Obserwuj naTemat w Wiadomościach Google

Pod koniec kwietnia Minister Zdrowia ogłosił, że przeszliśmy już ze stanu epidemii do stanu zagrożenia epidemicznego, ale część szpitali nadal utrzymuje zasady z pandemii, m.in. zakaz odwiedzin chorych.

Ograniczenie odwiedzin a prawa pacjenta

Jak przypomina, zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent szpitala ma prawo do kontaktu osobistego z innymi osobami, czyli odwiedzin.

- Kontakt z osobami bliskimi wzmacnia poczucie bezpieczeństwa, a także służy niwelowaniu dyskomfortu towarzyszącego hospitalizacji - zwraca uwagę Rzecznik.

Nie można też zapominać o tym, że pomoc odwiedzających w karmieniu czy pielęgnacji chorego jest często nieoceniona, bo personel przeciążony pracą nie zawsze może poświęcić każdemu z pacjentów tyle czasu i uwagi, ile on potrzebuje.

Ograniczenia jak najmniej uciążliwe dla pacjentów

Wyjaśnia, że na podstawie art. 5 ww. ustawy korzystanie z praw pacjenta, między innymi z uwagi na zagrożenie epidemiczne, może zostać ograniczone.

Jednocześnie dodaje, że wprowadzone ograniczenia nie mogą być uznaniowe, a możliwie jak najmniej uciążliwe dla pacjentów oraz dostosowane do aktualnie występującego zagrożenia.

Rzecznik przywołał też orzecznie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 16 czerwca 2021 r. (V SA/Wa 797/21). Sąd uwznał, że przepis art. 5 ustawy powinien być wykładany zawężająco bez możliwości rozszerzającej interpretacji.

Według WSA, stosowany powinien być również w wyjątkowych sytuacjach, w przypadku stwierdzenia przesłanek ograniczenia korzystania z praw pacjenta. Tylko w takich przypadkach możliwe jest ograniczenie korzystania z praw pacjenta i to jedynie przez okres niezbędny.

Zmiany zasad odwiedzin w szpitalach

Jak wskazuje Rzecznik Prawa Pacjenta, w związku ze zmianą sytuacji epidemicznej, szpitale powinny dokonać przeglądu wprowadzonych u siebie ograniczeń i podjąć kroki zmierzające do umożliwienia pacjentom odwiedzin przez najbliższych.

Bartłomiej Chmielowiec przywołuje też rekomendacja Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego z 28 kwietnia 2022 r., które zostały znacznie złagodzone i powinny zostać wdrożone przez szpitale.

Zgodnie z ich treścią:

• Rekomenduje się umożliwianie odwiedzin jednoczasowo przez 1 osobę, a w szczególnych sytuacjach – 2 osoby.
• Rekomenduje się, zgodnie z możliwościami organizacyjnymi podmiotu leczniczego, określenie przedziałów czasowych dla odbywania odwiedzin w ciągu dnia i ograniczenie czasu trwania odwiedzin, w celu zmniejszenia ryzyka gromadzenia się osób w jednym pomieszczeniu oraz umożliwienia regularnego czyszczenia i dezynfekcji powierzchni w tych pomieszczeniach.
• Konieczne jest stosowanie maseczki zasłaniającej usta i nos przez cały czas przebywania na terenie podmiotu leczniczego.
• Należy umożliwić osobom odwiedzającym umycie rąk wodą z mydłem lub dezynfekcji rąk niezwłocznie po wejściu przez nie do podmiotu leczniczego.
• Rekomenduje się, aby przed wykonaniem czynności pielęgnacyjnych przy odwiedzanym pacjencie osoba odwiedzająca uprzednio (bezpośrednio przed kontaktem) dokładnie umyła lub zdezynfekowała ręce.
• Jeśli odwiedziny odbywają się w budynku, personel podmiotu leczniczego odpowiedzialny jest za regularne wietrzenie oraz czyszczenie i dezynfekcję pomieszczeń, w których odbywają się odwiedziny.
• Osoby z objawami infekcji nie powinny odwiedzać pacjentów, w szczególności pacjentów z obniżoną odpornością niezaszczepionych przeciw COVID-19 oraz bez historii przebycia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w ciągu ostatnich 180 dni – z wyjątkiem sytuacji szczególnych, które powinny być określone przez kierownika podmiotu leczniczego (np. w przypadku wizyt pożegnalnych u pacjentów).

Odwiedziny 7 dni w tygodniu

"Zwracam uwagę na to, że odwiedziny nie mogą być ograniczone tylko do określonych dni w tygodniu - muszą być dostępne przez cały tydzień" - podkreśla Bartłomiej Chmielowiec.

Jeżeli zaś chodzi o przedziały godzinowe, to według Rzecznika, określenie przedziału godzinowego odwiedzin, musi dawać realną szansę skorzystania przez pacjenta z odwiedzin bliskich.

Niedopuszczalne - według Bartłomieja Chmielowca - jest ograniczenie odwiedzin, np. tylko w godz. 8–10 rano. Jak przekonuje, co do zasady, należy umożliwić odwiedziny przez cały dzień.

Kara za naruszenie praw pacjenta

W opinii Rzecznika, utrzymywanie przez szpitale restrykcyjnych ograniczeń w korzystaniu z praw pacjenta może stanowić praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów.

Jeżeli Rzecznik stwierdzi takie naruszenie, to może w drodze decyzji administracyjnej nakazać szpitalowi zaniechanie konkretnych praktyk.

Co istotne, szpitalowi, który narusza zbiorowe prawa pacjenta, może też grozić kara finansowa do 500 tys. zł.

Pacjenci oraz organizacje repezentujące ich interesy mogą zgłaszać Rzecznikowi Praw Pacjenta przypadki dotyczące zakazu odwiedzin w szpitalach lub nałożenia znacznych obostrzeń w tym zakresie. Rzecznik zapewnia, że w każdej takiej sprawie podejmie stosowaną interwencję.

Wybierając się w odwiedziny do chorego do szpitala warto więc sprawdzić najpierw, czy szpital nie wprowadził w tym zakresie ograniczeń. Trzeba też pamiętać o obowiązku noszenia maseczki we wszystkich placówkach medycznych.