Koronawirus a odporność. Czy szczepienie powoduje utratę naturalnej odporności? Wyjaśniamy

Diana Wawrzusiszyn
Miliony Polaków zaszczepiło się już przeciw COVID-19. Pojawia się również coraz więcej pytań oraz fake newsów wokół tematu szczepień. Nawet w kolejkach do szczepienia można usłyszeć wątpliwości, na przykład dotyczące utraty naturalnej odporności. Czy szczepienie powoduje utratę naturalnej odporności? Wyjaśniamy!
Naturalna odporność a szczepionka. Fot. Sam Moqadam/ unsplash.com
Według ostatniego komunikatu Ministerstwa Zdrowia liczba wykonanych szczepień w Polsce wynosi 3 764 238. Jedną dawką wykonano 10 260 941 szczepień. W pełni zaszczepionych jest 3 671 671 osób.

Naturalna odporność – co to?

Odporność to mechanizm obronny chroniący organizm przed niepożądanymi patogenami. Ludzki organizm stawia bariery ochronne na kilku poziomach. Dlatego wymienia się kilka rodzajów odporności.

Stan odporności jest zależny od wielu czynników, takich jak:
Wyróżnia się dwa podstawowe typy odporności:

Określenie “odporność naturalna” nie występuje w terminologii medycznej. Odpornością naturalną potocznie nazywana jest odporność wrodzona.

Rodzaje odporności

Układ immunologiczny zaczyna się kształtować jeszcze przed narodzinami, co sprawia, że w momencie narodzin człowiek dysponuje odpornością wrodzoną, inaczej nieswoistą.


Odporność wrodzona (nieswoista) rozwija się w czasie życia płodowego i w pierwszych miesiącach życia. W przeważającej mierze uwarunkowana genetycznie. Nie wymaga aktywacji, co oznacza, że do jej uzyskania nie jest konieczny wcześniejszy kontakt z patogenem.

Odporność nabyta (swoista) to odporność, którą układ immunologiczny zapewnia po kontakcie organizmu z antygenem na skutek przebytej choroby, bądź zakażenia. Wykształca się ona w momencie kontaktu komórek układu odpornościowego z danym antygenem i jest skierowana przeciwko konkretnemu antygenowi.

Dodatkowo dzielimy ją na podsystemy: bierny i czynny.

Odporność bierna i czynna

Odporność bierna swoista zapewniona jest przez przeciwciała matki. Przekazywane są one do krwi płodu podczas ciąży, jak również dostarczane są dziecku wraz z mlekiem matki.

Odporność czynna swoista to taka, którą zapewnia układ immunologiczny po kontakcie organizmu z antygenem na skutek przebytej choroby, bądź zakażenia. Możliwe jest także sztuczne wytworzenie czynnej odporności swoistej poprzez szczepienia ochronne.

Dzięki tzw. pamięci immunologicznej, układ odpornościowy zapamiętuje konkretny patogen i jest w stanie błyskawicznie unicestwić go w przyszłości.
Czytaj także: Szczepienie na COVID-19 konieczne dla dzieci? Polacy wyrazili zdanie w sondażu

Czy szczepienie powoduje utratę naturalnej odporności?

W medycznej terminologii nie funkcjonuje takie określenie, jak odporność naturalna. Tym mianem potocznie nazywana jest odporność wrodzona, która w przeważającej mierze uwarunkowana jest genetycznie.

Zatem szczepiąc się nie tracimy odporności wrodzonej. Dzieje się wręcz odwrotnie, dzięki szczepionce nabywamy odporność nabytą.

Szczepienie jest mechanizmem do sztucznego wytworzenia czynnej odporności nabytej (swoistej).

Szczepionka wywołuje odpowiedź immunologiczną podobną do swoistej odporności, którą uzyskuje się po przebytym zakażeniu lub chorobie. Przez co dochodzi do wytworzenia czynnej odporności swoistej poprzez szczepienia ochronne.

źródło: medme.pl, szczepienia.pzh.gov.pl