Zdarza się często, że skazany, któremu sąd zawiesił karę pozbawienia wolności nie wykorzystuje swojej „szansy”. Pomimo tego, że sąd zawieszając karę pozbawienia wolności orzeka jednocześnie grzywnę, dozór albo środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego, to skazany niewiele sobie z tego robi.

REKLAMA
Byłem świadkiem wielu postępowań, gdzie pomimo, że np. obowiązek naprawienia szkody nie był nadmiernie dotkliwy - mówimy tu o kilku tysiącach złotych - to skazany wpłacając przez kilka miesięcy po 50 złotych, odpuszczał ten temat, bo przecież i tak był na wolności.
Zazwyczaj wynikało to - nie z braku środków, czy braku możliwości zarobkowych - ale po prostu z ignorancji.
I tak oto trafiały sprawy na takim etapie, że np.:
- najpierw oskarżony został skazany na karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku zawieszonej na okres próby 3 lat, został oddany pod dozór kuratora i nakazano mu naprawić szkodę w wysokości - no właśnie - 2.000 złotych;
- w okresie próby skazany spotykał się z kuratorem, nie uchylał się od obowiązku w tym zakresie, ale nie dokonywał żadnych wpłat na poczet naprawienia szkody;
- skazany otrzymywał jeden monit z sądu, drugi - ignorował ten fakt;
- w końcu sąd wydał postanowienie o zarządzeniu wykonania kary pozbawienia wolności;
- skazany się ukrywał, ale w końcu był doprowadzany do zakładu karnego.
Dopiero wówczas, gdy skazany zmienił swój status na osadzonego nawiązywano kontakt z Kancelarią. Przecież wcześniej - po tym jak Adwokat pomógł skazanemu uzyskać karę warunkowo zawieszoną - skazany sobie „świetnie" radził.
Nie przeczę - pomimo że późno skazany dał o sobie słyszeć - to nadal istniały możliwości, aby pomóc. W tym zakresie zróbmy jednak krok wstecz.
Odnieśmy się do rozwiązania, które było do przeprowadzenia, gdyby skazany nawiązał kontakt „już” na etapie postępowania w przedmiocie wykonania kary.
Nowelizacja Kodeksu karnego - dokładniej dodany obowiązujący od dnia 01 lipca 2015 r. art. 75a § 1 k.k. - przewiduje możliwość zgodnie z którą „wobec skazanego na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, który w okresie próby rażąco narusza obowiązek prawny, w szczególności, gdy popełnił […] przestępstwo […] albo uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych, środków kompensacyjnych lub przepadku, sąd może […] zamiast zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności zamienić ją na karę ograniczenia wolności w formie obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne".
Obecnie dla sądu została przewidziana większa swoboda decyzyjna - sąd nie jest zobowiązany zarządzić wykonanie kary pozbawienia wolności, lecz sąd może zamienić karę warunkowo zawieszoną m.in. na karę ograniczenia wolności.
Przelicznik jaki jest stosowany przez sąd to:
- jeden dzień kary pozbawienia wolności równa się dwóm stawkom dziennym grzywny;
- górna granica 2 lata kary ograniczenia wolności.
Istnieją jednak również tzw. przesłanki negatywne dla skorzystania przez sąd z danej możliwości - a dokładniej istnieje cały ich szereg.
Pakiet przesłanek negatywnych, których wystąpienie powoduje, że sąd nie będzie mógł zamienić kary pozbawienia wolności na karę grzywny zawiera art 75a § 2 k.k. w zw. z art. 72 § 2 k.k. I tak oto sąd nie zamieni Tobie kary pozbawienia wolności na karę ograniczenia wolności, jeżeli w okresie próby nie wykonałeś m.in. obowiązku naprawienia szkody.
Pierwsza lektura danych artykułów z Kodeksu karnego to przysłowiowa "kwadratura koła”. Z jednej strony jest bowiem mowa o tym, że sąd będzie mógł zamienić warunkowo zawieszoną karę pozbawienia wolności na karę ograniczenia wolności jeżeli skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, bo np. popełnił przestępstwo lub nie naprawił szkody wobec pokrzywdzonego. Z drugiej strony przesłanką negatywną, która wyklucza możliwość zamiany na karę ograniczenia wolności jest to, że skazany „nie naprawił szkody”!
Jak zatem to rozumieć?
Aktywnie! Trzeba rozumieć to aktywnie i działać aktywnie w postępowaniu wykonawczym w przedmiocie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności. Jako Adwokat doradziłbym Tobie, abyś od razu jednorazowo naprawił szkodę, tak aby na etapie posiedzenia sądu ta przesłanka negatywna już nie występowała. Najpóźniej zatem w dniu posiedzenia sądu powinieneś przedłożyć dowód uiszczenia kwoty na rzecz pokrzywdzonego, a jeżeli jest to instytucja to z pewnością uzyskasz zaświadczenie w tym przedmiocie. W ten sposób na samym posiedzeniu przesłanka negatywna nie będzie już istnieć.
Oczywiście realia konkretnej sprawy zawsze wymagają indywidualnej analizy - zupełnie jak w medycynie. Nie ma zatem prostej recepty, lecz należy działać w sposób kompleksowy i daleki od rutynowego.
Na moim blogu Karne24.pl oraz Poza prawem karnym… znajdziesz inne interesujące tematy, którymi się zajmujemy w Kancelarii