkowo opodatkowany - w ten sposób resort finansów próbuje walczyć z tymi, którzy wykorzystują kruczki prawne.

Po zmianie przepisów urządzenia zostały przystosowane do pracy na szeregu różnego rodzaju materiałów. Bartosz Bączek z firmy "Tanie Papierosy" wyjaśnia, że konsument może przygotować na własne potrzeby papierosy, wrzucając do maszyny susz tytoniowy w formie liści lub tytoń w każdej innej dostępnej legalnie postaci (w tym tytoń z cygar).

Do sądu z pomocą
Teraz sprawa łódzkiego przedsiębiorcy weszła na kolejny etap. W zeszłym tygodniu Jarosław Mela usłyszał od łódzkich celników zarzut wprowadzenia do sprzedaży tytoniu bez akcyzy. Za to przestępstwo skarbowy kodeks karny przewiduje karę do 3 lat więzienia. Mela do zarzutów się nie przyznaje. Idzie nawet o krok dalej – sprawa trafi do sądu, gdzie będzie on domagał się od Izby Celnej w Łodzi odszkodowania za straty wynikające z zarekwirowania przez jej funkcjonariuszy maszyny.

Nasz rozmówca jest pewien, że sprawa zakończy się po ich myśli i przekonuje, że działalność, którą prowadzi już kilkadziesiąt osób w Polsce jest zgodna z prawem. – Irytujące jest to, że za niewiedzę oraz bezprawne i opieszałe działania urzędników konsekwencje ponosi przedsiębiorczy człowiek, który chce prowadzić nieszablonowy, legalny biznes, zatrudniać pracowników i płacić podatki. Wspieramy go wszelkimi możliwymi sposobami – dodaje.

Inny poszkodowany
A podobnych spraw jest więcej. Kilkanaście dni temu w Kędzierzynie-Koźlu opolscy celnicy zaplombowali podobną maszynę i zarekwirowali tytoń cygarowy (jest na niego dużo niższa akcyza). To o tyle ciekawe, że jej właściciel Grzegorz Kamiński, spotkał się już z nimi w tej sprawie w sądzie. Bowiem również we wrześniu 2013 roku jego maszynę spotkał taki sam los. Wtedy sąd stanął po jego stronie: "W sytuacji, gdy klient produkuje papierosy z własnych materiałów na dzierżawionej maszynie, nie ma obowiązku zapłaty akcyzy” – cytuje uzasadnienie sądu portal nto.pl.

Państwo walczy
Od stycznia tego roku, aby wyeliminować sprzedaż suszu bez akcyzy, przepisy uległy zmianie. Resort finansów doprecyzował definicję suszu tytoniowego, przez co poziom jego wilgotności nie decyduje o tym, czy susz podlega opodatkowaniu akcyzą czy nie. Niemniej, biznes i tak się kręci. Coraz wyższa akcyza skłania ludzi do poszukiwania alternatywnych źródeł swojego niezdrowego nałogu. Te - znajdują właśnie w szarej strefie: u przemytników lub w takich maszynach.

A ile na tym tracimy, idealnie pokazuję dane z 2013 roku. Zgodnie z przewidywaniami za sam susz tytoniowy w ubiegłym roku budżet miał wzbogacić się o 90 mln złotych. Przez pierwsze pół roku do państwowej kasy z tego tytułu wpłynęło zaledwie 100 tysięcy.

Wiadomo już za to, że za okres od stycznia do listopada luka wyniosła 327 mln. Doliczając do tego VAT, który płaciłoby się od papierosów z akcyzą, strata budżetu może wynieść nawet miliard złotych.

Nie w ten sposób
Jednak na to wszystko ministerstwo finansów ma remedium. Są nim kolejne podwyżki akcyzy. To o tyle absurdalne, że dodatkowe opodatkowanie tytoniu, wcale nie musi wiązać się ze wzrostem wpływów do budżetu. Wręcz przeciwnie, zdaniem ekspertów to podwyżka akcyzy powoduje, że w ostatecznym rozliczeniu budżet straci. Polski Związek Plantatorów Tytoniu ostrzegał, że podniesienie podatku akcyzowego będzie miało największy wpływ nie na dodatkową kasę w budżecie, ale większe spożycie tytoniu z szarej strefy.

W rozmowie z "Rzeczpospolitą" podkreślał to także niedawno także Grzegorz Byszewski, ekspert Pracodawców RP. – Sprzedaż papierosów, oczywiście tych legalnych, z roku na rok maleje. W zeszłym roku spadek był bardzo wyraźny i dość mocny, bo wyniósł aż 10 proc. – mówi. Naiwni są jednak ci, którzy sądzą, że Polacy tak ochoczo rzucają palenie. Rezygnuje ok. 4 proc., reszta przenosi się do szarej strefy.

Zła metoda
Nie bez powodu mówi się, że chytry traci dwa razy. A chytry jest na pewno nasz resort finansów, który mimo to konsekwentnie chce akcyzę zwiększać. Do tej pory wzrosła ona już w sumie o 18 punktów procentowych (po 4 pp w 2011 i 2012 roku, po 5 pp. w 2013 i 2014 roku).

Niestety, dane i eksperci wskazują, że zamiast dodatkowych pieniędzy z podatków, znacząco wzrośnie szara strefa, w skład której wchodzą nie tylko przemytnicy, ale także papierosy z takich automatów. I kółko się zamyka. Eksperci szacują ją na 24-25 procent w przypadku wyrobów tytoniowych. Ta, rośnie zastraszającym tempie głównie z powodu coraz wyższych obciążeń akcyzowych.

Obecnie aż 85 proc. ceny każdej paczki to akcyza i VAT. Ten wynik plasuje nas na czwartym miejscu w UE, wyprzedza nas tylko Bułgaria, Węgry i Estonia. A piąć się wyżej w tym "rankingu" się nie opłaca, bo do budżetu więcej pieniędzy raczej nie wpłynie. Ucieszy się tylko szara strefa, do której zgłoszą się palacze. I to nią warto się zająć.