Zrozumienie inteligencji zwierząt
Zrozumienie i porównanie inteligencji zwierząt nie jest proste, ponieważ obejmuje wiele różnych czynników. Podczas testów inteligencji naukowcy badają zdolności zwierząt do rozwiązywania problemów, uczenia się i zapamiętywania.
Takie badania zazwyczaj odbywają się w sztucznym środowisku, które może prowokować zwierzęta do nienaturalnych zachowań, np. chęci ucieczki lub nieufności. Czasami ich przeprowadzenie jest niemożliwe – jak zbadać zdolność ptaka do nawigacji w zamkniętym ośrodku?
Co więcej, każdy gatunek ma unikalne umiejętności, które pozwalają mu przetrwać. – Pająk ma dokładnie tyle inteligencji, ile potrzebuje – mówi cytowany przez serwis Discovery Chanel Lori Marino z Emory University. Niemniej od lat toczy się spór między miłośnikami psów i kotów, o to, które zwierzę jest mądrzejsze.
Niezależna natura kotów sprawia, że przez niektórych są one uważane za mądrzejsze od psów, podczas gdy inni za przejaw inteligencji uważają psie posłuszeństwo i chęć do pracy. Jak jest naprawdę? Który gatunek góruje nad drugim i w jakich aspektach?
Samowystarczalność kota vs lojalność psa
Przeprowadzono wiele badań naukowych poświęconych inteligencji psów, ale wciąż niewiele wiadomo na temat inteligencji kotów.
Z artykułu opublikowanego w czasopiśmie naukowym Psychology Today wynika, że koty mają od psów znacznie lepszą pamięć długotrwałą, a psy mają lepszą pamięć krótkoterminową. Naukowcy dowiedli też, że koty szybciej uczą się na podstawie własnych doświadczeń, a psy na podstawie obserwacji.
Badania weterynaryjne dowodzą, że koty mają w mózgu większy obszar związany z widzeniem i ruchem, co tłumaczy ich doskonałe zdolności łowieckie. Mają również bardziej rozwinięty hipokamp – część mózgu odpowiadającą za pamięć przestrzenną i nawigację.
Psy mają za to bardziej rozwiniętą inteligencję społeczną. Dr Stanley Corren uważa, że pod tym względem są jak 2,5-letnie dzieci. Naukowiec uważa, że czworonogi rozumieją ponad 150 słów i potrafią manipulować człowiekiem, by dostać przysmak.
Naukowiec stworzył też ranking najinteligentniejszych ras psów, w których na pierwszym miejscu uplasował się border collie – pies pasterski, który jest w stanie zrozumieć do 250 słów. Dla porównania koty rozumieją od 30 do 50 słów.
Niemniej badania przeprowadzone na Uniwersytecie Stanowym Oregonu w 2019 roku sugerują, że koty okazują swoim opiekunom takie samo przywiązanie jak to, które dzieci okazują swoim rodzicom. Identyczne wyniki uzyskano w badaniach psów.
Niemniej koty nie zawsze są chętne do współpracy z człowiekiem. W 1876 roku w Belgii próbowano zaangażować je do roznoszenia poczty. Okazało się, że zajmuje im to zbyt długo, ponieważ robią sobie drzemki... – Są więc wystarczające inteligentne, by wiedzieć, czy praca jest warta ich czasu, czy nie – śmieje się Lori Marino.
Zobacz także
Jeśli chodzi o fizjologię, badania naukowe dowiodły też, psy mają od kotów większe mózgi. Znaczna ich część odpowiada za wyższe funkcje poznawcze, takie jak percepcja, skupienie, poznanie społeczne i komunikacja, podczas gdy mózgi kotów są "zaprogramowane" pod polowanie, rozumienie przestrzeni, koordynację.
Psy mają też od kotów więcej neuronów. Brazylijska neurobiolog Suzana Herculano-Houzel oszacowała, że mózg psa ma ich około 530 milionów, a mózg kota około 250 milionów. Nie jest jednak pewna, jak przekłada się to na inteligencję.
Źle postawione pytanie
Brian Hare, założyciel i dyrektor Canine Cognition Center na Uniwersytecie Duke'a, zaleca ostrożność w porównywaniu inteligencji psów i kotów, ponieważ "inteligencja jest zazwyczaj badana z perspektywy skoncentrowanej na człowieku, co jest absurdalne w badaniu zwierząt".
"Pytanie, który gatunek jest mądrzejszy, jest jak pytanie, czy młotek jest lepszym narzędziem niż śrubokręt" – napisał w komentarzu do badań Herculano-Houzel. "Każde narzędzie jest przeznaczone do konkretnego problemu, więc oczywiście zależy to od problemu, który próbujemy rozwiązać”.
Kontynuował, że każdy gatunek został ukształtowany przez ewolucję, aby przetrwać. "Widok delfina siedzącego na drzewie wygląda równie głupio jak szympans łowiący ryby w morzu. Ale badania pokazują, że zarówno delfiny, jak i szympansy są geniuszami w swoim środowisku naturalnym". Ekspert zaleca, aby "kochać i szanować wszystkie zwierzaki, bez względu na to, ile mają neuronów".