Gdyby nie George Bush Wojciech Jaruzelski nie zostałby prezydentem Polski. Fragment biografii generała

Dwudziestego szóstego czerwca na stronie tytułowej „Gazety Wyborczej” pojawiło się pytanie: Jak głosować na prezydenta? „Jedyną oficjalną wypowiedzią na temat wyborów wyboru prezydenta jest jak dotychczas deklaracja profesora J.Reykowskiego w telewizji.
Wielu posłów i senatorów określiło swoje stanowisko w tej sprawie w czasie kampanii wyborczej i będą głosować zgodnie ze swoim sumieniem, wcześniejszymi deklaracjami. Ta sprawa nigdy nie była elementem programu wyborczego opozycji i posłowie podejmą decyzje indywidualne”.

– Mam świadomość, czym dzisiaj naprawdę żyje nasz naród, jakie są jego troski – zwłaszcza w ostatnich miesiącach – jak wygląda codzienne życie polskich rodzin – mówił Jaruzelski. – Błędem byłoby uważać, że wokół fotela prezydenckiego koncentrują się główne zainteresowania społeczeństwa. Nie uchylam się – ponieważ nigdy tego nie czynię –
od odpowiedzialności. Nie mam innego świadectwa, poza najlepszą wolą i ciężką, bardzo ciężką pracą. Muszę jednak brać pod uwagę realia społeczne – zwrócił się rozgoryczony do partyjnych kolegów. Zarówno poczucie obywatelskiej, państwowej odpowiedzialności, jak i żołnierskiej, i po prostu ludzkiej godności nie pozwala mi na korzystanie z politycznych protez i okrężnych dróg. Zawsze było mi obce dążenie do zaszczytów. Chcę zostać sobą. Dla- tego też pragnę poinformować towarzyszy, że po głębokiej rozwadze nie zamierzam kandydować (...)– zakończył, prosząc jednocześnie o rekomendację Komitetu Centralnego dla „żołnierza, polityka-patrioty, od wielu lat bliskiego mi człowieka, towarzysza Czesława Kiszczaka”. Przekonywał zebranych, że „generał Kiszczak potrafi sprostać zaszczytnym, lecz jakże odpowiedzialnym obowiązkom urzędu prezydenta.

Air Force One wylądował na Okęciu wieczorem 9 lipca, a następnego ranka o 9.30 w Belwederze, w Sali Pompejańskiej, rozpoczęła się trwająca blisko dwie i pół godziny rozmowa amerykańskiego prezydenta z Wojciechem Jaruzelskim. „Gazeta Wyborcza” donosiła, że spotkanie trwało pół godziny dłużej, niż zaplanowano.
„Jaruzelski otworzył przede mną serce, pytając, jaką funkcję winien teraz pełnić. Mówił o swojej niechęci do kandydowania na fotel prezydenta i pragnieniu uniknięcia wewnętrznych konfliktów, tak w Polsce niepotrzebnych. Nie sądził, aby w prezydenckich wyborach »Solidarność« w wystarczającym stopniu udzieliła mu poparcia, obawiał się, że zostanie upokorzony, przegrawszy te wybory. Powiedziałem, że jego odmowa kandydowania może mimo woli doprowadzić do groźnego w skutkach braku stabilności, i nalegałem, aby przemyślał ponownie swoją decyzję. Zakrawało to na ironię, że amerykański prezydent usiłuje skłonić przywódcę komunistycznego do ubiegania się o urząd publiczny. Byłem jednak przekonany, że doświadczenie, jakie posiadał Jaruzelski, stanowiło najlepszą nadzieję na sprawne przeprowadzenie zmian okresu przejściowego w Polsce.

Wojciech Jaruzelski zniknął gdzieś na chwilę i po chwili pojawił się w koszuli. Szelek nie było widać. Jak napisał w Świecie przekształconym Bush, generał wygłosił bardzo krótki toast, obawiając się, że jeśli będzie stał zbyt długo, mogą opaść mu spodnie. Spotkanie w ambasadzie nie skończyło się na wzniesieniu toastu za Polskę i za działania polskich przywódców. Wspomnienia amerykańskiego prezydenta sugerują, że doszło wówczas do dyskusji na temat prezydentury generała Jaruzelskiego. Przy stoliku siedzieli obok siebie Bush, profesor Bronisław Geremek i Lech Wałęsa. Dziś nikt już nie potrafi odtworzyć przebiegu tamtej rozmowy.
– Amerykanie już przed tym spotkaniem prosili nas, żebyśmy, mówiąc kolokwialnie, za bardzo nie kołysali tą łódką. Apelowali o ograniczanie się w radykalizmie pomysłów. Oni po prostu się bali, że jeśli posuniemy się za daleko w Polsce, to wówczas proces demokratycznych zmian może się załamać w Rosji. A im bardzo zależało, żeby Gorbaczow kontynuował swoje działania. Dlatego tak bardzo chcieli, żeby generał został prezydentem – tłumaczy Janusz Onyszkiewicz zaangażowanie Stanów Zjednoczonych.

Po 23 latach od tamtych wydarzeń prezydent Bush senior został poproszony przez autora o uchylenie rąbka tajemnicy. Jak 10 lipca zachowywał się generał? Czy rzeczywiście radził się w sprawie wyborów? – Istotnie, przypominam sobie niepokój, z jakim musiał się zmierzyć generał Jaruzelski przed wyborami – wspomina tamten dzień były amerykański prezydent.
Przyznaje, że zgodnie z informacjami, które doń trafiały, obawa generała była rzeczą naturalną. Dlaczego postanowił wesprzeć Jaruzelskiego?

***
Chwilę po ogłoszeniu wyników generał został zaprzysiężony, stając się drugim prezydentem w historii PRL-u.