W całym kraju takich historii są tysiące, ale my chcemy opowiedzieć choć kilka z nich. Dlatego w naTemat oddajemy głos przedsiębiorcom i pokazujemy ich zmagania.

– Przestaję wierzyć w cokolwiek. Mam wrażenie, że każdy dzień jest po to, żeby tylko przetrwać. Wstaję rano i zastanawiam się, co się będzie działo… Jestem młodym facetem, który coś chce w życiu zrobić, a nagle wszystko spada na ciebie i gniecie totalnie. Dosyć osobiście podchodzę też do moich ludzi – mówi Krzysztof Szymański, właściciel restauracji Pomelo Bistro w Gdańsku.

W branży działa właściwie całe dorosłe życie, ale bistro prowadzi od grudnia 2017 roku. Było to jego marzenie, aby je spełnić sprzedał mieszkanie. Tydzień przed otwarciem restauracji pochował mamę, 9 miesięcy później zmarł jego tata.

– Tak naprawdę został mi ten lokal, to jest mój dom. Siedzę tam bez przerwy. To jest moje miejsce, więc ciężko to odpuścić. Przy pierwszym lockdownie przez miesiąc siedziałem w domu pod kołdrą, patrzyłem w sufit i nie wiedziałem, co mam ze sobą zrobić. Piętrzyły się koperty z fakturami. Wpływy się skończyły, a zaległości rosły. Chodzę do psychologa, do psychiatry, mam depresję oraz stany lękowe i mimo tego walczę – zaznacza nasz rozmówca.

Krzysztof skorzystał, jak podkreśla, ze wszystkich form pomocy. Jednak środki z pierwszej tarczy skończyły się w październiku, a dalej trzeba było dokładać z własnej kieszeni. Trudno jednak to robić, kiedy nie zarabia się nic, a miesięczne zobowiązania wynoszą od 40 do 60 tys. zł.

– Nie dostałem tego na wakacje czy na samochód, ale na spłatę zobowiązań. Z pierwszej tarczy to było 250 tys., a reszta to 160 tys. zł. Oszczędności też zaczęły płynąć. Mimo dotacji z własnej kieszeni poszło około 150 tys. zł. Sprzedałem w zeszłym roku drugie mieszkanie, żeby spłacić część długów – przyznaje.

Gdańszczanin opowiada nam również o absurdach, z którymi zderzają się przedsiębiorcy. – Zniesiono ZUS w marcu, kwietniu i maju, rząd się tym chwalił, a w listopadzie dostałem informację, że jednak mam zapłacić połowę ZUS-u, bo okazało się, że zatrudniałem jedną osobę więcej, niż ustawodawca wskazał w rozporządzeniu. Po co były konferencje? Po co były te obietnice? Nie miałem wtedy, to skąd teraz? – mówi. 

Krzysztof Szymański dołączył do tych, którzy postanowili się otworzyć mimo zakazu. Wszystko zgodnie ze schematami opracowanymi przez Strajk Przedsiębiorców. W jego restauracji zachowuje się dystans, są maseczki, jest dezynfekcja. Ma nawet kartę w formie kodu QR. Nikt tu nie neguje choroby.

– Prawnie jest to legalne. Na stolikach mam wystawioną Konstytucję, wyroki sądów. Jeśli jest więcej osób na sali, to staję na środku, proszę o uwagę i mówię, żeby czytać Konstytucję, że jestem po kontroli, że mam dziwne anonimowe telefony, że mam anonimowe wiadomości na messengerze, że odwiedza nas policja, że te rzeczy dzieją się naprawdę. Nie jestem przestępcą. Ludzie muszą wiedzieć, że ta represja ma miejsce – podkreśla.

– Zawodowo pracuję prawie 30 lat. Cały czas płaciłem podatki, a w tej chwili, gdy raz na tych 30 lat potrzebuję jakiejkolwiek pomocy, to państwo pokazuje środkowy palec, jak posłanka Lichocka – mówi Marcin Pajewski, który prowadzi w Warszawie lokal "Zimne Dranie".

Marcin Pajewski zaczynał pracę w branży jako kelner, był też barmanem. Poznał specyfikę gastronomii na każdym jej szczeblu. Każdym, bo był też prezesem zarządu spółek – sieci restauracyjnych – które generowały kilkadziesiąt milionów rocznego przychodu.

Postanowił jednak stworzyć własny koncept. I tak w czerwcu 2020 roku powstał lokal "Zimne Dranie", w którym menu oparte jest na tatarze. W tamtym czasie premier Morawiecki zapewniał, że koronawirus jest w odwrocie.

– Dla mnie gastronomia to nie jest sprzedawanie jedzenia, jedzenie sprzedaje się w sklepach spożywczych. Gastronomia to jest rozmowa z gośćmi. Wychodzicie i nie myślicie, że wydaliście 40 zł na tatara, tylko że był to fajnie spędzony czas – podkreśla mężczyzna.

Gości nie brakowało, choć lokal i tak działał w reżimie sanitarnym, ale chwilę później przyszedł kolejny lockdown… Pandemia i wprowadzone obostrzenia skutecznie pokrzyżowały plany naszego rozmówcy.

Rząd zapewniał, że pomoże, że szerokim strumieniem do przedsiębiorców popłynie pomoc. Na jakie wsparcie mógł liczyć Marcin Pajewski? Zerowe. Tarcza antykryzysowa nie była dla niego, bo nie mógł wykazać straty z poprzedniego roku.

– Nie ma żadnego wsparcia dla mnie. Nie należy mi się nawet symboliczny tysiąc, żeby dołożyć do kredytu, czy też do szkoły dziecka, nie mam nic, zero. Mi nawet w tej chwili nie należy się wsparcie z tytułu bezrobocia – podkreśla.

Nie poddawał się, nie chciał zarzucić sobie, że narzeka, ale nic nie robi. Uruchomił dowozy. Z tą ofertą nie udało mu się jednak przebić. – Przez 4 miesiące działalności coś udało mam się wypracować, ale ani złotówka z tego przychodu nie poszła na np. zwrot poniesionej inwestycji – wyjaśnia nasz rozmówca.

Zdecydował, że przede wszystkim musi zadbać o swoich współpracowników. – Oni dostają ode mnie cały czas pieniądze, oczywiście nie 100 proc. tego, na co się umówiliśmy, ale cokolwiek – mówi.

Marcin Pajewski jest jednym z restauratorów, którzy chcą pozwać Skarb Państwa za lockdown. Ma być to największy pozew zbiorowy przeciwko państwu w historii kraju. Akcję organizuje Izba Gospodarcza Gastronomii Polskiej.

– Policzyłem sobie dochód za miesiące, kiedy byliśmy otwarci i za każdy zamknięty miesiąc oczekuję takich pieniędzy – zaznacza. – Jest strach o to, co będzie? – pytam, choć widzę determinację w jego oczach.

– Bać się można wtedy, kiedy człowiek ma coś do stracenia, a ja nie mam nic do stracenia, dlatego dołączyłem do tego pozwu. Nie chcę pieniędzy, które mi się nie należą. Po to pracuje całe życie zawodowo, płacę tutaj podatki, inwestuję, żeby coś z tego mieć. Chcę normalnie funkcjonować, a ten rząd mi to skutecznie uniemożliwia – odpowiada.

– Traktują nas jak przestępców, a my tak naprawdę chcemy żyć, zarabiać, pracować. Nie tylko dla siebie, ale dla naszych rodzin, dla naszych dzieci. Przecież nie wyprowadzę się do lasu z dziećmi i nie powiem: jedzcie liście, bo nic innego nie ma – stwierdza Krzysztof Łukowicz, właściciel klubu "Wolność", który otworzył pod koniec 2019 roku.

– Poświęciłem rok życia, pełno zdrowia, sił, żeby uruchomić ten lokal. Tak naprawdę funkcjonowaliśmy 4 miesiące i nas zamknięto. Jeśli nie przetrzymam i nie otworzę klubu, to tak naprawdę jest po moim życiu, po moim i moich dzieci – słyszę od rozmówcy naTemat.

Miesięczny koszt utrzymania klubu to około 50 tys. zł. Jedyna pomoc, na jaką mógł liczyć Krzysztof Łukowicz, to postojowe w wysokości 2 tys. zł. Nie załapał się na żadną tarczę. Ma niezapłacone rachunki za wynajem lokalu, dwa razy wyłączono mu prąd w domu, bo nie miał pieniędzy na opłaty.

– Szacuję, że w plecy jestem już jakieś 750-800 tys. zł. Nie liczę bieżących kosztów życia. Mam dwójkę dzieci, mam żonę, dom, który też muszę utrzymać, dzieci też muszą za coś jeść. Samochód mi zabrano, dom próbują mi zwindykować. Windykatorzy starają się też zabrać sprzęt z klubu. Mam sześciu komorników na koncie – wylicza przedsiębiorca.

Zgodnie z obecnie obowiązującym rozporządzeniem kluby muzyczne mogą działać, wpuszczając 50 proc. maksymalnej liczby osób. Nie można jedynie prowadzić konsumpcji na miejscu, sprzedawać alkoholu. Ale Krzysztof Łukowicz nie cieszył się z takiego złagodzenia obostrzeń. Sanepid podjął decyzję o całkowitym zamknięciu lokalu.

To efekt wcześniejszej kontroli klubu, ponieważ właściciel wpuścił gości, dołączając do akcji otwieraMY. – Kiedy wszedł sanepid, w środku było 90 osób. Zamknięto mi lokal, mówiąc, że 90 osób w obiekcie 2000 metrów stanowi gigantyczne zagrożenie epidemiologiczne. Natomiast w gdańskim małym tramwaju pani z sanepidu pozwala podróżować 75 osobom i tam nie ma zagrożenia – opowiada nasz rozmówca.

– Ja nie chcę pieniędzy. Chciałbym nie musieć płacić państwowych danin, podatku od nieruchomości, czynszu, akcyzy, praw autorskich, bo i tak nie mogę z tego skorzystać – podkreśla Łukowicz.

Chwilę później Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku umorzyła postępowanie wobec Krzysztofa Łukowicza i cofnęła kary, które nałożył na niego sanepid powiatowy.

Zainteresowała się nim jednak prokuratura. Usłyszał zarzut z art. 165. KK. Prokurator zastosowała w stosunku do Krzysztofa Łukowicza dozór policyjny, jak i zdecydowała o całkowitym zakazie korzystania z klubu "Wolność". Mężczyzna złożył zażalenie na tę decyzję do Sądu Rejonowego w Gdańsku.

– Władza korzysta ze wszystkich metod, jakie ma, żeby nas zniszczyć, ale my się nie poddamy, jesteśmy zdeterminowani. Będę walczył i będę walczył coraz bardziej zaciekle. Prawo stoi po naszej stronie, wyroki sądów stoją po naszej stronie. Mam nadzieję, że ten rząd poniesie konsekwencje za to, co robi. Myślę, że to będzie pierwszy rząd w historii, który odpowie karnie... – podsumowuje.

– Mamy wrażenie, że to, co dzieje się w "Drukarni", to transparentne pokazanie, że przejmujemy was z waszymi nakładami, ruchomościami, z waszym dorobkiem – mówią warszawscy restauratorzy.

"To odzwierciedlenie naszych pragnień i marzeń" - takie zdanie można przeczytać na wciąż aktywnej stronie restauracji "Drukarnia", mieszczącej się na warszawskiej Pradze. Te pragnienia i marzenia zderzyły się jednak z rzeczywistością.

Restauracja to wspólny biznes Dariusza Jakubowskiego i Radosława Krasnego. Pierwszy zdobywa doświadczenie w biznesie gastronomicznym od 30 lat, drugi od 24. Wiedzą, że ta praca to nie wakacje, ale to przez ostatnie miesiące śpią po 3 godziny. Wierzę na słowo. Zmęczenie widać na ich twarzach.

– Przy pierwszym lockdownie trzeba było wydać na utrzymanie miejsc pracy i restauracji oszczędności z poprzedniego roku, czyli dwa miesiące zabrały nam rok życia. Kolejny lockdown to kolejny rok. Teraz weszliśmy w 2021... Jesteśmy trzy lata w plecy, trzy lata ciężkiej pracy, bo gastronomia to nie są wakacje – mówi Radosław Krasny.

"Drukarnia" działa od 2016 roku. To kompleks eventowo-restauracyjny. – Byliśmy w stanie zrobić imprezy nawet do 2,5 tys. osób, więc jest to ogromna przestrzeń. Miesięczny koszt utrzymania restauracji to około 120-150 tys. Nikt o tym nie mówi, nikt nie liczy czynszu, nikt nie liczy opłat – zaznacza Dariusz Jakubowski.

Już w marcu, kiedy obroty spadły o 95 proc., właściciele występowali o obniżenie czynszu, ale nic z tego. W odpowiedzi na pismo nowa prezes zarządu postanowiła zakończyć współpracę i nakazała opuścić lokal w ciągu 5 dni. Za każdy dzień nalicza ponad dwukrotność za bezumowne korzystanie z wynajmowanej przestrzeni.

– Teraz nie można nawet tam wejść, bo zarządca budynku Spółka Mińska 65 sp. z o.o. próbuje zawłaszczyć to, co jest w lokalu. Pod naszą nieobecność zamknięto drzwi i zaplombowano je. Złamano święte prawo posiadania. Pozostaje nam teraz tylko i wyłącznie sąd, policja jest bezradna. Poszły wnioski do sądu o przywrócenie posiadania i wydanie rzeczy, ale wiadomo, że nie potrwa to 5 minut. Właścicielem budynku jest PAP - spółka skarbu państwa – wyjaśnia Krasny.

O ile restauratorzy, mówiąc kolokwialnie, są w plecy? Zawłaszczone ruchomości znajdujące się w lokalu to 850 tys. zł. W magazynach, mroźniach i chłodniach jest towar wart 50 tys. zł. Nie wspominając o nakładach inwestycyjnych – remont kompleksu – które oscylują na około 5 milionów złotych zgodnie z przedstawionymi fakturami.

– Kto da pracę 30 osobom tam zatrudnionym? Przecież nie mają za co opłacić mieszkania, nie mają za co żyć, to są młodzi ludzie. Nie mamy jak im zapłacić, bo nie mamy dostępu do rzeczy i nawet nie wiemy, ile im zapłacić, ponieważ dokumenty kadrowo księgowe są w posiadaniu zarządcy budynku. Jesteśmy zobligowani do wystawienia PIT-ów rocznych, a tak naprawdę nie jesteśmy w stanie tego zrobić – słyszę od restauratorów.

– Oszczędności dawno się skończyły. Kredyty w parabankach są niestety zaciągnięte i jest niewesoło. Jestem wściekły na to, że jedna firma jest otwarta, a druga nie może. W galeriach są przecież tłumy – mówi Kamil Koeller, DJ weselny, który swoją działalność prowadzi od 2019 roku.

Mężczyzna skorzystał z tarczy antykryzysowej, ale kwota, którą otrzymał, nie pokryła nawet połowy kosztów.

– Wypełnialiśmy wszystkie wnioski o pomoc, ale ta przyszła dopiero pod koniec maja. Marzec, kwiecień i cały maj były bez złotówki, ale umorzyli chociaż ZUS. Później przyszło postojowe, więc średnia wyszła około 3 tys. na miesiąc, a same moje koszty związane z firmą to 5 tys. zł. Z 70 tysięcy jestem na pewno do tyłu – wyjaśnia.

– Cierpliwość skończyła się przy pierwszym lockdowanie. W maju jeździłem już na protesty Strajku Przedsiębiorców do Warszawy. Byłem wściekły, że nas zamknęli, a nie mamy żadnej pomocy. W lutym dużo zainwestowałem w firmę. Chciałem się rozwijać, żeby móc konkurować z innymi, więc na to poszła większość oszczędności i nagle zero – dodaje.

Nerwy są ogromne, bo do Kamila dzwonią też narzeczeni, którzy chcą odzyskać zadatki. Część osób jest w stanie zrozumieć sytuację, poczekać, ale są i tacy klienci, którzy potrzebują pieniędzy teraz, być może też znaleźli się w trudnym położeniu.

– Żeby zeszłoroczny sezon weselny był normalny, to byśmy inaczej rozmawiali, ale 90 proc. imprez się nie odbyło, a jeśli już to i tak w mniejszej skali. Mam rodziców, którzy są w stanie mi pomóc i pomagali bardzo, no ale to nie może trwać wiecznie, to nie jest sposób na życie – podkreśla Kamil Koeller.

Mężczyzna przyznaje, że w tym miesiącu mógł trochę odetchnąć. – Tarcza zaczęła działać. Jestem spokojniejszy, bo z Urzędu Pracy przyszła dotacja, więc zapłaciłem wszystkie rachunki – mówi.

Kamil Koeller nie jest typem osoby, która załamuje ręce nad sytuacją, w której znalazł się on i tysiące innych osób. Postanowił działać. – Jestem osobą bardzo zaradną, zaangażowałem się w Strajk Przedsiębiorców. Pomagamy innym i jakoś to leci – podsumowuje.

– Czujemy się jak przestępcy, nie jak przedsiębiorcy, nie jak osoby wolne, żyjące w państwie prawa. Czujemy się jak psy zaszczute. Taka prawda – mówi Anna Motyl-Kosińska, która razem z mężem Adamem prowadzi w Gdańsku pub Play Off.

Oni także dołączyli do akcji otwieraMY. Po tym kroku sanepid wydał decyzję o zamknięciu działalności.

– W ciągu tygodnia, w którym otworzyliśmy nasz pub, mieliśmy dwie kontrole sanepidu, kontrolę straży pożarnej, kontrolę urzędu celno-skarbowego, naloty policji. Są u nas non stop, łącznie z policjantami z wydziału do walki z przestępczością gospodarczą. Jesteśmy zastraszani, mówiąc krótko - gnębieni – przekonuje mężczyzna.

10 tys. zł, tyle miesięcznie kosztuje ich utrzymanie lokalu. To jednak kwota bez wypłat. Pomoc, którą otrzymali, to dokładnie 9 tys. 160 zł. Dwa postojowe z ZUS-u i jedna bezzwrotna pożyczka w wysokości 5 tys.

Kiedy rozmawiamy, ich straty wynoszą już około 30 tys. zł. Choć za chwilę słyszę, że ta kwota to zobowiązania, które pojawiły się po drugim lockdownie. Tych powstałych po pierwszym zamknięciu też jeszcze nie odrobili. Żeby to uregulować, prawdopodobnie będą musieli wziąć kredyt. A przynajmniej taką opcję rozważają.

– Nie mamy już żadnych oszczędności. Wszystkie pieniądze, które nasze rodziny miały na czarną godzinę, zostały wykorzystane. Długi już są, mamy faktury niepopłacone. Próbujemy się dogadywać, ale nie każdy chce czekać. Więc myślę, że będą szły jeszcze wnioski do windykacji. W tej chwili to kwestia czasu – zaznacza małżeństwo.

Niepewna sytuacja, w jakiej się znaleźli, sprawiła, że Anna podupadła na zdrowiu. Nie wytrzymywała napięcia. – Nie dawałam sobie rady, poszłam do lekarza specjalisty, biorę leki, żeby spać, żeby funkcjonować. Wymiotowałam, jak tylko pomyślałam o tym, co się dzieje – przyznaje.

– Żyjemy w ciągłym napięciu. Nie wiemy, co się wydarzy, kto nam postawi zarzut, co zrobi sanepid, prokurator, policja, każdy dzień przynosi nam coś innego – zaznacza Adam.

Pub nie jest ich pracą, to ich życie, drugi dom – jak nie pierwszy. Przejęli go w 2016 roku, a ponieważ to lokalne miejsce spotkań, zdążyli zaprzyjaźnić się z klientami. – Jemy tam obiady, śniadania, kolacje. Tam jesteśmy praktycznie non stop. Wesele nasze też tam zorganizowaliśmy. Wszystko toczy się w pubie. Każde miejsce, kąt, jest moim kątem i Adama – mówi kobieta.

– Rząd nas upadla. Inaczej tego nie można nazwać. Śmieją nam się w oczy i robią z nas głupków i przestępców – denerwuje się Adama, gdy pytam, co myśli, kiedy słyszy kolejne wystąpienia polityków.

– Dziś podstawą dla mnie jest mieć co jeść i mieć gdzie mieszkać. Podchodzę do życia pragmatycznie. Straciłem cały dochód, jaki miałem, zostałem z kredytem. To był szok, ale trzeba nauczyć się znowu funkcjonować, tyle że w nowej rzeczywistości – mówi Karol Chmielnicki.

Karol Chmielnicki prowadził "Szkołę szczęścia", szkołę rysunku dla najmłodszych. Za pomocą ręcznych drukarek 3D, jak podkreśla nasz rozmówca, dzieci kreowały rzeczywistość i wydobywały swoje marzenia.

Projekt trwał cztery lata. Po roku działalności pod egidą fundacji Karol Chmielnicki otworzył firmę, która przetrwała trzy lata. – Teraz był czas na ekspansję, przygotowałem program edukacyjny, z którym mieliśmy wystartować w 2020, ale przyszedł COVID-19 i trzeba było wszystko zamknąć. Takie zajęcia nie są przecież priorytetem – wyjaśnia.

– Pierwsza reakcja to działanie, chęć zażegnania kryzysu. Poczyniłem pewne rozwiązania, ale niestety nie okazały się one najlepszymi, nie zaowocowały. Chciałem się szybko przebranżowić, ale zrobiłem sobie tylko koszty i poległem na tym – dodaje.

Stres, niepokój, myśli pełne lęku o każdy kolejny dzień, sprawiły, że pojawiła się depresja. Jednak kiedy rozmawiamy z naszym bohaterem, widać, że odzyskuje energię do działania. Mówi, że w jego życiu wydarzyły się pewne historie, które go doładowały.

– Nie mam w zwyczaju iść w kierunku, który jest przegrany, choć teraz nie jest dobry czas na biznesy. Rzeczywistości trzeba uczyć się na nowo – zaznacza.

– Wygląda to tak, jakby rządowi zależało na tym, aby zniszczyć przedsiębiorców. Jeśli chodziłoby im o nasze dobro, to powinni nas zabezpieczyć jakoś, dać jakieś możliwości, nie musi to być od razu kasa – podsumowuje.

– Najtrudniejszym momentem było powiedzenie 26 osobom, że będziemy robili wszystko, co się da i będziemy walczyć do samego końca, ale ten miesiąc, to ostatni miesiąc pracy u nas – mówi Szymon Wolender, który od 12 lat prowadzi we Wrocławiu hotel WenderEDU.

Kiedy zaczynał, miał 23 lata. To, co stało się tak ważną częścią jego życia, powstało przypadkiem, ponieważ z wykształcenia nasz rozmówca jest informatykiem. W budynku, w którym dziś zatrzymują się jego goście, chciał wynająć salę do szkoleń. I wynajął, najpierw jedną, później drugą, następnie całe piętra.

– Zawsze miałem siebie za osobę bardzo mało emocjonalną, bardzo opanowaną i bardzo stonowaną, ale ostatnie tygodnie, w których zmagamy się ze skrajnymi problemami i które decydują o naszym być lub nie być, doświadczyłem emocji, których nawet bym nie zakładał, że jestem w stanie doświadczać – zaznacza hotelarz.

Zobowiązania, które powstały po pierwszym lockdownie, udało się spłacić dzięki pieniądzom z tarczy antykryzysowej. Były też świadczenia postojowe dla pracowników. Lato – jak podkreśla Szymon Wolender – okazało się w miarę dobre. Dawało nadzieję na przetrwanie, ale skrzydła mężczyźnie podcięły jesiennie obostrzenia – drugi lockdown.

– Tyle miesięcy walki, wiary, ale w pewnym momencie człowiekowi kończą się już zasoby, środki, pomysły, idee, nawet siły. Coraz bardziej nastaje widmo porażki tej walki, choć dalej chciałbym wierzyć w to, że tak się nie stanie – przyznaje.

Wtedy też musiał szybko zwołać zebranie i powiedzieć pracownikom, że pensje, które otrzymają po tym miesiącu, będą ostatnimi, na które będzie go stać. Miesięczne utrzymanie budynku kosztuje go 50 tys. zł.

– W sytuacji, w której w listopadzie ogłoszono lockdown, a szansa na pomoc rządową była tylko w sferze koncepcyjnej, wiedziałem, że jeżeli nie sprzedam swojego mieszkania, to wcześniej czy później i tak przyjdzie po nie windykator i zabierze mi te pieniądze – podkreśla.

Za mieszkanie, które częściowo było w kredycie, a częściowo jego własnością hotelarza, udało się uzyskać 120 tys. zł. Te pieniądze wystarczyły tylko na początek.

– Następne na sprzedaż poszły samochody firmowe. W międzyczasie sprzedawaliśmy monitory, sprzęt konferencyjny, stoły, biurka, meble. Na dany moment nie mamy już czego sprzedać, żeby w dalszym ciągu finansować naszą działalność. Po drodze wzięliśmy 50 tys. zł kredytu inwestycyjnego. Mieliśmy też 100 tys. linii kredytowej i mamy niespłaconych faktur na kwotę plus minus 50 tys., co daje 200 tys. długu – wylicza.

– Nigdy nie protestowałem, nie walczyłem z podatkami, nie próbowaliśmy tych podatków omijać, tym bardziej bolesna jest sytuacja, w której doznajemy jakichś zawodów w związku z decyzjami rządu. Traktują przedsiębiorców jak tych, którzy wszystko zniosą, a jak nie zniosą, to nie nadają się do tego, co robią. To może być elementem, który bardzo mocno demotywuje – podsumowuje Szymon Wolender.