Wysiadasz na stacji metra Stokłosy i idziesz jeszcze kilkadziesiąt metrów dalej. Chwilę później patrzysz na ogromny budynek podzielony na kilka segmentów o różnej wysokości. Adres: Stanisława Herbsta 4 – miejsce, które, według powszechnej opinii, wyjątkowo mocno upodobał sobie sam szatan z całym legionem najstraszniejszych demonów.
Mieszkanie w bloku, uważanym za nawiedzony, odradzono mi nawet w spółdzielni, która zajmuje się administracją budynku. Zadzwoniłem tam, podając się za osobę zainteresowaną kupnem własnego “M” pod feralnym adresem. Pan ze spółdzielni również mówił o duchach, które utrudniają życie przerażonych lokatorów. To jednak nie one odstraszyły mnie od dalszych starań o kupno mieszkania przy Herbsta 4.
Ciemne, ciągnące się kilometrami korytarze budzą pewien niepokój, jednak nie ma mowy o żadnych duchach.
– Jedynym plusem tego miejsca jest jego lokalizacja – słyszę w słuchawce. – Poza tym mieszka tam trochę patologii, na klatkach notorycznie dochodzi do libacji, zdarzały się przypadki pobić, a nawet morderstw. Niektórzy lokatorzy nie dbają o higienę, przez co pluskwy przechodzą do innych mieszkań kanałami wentylacyjnymi – dodaje.
Obecność zła miała popychać mieszkańców tego oddanego w 1981 roku bloku do morderstw i samobójstw, a w najmniej hardkorowych przypadkach – spędzać sen z powiek przerażonych lokatorów. Przynajmniej takie plotki od dawna krążą po osiedlu.
Blok jest naprawdę ogromny.
Straszne historie zostały dodatkowo rozdmuchane przez media i scenariusz filmu grozy właściwie napisał się sam. Co ciekawe, Robert Koniuszy – Oficer Prasowy Komendanta Rejonowego Policji Warszawa II, zaprzecza mrocznym doniesieniom.
– Nie stwierdziliśmy żadnych zabójstw w bloku przy Herbsta 4 – mówi w rozmowie z nami.
W tematach, które nie zdążyły załapać się na osobny odcinek “Nie do wiary”, jestem strasznym cynikiem. “Poza tym nie wierzę w aniołków, reinkarnację, podwodne cywilizacje ani Świętego Mikołaja” – posługując się słowami słynnego Gruchy z komedii “Chłopaki nie płaczą”. Dlatego pojechałem zobaczyć na własne oczy, co naprawdę dzieje się pod “przeklętym” adresem.
Według obiegowej opinii w bloku przy Stanisława Herbsta 4 czają się piekielne moce.
Dla kogoś, kto faktycznie zabrałby się za robienie produkcji o nawiedzonym molochu, z korytarzami cieknącymi posoką jak u Kubricka, miejscówka na Ursynowie byłaby po prostu zabójczą lokacją.
Kilometry zaciemnionych, przegradzanych kratami przejść wywołują niepokój. Jego źródłem nie jest jednak żadna paranormalna aktywność. Bardziej obawiam się tego, że za którymś winklem spotkamy przedstawicieli osiedlowej “elity”, wyjątkowo negatywnie nastawionych do dziennikarzy z aparatem fotograficznym.
Widok znany mieszkańcom wielkich bloków.
– No nie jest to moje wymarzone miejsce do życia – mówi dwudziestoparoletnia lokatorka w czasie wyciągania listów ze skrzynki. – O duchach słyszałam już po tym, jak się wprowadziłam, ale to nie one tu straszą. Największy problem mamy z pijakami, którzy nocują na klatkach – żali się.
Klatki straszą i bez paranormalnej aktywności.
– To, że budynek jest nawiedzony to media wymyśliły – śmieje się starsza mieszkanka bloku przy Herbsta 4, którą spotkaliśmy przy windzie. – Morderstwa, samobójstwa były, ale przez prawie 40 lat i przy takiej liczbie lokatorów to mogło się zdarzyć – zarzeka się.
Liczba mieszkań w tym bloku jest naprawdę imponująca – to ponad 320 lokali. A zatem z całą pewnością można stwierdzić, że budynek zamieszkuje podobna liczba mieszkańców do społeczności wsi lub małego miasta. Przy takim nagromadzeniu osób na stosunkowo niewielkiej powierzchni, nietrudno o sytuacje konfliktowe.
– W bloku często bywa głośno. Uciążliwi lokatorzy, a czasem także bezdomni, organizują na klatkach libacje, zdarza się, że pobiją się między sobą. Słyszałam również o przypadkach rozbojów, ludziom zabierano portfele – dodaje nasza rozmówczyni, kiedy wjeżdżamy windą na wyższe piętra.
– To nie duchy, a niektórzy ludzie są tu największym problemem – mówi nam jedna z mieszkanek bloku.
Gubimy się na ciągnących się kilometrami klatkach, czasem na drodze staje nam krata, przez co musimy zawracać. Na żadnym centymetrze kwadratowym nie czuć jednak aktywności istot z zaświatów. No chyba, że to nie fotokomórka zapala oświetlenie korytarzy.
W bloku unosi się charakterytyczny zapach – mieszanka detergentów do mycia powierzchni, wilgoci i tytoniowego dymu. Na szóstym piętrze spotykamy kolejną lokatorkę, kiedy ta szuka kluczy do swojego mieszkania.
– Tak, wszyscy [mieszkańcy – przyp.red.] nabijamy się z tego, że mieszkamy w przeklętym bloku – śmieje się kobieta. – Ja jednak duchów się nie boję, tylko mężczyzn, którzy nocują na klatkach. Ostatnio była zima, na półpiętrach można było spotkać śpiących bezdomnych.
Bezdomni, nocujący na klatkach, sprawiają kłopoty mieszkańcom bloku przy Herbsta 4.
– Najgorsi są ci, którzy późnym wieczorem albo w środku nocy pukają do mieszkań – kontynuuje nasza rozmówczyni. – Niestety zdarzyło mi się tego doświadczyć. Ale duchy? Nie, nic paranormalnego nie ściąga ze mnie pościeli w nocy – śmieje się.
Rozmówczynie, które spotkaliśmy na początku naszej wędrówki po bloku przy Stanisława Herbsta 4, były bardzo sceptycznie nastawione do opowieści o duchach, serwowanych przez m.in. portal haloursynow.pl, warszawa.eska.pl czy program TVN Warszawa “Przeklęte rewiry”.
– Podobno klątwa została rzucona na to miejsce przez byłego właściciela terenu. Komuniści zabrali mu ziemię, a ten w złości przeklął wszystko i wszystkich, po czym się powiesił. Od tamtego czasu dzieją się tutaj dziwne rzeczy – opowiadał pan Stanisław w rozmowie z haloursynow.pl.
No i gdzie ta klątwa?
Budynek został wybudowany z przeznaczeniem dla młodych małżeństw oraz osób niepełnosprawnych i niedowidzących. Stąd bardzo szerokie korytarze, stanowiące ułatwienie dla poruszających się po nich chorych.
W bezpośrednim sąsiedztwie bloku znajduje się również poradnia zdrowia, natomiast w jednej z jego klatek można znaleźć bibliotekę przystosowaną dla osób o bardzo słabym wzroku.
– Panowie, moim zdaniem te wszystkie historie o duchach zostały wymyślone przez media – twierdzi bibliotekarka. – Mieszkanie w tym bloku nie jest komfortowe z innych powodów, jednak opowieści o nawiedzonym bloku proponuję włożyć między inne bajki o strasznych potworach.
Blok został wybudowany z myślą o młodych małżeństwach i osobach niepełnosprawnych.
Jak to? To w końcu jest w tym bloku ktoś, kogo spotkały nieprzyjemności ze strony istot nie z tego świata?
Wychodzimy na zewnątrz i idziemy w stronę dwóch, przykuwających uwagę, zakładowych szyldów. Jeden należy do szewca, drugi to pracownia szklarza. Oba wyglądają tak, jakby były w bloku od zawsze.
– Pracuję tu od jakichś 30 lat i żadnych duchów nie widziałem – mówi szklarz. – No ale ja tu nie mieszkam, trzeba byłoby zapytać mieszkańców, czy coś ich tam straszy – śmieje się mężczyzna.
Szewc, z którym rozmawialiśmy, również nie doświadczył działania złych mocy.
– Wiadomo, że mieszka tu patologia, ale proszę pokazać mi jakieś duże osiedle w Polsce, które jest od niej wolne – mówi szewc. – A historie o duchach? Ludzie w różny sposób próbują wyjaśnić sobie jakieś niepowodzenia. Ja przez kilkanaście lat prowadzenia tego zakładu żadnego ducha nie spotkałem.
Kamil Rakosza
Maciej Stanik
500