Organy zakażonych wirusem HIV trafią do przeszczepów?
Patrycja Karpińska
28 stycznia 2014, 10:55·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 28 stycznia 2014, 10:55
Ustawa podpisana w listopadzie przez amerykańskiego prezydenta Baracka Obamę stanowi pierwszy krok w kierunku dopuszczenia organów osób zakażonych wirusem HIV do przeszczepów po ich śmierci. Zmiana długoletniej polityki budzi wiele nadziei wśród tysięcy pacjentów z wirusem HIV, oczekujących na transplantację.
Reklama.
Zmiana korzystna nie tylko dla zakażonych
Próbę zmiany prawa podjęto po tym, jak w 2011 roku badacze ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa ogłosili wyniki badania, z których wynikało, że zniesienie zakazu pozwoliłoby na dokonanie ratujących życie przeszczepów u ok. 500 pacjentów zakażonych HIV rocznie. Co więcej, umożliwiłoby ono przyspieszenie operacji w przypadku pozostałych pacjentów.
Nowa polityka mogłaby ratować setki żyć ludzkich każdego roku – mówi chirurg Dorry L. Segev ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa i jeden z autorów badania. Jak podkreśla specjalista, przez wiele lat organy doskonale nadające się do zabiegu nie mogły być przeszczepiane chorym. Teraz pacjenci z wirusem HIV będą mogli łatwiej uzyskać nowy narząd, co pozwoli na poprawę długości i jakości ich życia.
Zakaz narodził się w latach 80., gdy wciąż nie było do końca jasne, czy wirus HIV powodował AIDS – chorobę, która w tamtych czasach rozpowszechniała się w zastraszającym tempie i na którą nie posiadano jeszcze skutecznych terapii. Pomimo postępu w zakresie diagnostyki i leczenia wirusa HIV, który sprawił, że choroba zmieniła się ze śmiertelnej w przewlekłą, ustawa nie była aktualizowana od 1984 roku, czyli od momentu jej wejścia w życie.
Pionierskie zabiegi w RPA
Pacjenci z wirusem HIV często walczą z chronicznymi schorzeniami typowymi dla osób niezakażonych, takimi jak niewydolność wątroby czy nerek, przy których przeszczep szwankującego narządu jest standardową strategią postępowania. Oczekując na swoją kolej do transplantacji, wielu chorych umiera. Obecnie, w Stanach Zjednoczonych na listach do przeszczepu znajduje się ok. 120 000 osób.
Jako że zrozumienie charakteru choroby, jaką jest HIV wzrosło, podobnie jak i liczba dostępnych terapii, stosowana dotąd polityka stała się nieaktualna. Szansa na skuteczny przeszczep organów pomiędzy osobami żyjącymi z wirusem HIV jest duża – stwierdził prezydent Obama w oświadczeniu po podpisaniu ustawy. Nowe prawo znosi zakaz badań i z czasem może doprowadzić do pierwszych przeszczepów wśród osób posiadających HIV, znacznie zwiększając liczbę narządów dostępnych dla chorych.
Jak dotąd, na przeszczepienie organów dawców z HIV zakażonym biorcom pozwalało jedynie RPA, gdzie wirusem zarażone jest ok. 20% społeczeństwa. Dr Elmi Muller, chirurg z Uniwersytetu Cape Town w RPA jest pionierką, jeżeli chodzi o tego rodzaju przeszczepy – od 2008 roku wykonała ich aż 26.
Ryzyko związane z przeszczepem
W ciągu 5 ostatnich lat, jedynie 2 spośród 26 wykonanych przez dr Muller przeszczepów nie powiodły się, co pozwala wywnioskować, że korzyści niesione przez zabieg przewyższają ryzyko. Specjalistka podkreśla jednak, że konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych badań nad bezpieczeństwem i skutecznością przeszczepów od dawców z wirusem HIV. Chociaż biorcy narządów uczestniczący w badaniu dr Muller są generalnie zdrowi, kilka nerek dawców posiada zmiany strukturalne, które mogą być spowodowane wirusem HIV. Nie wiadomo jednak, czy zmiany te są groźne.
Istnieją także obawy związane z zakażeniem pacjenta drugim szczepem wirusa, obecnym w przeszczepionym organie, w szczególności jeżeli szczep ten jest odporny na leki antyretrowirusowe. Niejasne jest także, w jaki sposób leki te oddziaływać będą ze środkami stosowanymi w celu uchronienia biorcy przed odrzuceniem przeszczepu. U pacjentów przyjmujących leki antyretrowirusowe konieczne okazać się może użycie wysokich, wręcz toksycznych dawek immunosupresantów. Wcześniejsze badania wskazują, że przeszczepy u chorych z HIV są częściej odrzucane przez organizm. Pomimo wszystkich tych zastrzeżeń, naukowcy pragną poddać głębokiej analizie transplantacje pomiędzy zakażonymi osobami w celu lepszego poznania wirusa HIV i układu odpornościowego człowieka od strony klinicznej.