Reklama.
Reklama.
Reklama.
Prywatne uczelnie kuszą pieniędzmi, państwowe prestiżem. Jak zarabiają wykładowcy?
Zarobki na polskich uczelniach zniechęcają wręcz do kontynuowania kariery naukowej. Młodzi pracownicy akademiccy zarabiają na rękę mniej niż 1500 złotych. Żeby się utrzymać, a przede wszystkim móc kupić książki potrzebne do przygotowania publikacji, muszą pracować na wielu uczelniach. Nowa ustawa o szkolnictwie wyższym znacznie ogranicza taką możliwość.
Reklama.
- Na jakie wynagrodzenie netto może liczyć w prywatnej uczelni w Warszawie adiunkt? - pyta internauta ast-w na jednym z forów. - Chodzą słuchy, że dają 8 tysi na dzień dobry - brzmi pierwsza odpowiedź. Kolejne kwoty nie są jednak tak wysokie. - Etat podstawowy (bez funkcji) dla dr u prywatnego wynosi od 1800 do 3300 netto, do tego z licznymi wyjątkami w górę i w dół - pisze bumcykcyk2. Jaka jest prawda o zarobkach na polskich uczelniach?
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dostrzega chyba problem i zapewnia, że w 2015 roku podstawowe wynagrodzenie będzie o niemal jedną trzecią wyższe, niż w tym roku. Według informacji przekazanych nam przez resort obecnie profesorowie na państwowych uniwersytetach zarabiają nieco ponad 8.700 złotych. Za to wykładowcy, adiunkci i lektorzy mogą liczyć już tylko na około 3.100 złotych. - Po 20 latach na uczelni zarabiam nieco ponad 4 tysiące złotych. Jednak od 2008 roku nie było żadnej podwyżki. Poza tym jest coraz mniej dotacji dotacji na badania naukowe. A wymagań jest coraz więcej - mówi naTemat dr Anna Radomska, psycholog z Uniwersytetu Warszawskiego.
Najbardziej pożądanymi przez uczelnie, a co za tym idzie najlepiej opłacanymi pracownikami są ci, którzy mają już habilitację. Wliczają się wtedy do grona "samodzielnych pracowników naukowych" - dzięki temu uczelnia państwowa dostaje wyższe dotacje z budżetu państwa. Co jednak z młodszymi pracownikami - doktorantami i doktorami? - Magistrów się właściwie na uczelniach nie zatrudnia.
Adiunkt z doktoratem zarabia około 2 tysięcy na rękę. Musi kupić specjalistyczne książki, potrzebne do przygotowania publikacji, wyjazdy na konferencje też z reguły nie są opłacane przez uczelnię. Dlatego też muszą pracować w kilku miejscach, zdarza się, że nawet pięciu. A gdy już uda się takiemu doktorowi zrobić habilitację jego zarobki wzrastają o jakieś 200 złotych miesięcznie - mówi na temat profesor Uniwersytetu Gdańskiego.
Adiunkt z doktoratem zarabia około 2 tysięcy na rękę. Musi kupić specjalistyczne książki, potrzebne do przygotowania publikacji, wyjazdy na konferencje też z reguły nie są opłacane przez uczelnię. Dlatego też muszą pracować w kilku miejscach, zdarza się, że nawet pięciu. A gdy już uda się takiemu doktorowi zrobić habilitację jego zarobki wzrastają o jakieś 200 złotych miesięcznie - mówi na temat profesor Uniwersytetu Gdańskiego.
Zmieniają reguły gry podczas jej trwania
Poza koniecznością pogodzenia się z niskimi zarobkami młodzi naukowcy stanęli ostatnio przed kolejną próbą - obowiązująca od niedawna nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym skraca czas na zdobycie kolejnych stopni naukowych. - Niegdyś adiunkt mógł być zatrudniony na na 8 lat z możliwością przedłużenia do 11 lat na dokończenie habilitacji. Po wejściu w życie nowej ustawy zmniejszono to do 8 lat - nawet tym, którzy już pracują - żali się doktor Radomska. Jednak gdy uda się zakończyć walkę o habilitację rozpoczyna się inna walka. Uczelni o naukowca.
- Mój znajomy był kuszony przez Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie. Oferowali mu mieszkanie i 2-3 krotność tego, co zarabiał na Uniwersytecie Gdańskim - mówi nam profesor z tej uczelni. - Zarobki takiego pracownika na uczelni prywatnej są dwu-, trzykrotnie wyższe niż na publicznej. Jednak dla doktorów i doktorantów to już nie zwielokrotnienie, a tylko podniesienie o część dochodów z uczelni publicznej - dodaje psycholog z UW. Dlatego też pracownicy naukowi szukają możliwości dodatkowego zarobku.
Trzeba dorabiać, choć nie jest łatwo
- Poza podstawową pensją dorabia się dzięki zajęciom na studiach wieczorowych i na fakultetach, ale one powstają wtedy, gdy zapisze się na nie wystarczająca liczba studentów - mówi dr Radomska. - W moim instytucie to się udaje, ale nie wszędzie tak jest. Poza tym są też seminaria i nadgodziny, ale one nie mogą przekroczyć 1/4 etatu i są opłacane na zakończenie roku akademickiego - dodaje psycholog. Wśród ważnych czynników, od których zależy możliwość dodatkowego zarobku jest pensum. To liczba godzin które w ramach etatu naukowiec musi spędzić w sali wykładowej. - Na moim wydziale wynosi ono 180 godzin rocznie, ale w niektórych uczelniach tylko 120 godzin rocznie - informuje wykładowca z Gdańska.
Profesorowie za nauczanie żaków dostają przynajmniej pieniądze. Tego samego nie mogą powiedzieć uczący się na studiach III stopnia niektórych uczelni. - U nas doktoranci muszą przepracować za darmo 90 godzin w ciągu roku - tak mają zapisane w regulaminie studiów. To rodzaj praktyki i zdobywania doświadczenia zawodowego - mówi. Chyba, że mają szczęście i wybrali niszową dziedziną, w której trudno o specjalistów. Wtedy jest szansa, że staną się atrakcyjni dla pracodawców - czy to prywatnych czy publicznych. - Na państwowych uczelniach są różnice między kierunkami, bo płace są w widełkach i z reguły płaci się tą najniższą stawkę, ale gdy pracownika kusi jakaś prywatna uczelnia oferuje mu się więcej - informuje nas profesor.
Kierunek: Zachód
Jednak nawet najbardziej pożądani nie mogą liczyć na to, co oferują zachodnie uniwersytety. W Stanach Zjednoczonych adiunkt zarabia równowartość około 4.300 euro miesięcznie, profesor niemal 5.800 euro - wynika z danych European University Institute. Nawet za Odrą młodzi naukowcy mogą liczyć na sześciokrotnie wyższe dochody niż na rodzimych uczelniach. W przypadku profesorów ta różnica jest mniejsza i wynosi około 2 tysiące euro.
- Oczywiście, że zarobki nauczycieli akademickich mogłyby być wyższe, ale to jest przecież uzależnione od ogólnej sytuacji finansowej szkolnictwa, ale też całego państwa - mówi naTemat prof. Michał Seweryński, minister nauki u szkolnictwa wyższego w rządach PiS-u. - Gdyby zarobki na uczelniach były wyższe, to na pewno przyciągnęli byśmy więcej zdolnych ludzi, którzy szukają teraz pracy w innych sektorach gospodarki. Zamiast kontynuować karierę naukową wybierają drogę, która przyniesie im wyższe dochody - dodaje senator PiS.
Reklama.