Jąkanie zapisane w mózgu

Główny autor badania, patolog mowy i języka Deryk Beal z Uniwersytetu Alberty, tłumaczy, że zaobserwowane różnice w budowie mózgu i jego funkcjach mogły być wynikiem długotrwałego zmagania się z zaburzeniami mowy, lecz możliwe jest także, że istniały jeszcze przed pojawieniem się problemów z mową. Na potrzeby badania naukowcy wykonali skany mózgów 28 dzieci w wieku od 5 do 12 lat. Połowa z nich jąkała się, podczas gdy pozostali młodzi ludzie wysławiali się w sposób płynny. Celem badaczy było określenie różnic w zakresie ilości szarej istoty w mózgach dzieci należących do obu grup.

Okazało się, że objętość szarej istoty w niektórych regionach mózgów dzieci jąkających się była mniejsza, a w niektórych większa niż u młodych ludzi nieposiadających problemów z mową. Badani z zaburzeniami mowy mieli także mniej istoty białej w strukturach zwanych kleszczami mniejszymi ciała modzelowatego. Obszar mózgu o mniejszej objętości istoty szarej (noszący nazwę zakręt czołowy dolny) odpowiedzialny jest za kontrolowanie procesu, w którym informacje o języku i dźwiękach przekształcane są w mowę.

Prof. Beal uważa odkrycie za pierwszy krok w kierunku rozpoczęcia badań, które skupiłyby się na wpływie poszczególnych form terapii jąkania na objętość istoty szarej w mózgach pacjentów. Umożliwiłyby one lepsze zrozumienie różnic w zakresie nabywania zdolności językowych przez dzieci, które się jąkają i mówią płynnie. Im więcej wiemy o procesie rozwijania umiejętności motorycznych przez młodych ludzi mających problem z mową, tym precyzyjniej możemy dobrać odpowiednie formy leczenia – podkreśla specjalista. W ten sposób terapia jąkania może stać się albo krótsza, albo skuteczniejsza.

Należy pamiętać, że chociaż większość dzieci wyrasta z jąkania się, ostatnie badania wskazują na fakt, że biernie czekając na poprawę, możemy wyrządzić młodej osobie krzywdę. Gdy problem nie ustąpi, ucierpieć może i akademicka, i społeczna sfera jego życia. Wiele obecnie stosowanych terapii skierowanych do dzieci i dorosłych skupia się na sposobach minimalizowania jąkania poprzez wolniejszą mowę, regulowanie oddechu i stopniowe budowanie wypowiedzi – od pojedynczych sylab, poprzez dłuższe słowa, aż po kompletne zdania. Większość preferowanych metod dąży także do redukcji lęku związanego z jąkaniem się w poszczególnych sytuacjach społecznych. Podczas gdy dotychczas nie stwierdzono skuteczności żadnego z leków w terapii zaburzeń mowy, niektórzy pacjenci zauważają znaczną poprawę wskutek zastosowania specjalnych urządzeń elektronicznych, pomagających kontrolować płynność mowy. Innym osobom, w szczególności dzieciom, do poprawy biegłości językowej w zupełności wystarczy trening z rodzicami lub/oraz logopedą i pozytywne nastawienie do komunikacji.