Od dawna obserwowano emocjonalne i niezwykle smutne reakcje słoni afrykańskich na śmierć członków ich stada. Zwierzęta stały przy jego zwłokach jak na warcie, szturchały trąbami, kopały... Okazuje się, że słonie indyjskie są równie wrażliwe.

Do tej pory "zwyczaje pogrzebowe" słoni indyjskich były owiane tajemnicą. Zwierzęta te żyją w gęstych lasach, co utrudnia ich obserwację. Aby obejść ten problem i dowiedzieć się, jak słonie indyjskie reagują na śmierć, badacze z Indyjskiego Instytutu Nauki wykorzystali serwis YouTube.

Naukowcy przeszukali platformę i odkryli na niej 39 filmów z 24 przypadków "żałoby" słoni zarejestrowanych w latach 2010-2021. 80 proc. filmów przedstawiało słonie żyjące na wolności, 16 proc. słonie w niewoli, a 4 proc. "słonie pracujące" (wykorzystywane w przemyśle drzewnym i parkach rozrywki).

Najbardziej uderzające zachowania miały miejsce, gdy w stadzie zmarł mały słoń. 5 z 12 filmów przedstawia, jak dorosła samica – najprawdopodobniej matka zmarłego słoniątka – niesie je na trąbie. Na podstawie stanu rozkładu zwłok oszacowano, że mogła je nosić nawet kilka tygodni.

Parveen Kaswan, strażnik Indian Forest Service, opublikował w 2019 roku na Twitterze podobne nagranie. Widać na nim samicę słonia indyjskiego przenoszącą ciało zmarłego słoniątka przez ulicę. Towarzyszyła jej przy tym reszta stada, całość przypominała pogrzebowy kondukt.

Pozostałe reakcje słoni obejmowały niepokój lub czujność. Zwierzęta zbliżały się do ciała, badały je trąbą, wąchały... Aż w 10 przypadkach słonie starały się "ożywić" swojego pobratymca: próbowały go podnieść, szturchały go, potrząsały jego ciałem. W 22 przypadkach czuwały nad zwłokami dłużej niż dobę.

– Znam to doskonale – mówi Aucone w rozmowie z Live Science. Ekspert wyjaśnia, że kiedy dokonuje eutanazji starszych słoni z powodu nieuleczalnej choroby lub kalectwa, daje członkom stada szansę na ostatnie pożegnanie. – Słonie wąchają uśpionego słonia albo kładą trąby przy jego pysku, co wyraża sympatię – opowiada.

Nie wiadomo, czy słonie rozumieją śmierć w taki sam sposób, jak ludzie. Pewne jest natomiast to, że w związku ze śmiercią członka stada, doświadczają silnej reakcji emocjonalnej: są smutne, nie dowierzają, nie jedzą.

"Zrozumienie reakcji słoni indyjskich na śmierć może mieć pozytywne skutki dla ich ochrony" – czytamy w opublikowanym na łamach Live Science oświadczeniu Nachikethy Sharmy, autora badań, doświadczonego zoologa.

"Zaobserwowaliśmy, że kiedy ludzie są świadkami, jak słoń reaguje na martwego krewnego, pojawia się w nich poczucie pokrewieństwa, współczucia i empatii do całego gatunku. Dlatego te nagrania, które łączą ludzi w bólu, mogą utorować drogę do lepszego traktowania słoni".