Częste infekcje, zarówno bakteryjne, jak i wirusowe, pojawiające się opryszczki wargowe, półpasiec, problemy z gojeniem ran, wysypki skórne, brak energii oraz wyższe ryzyko osteoporozy – to tylko niektóre z problemów, które mogą wynikać z niewłaściwej diety. To, co jemy, wpływa przecież na naszą odporność. Szczególnie ważne jest to w niektórych grupach.
Reklama.
Podobają Ci się moje artykuły? Możesz zostawić napiwek
Teraz możesz docenić pracę dziennikarzy i dziennikarek. Cała kwota trafi do nich. Wraz z napiwkiem możesz przekazać też krótką wiadomość.
Dieta seniorów często pozostawia wiele do życzenia, a źle zbilansowana może prowadzić do niedożywienia. Mint Images RF/ East News
Reklama.
Podstawą wzmocnienia naturalnej odporności organizmu jest zróżnicowana dieta, dostarczająca odpowiedniej ilości kalorii, ale również białka, witamin, składników mineralnych i nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Jest to szczególnie ważne przy planowaniu posiłków osób starszych, u których pojawiają się problemy zdrowotne. Seniorzy z obniżoną odpornością są bardziej podatni na wszelkiego rodzaju infekcje, przeziębienie czy grypę, a te mogą stanowić poważne zagrożenie dla ich zdrowia, a nawet życia.
– Spadek odporności u seniorów często ma związek z niewłaściwym żywieniem, kiedy to organizm nie otrzymuje niezbędnych składników odżywczych. Kluczową rolę w utrzymaniu równowagi organizmu odgrywa nasz układ pokarmowy. Obniżona odporność to częste infekcje, które mogą powodować groźne powikłania, takie jak zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc czy uszkodzenie mięśnia sercowego. Dla seniora są one zagrożeniem życia – podkreśla dr n. med. Maria Katarzyna Owczarska.
Jak dodaje, ważne jest wtedy odpowiednie i skuteczne leczenie, ale niezbędna jest i wtedy właściwa dieta, która pomaga wzmacniać odporność, dzięki czemu organizm jest w stanie lepiej poradzić sobie z chorobą.
Prawidłowa dieta a odporność
Eksperci od wielu lat podkreślają, że to w głównej mierze jelita odpowiadają za prawidłową pracę układu odpornościowego. To właśnie w nich bytuje nasza mikroflora, niezbędna do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.
Myśląc o zdrowej diecie seniora, trzeba też wiedzieć, że z wiekiem zmienia się funkcjonowanie w obrębie przewodu pokarmowego: począwszy od zmniejszonego wydzielania śliny, pogorszonego odczuwania smaków i zapachów, na upośledzonym trawieniu oraz wchłanianiu skończywszy.
Częste biegunki, bóle brzucha, wzdęcia czy choroby zapalne jelit mogą być symptomem problemów układu immunologicznego.
Dlatego posiłki osób starszych powinny mieć wysoką gęstość odżywczą. Co to oznacza? W małej objętości trzeba dostarczać znacznych ilości wszystkich makro- i mikroskładników odżywczych.
Kalorie i białko
Na co zwrócić szczególną uwagę?
– Istotne jest ustalenie zapotrzebowania energetycznego. 75-letnia kobieta będzie potrzebowała dziennie o 500 kcal mniej niż jej 45-letnia koleżanka. Podobnie jest w przypadku mężczyzn – w analogicznej sytuacji zapotrzebowanie energetyczne będzie się różnić o 800 kcal. Wraz z wiekiem ta różnica powiększa się. Jednocześnie zapotrzebowanie na większość składników odżywczych pozostaje na tym samym poziomie lub nawet się zwiększa, dlatego dieta osób po 65 r.ż. musi być szczególnie dobrze zbilansowana i o wysokiej wartości odżywczej – mówidr n. med. Maria Katarzyna Owczarska.
Jak dodaje, niezwykle ważne jest zwiększenie w diecie ilości białka, nawet o 20 proc.
Dorosła osoba zdrowa powinna spożywać 0,8-1,0 g białka/kg masy ciała/dobę, a dla zdrowego seniora ta zalecana ilość to już 1,0-1,2 g/kg. A więc przy wadze 70 kg wskazane spożycie to min 70-84 g białka dziennie.
8 najważniejszych zasad diety seniora
Oto podstawowe zasady zbilansowanej diety, która pozwoli zachować zdrowie i dobre samopoczucie seniorom:
W codziennych posiłkach powinny się znaleźć chude gatunki mięs, nabiał, jajka czy ryby. Działanie regulujące pracę układu odpornościowego wykazują również kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdują się m.in. w tłustych gatunkach ryb morskich czy tranie.
Ważna jest również właściwa ilość spożywanego wapnia, którego źródłem są produkty mleczne, jaja, zielone warzywa czy nasiona roślin strączkowych. Oprócz budowania kości wapń uczestniczy także m.in. w procesie krzepnięcia krwi, wpływa na prawidłową pracę układu nerwowego oraz mięśniowego.
Pamiętać trzeba o szczególnym zadbaniu o spożycie witamin z grupy B – B6 i B12 – oraz suplementacji witaminy D, której synteza i wchłanianie z przewodu pokarmowego jest osłabione.
Wskazane jest ograniczenie spożywania tłustych mięs i wędlin/wieprzowiny/tłuszczów pochodzenia zwierzęcego/smalcu/oraz soli.
Należy unikać nadmiernego i regularnego spożywania alkoholu.
Warto eliminować wysokoprzetworzoną żywność typu fast food, ale także gotowe ciasta i ciastka przygotowane na tzw. twardych margarynach, zawierających tłuszcze typu trans- nienasycone kwasy tłuszczowe, powstające w trakcie obróbki technologicznej, mają one silne działanie prozapalne.
W żywieniu nie ma dróg na skróty
Pacjenci i ich rodziny często szukają alternatywnych możliwości budowania odporności, a część decyduje się na suplementy diety. Jednak skład tych produktów może być różnorodny, obejmując pojedyncze substancje roślinne, "witaminy dla seniorów" czy nawet środki homeopatyczne. Sięgają też po syropy na apetyt, ale nie tędy droga.
Często rodziny i opiekunowie mają też trudności z właściwym dostosowaniem diety dla osób starszych do może prowadzić do niedożywienia. Może ono wpłynąć na utratę masy ciała, ale też na działanie narządów wewnętrznych, a konsekwencją może być wydłużony proces rekonwalescencji.
W przypadku gdy seniorowi grozi niedożywienie, lekarz może zasugerować specjalistyczne preparaty do żywienia medycznego. Jest to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego stworzona po to, by uzupełnić zapotrzebowanie pacjenta na składniki odżywcze, m.in. białko, które trudno jest dostarczyć wyłącznie za pomocą tradycyjnej diety.
Ten rodzaj żywienia w małej objętości dostarcza dużej dawki energii i składników odżywczych, a płynna forma ułatwia spożywanie.
Dziennikarka działu Zdrowie. Ta tematyka wciągnęła mnie bez reszty już kilka lat temu. Doświadczenie przez 10 lat zdobywałam w Polskiej Agencji Prasowej. Następnie poznawałam system ochrony zdrowia „od środka” pracując w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia. Kolejnym przystankiem w pracy zawodowej był powrót do dziennikarstwa i portal branżowy Polityka Zdrowotna. Moja praca dziennikarska została doceniona przez Dziennikarza Medycznego Roku 2019 w kategorii Internet (przyznawaną przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia) oraz w 2020 r. II miejscem w tej kategorii.
