Komórki macierzyste leczą rany oparzeniowe. Metody lecznicze w Siemianowicach Śląskich na miarę zachodnich szpitali
Anna Zwolińska
21 listopada 2014, 11:10·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 21 listopada 2014, 11:10
Specjaliści z Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich stosują allogeniczne przeszczepy komórek macierzystych, dzięki czemu śmiertelność osób poparzonych w ostatnich latach zmalała z 22 procent do jedynie nieco ponad 5 procent. Takie wyniki to niezwykłe osiągnięcie nie tylko w Polsce, ale i na skalę światową.
Reklama.
Zalety wykorzystywania komórek macierzystych w leczeniu oparzeń
Lekarze wyjaśniają, że stosowanie komórek macierzystych przyspiesza gojenie oraz pobudza ziarnowanie, naskórkowanie i angiogenezę skóry. Komórki te pozyskiwane są z tkanki tłuszczowej pacjenta, a całość procedury, włącznie z pobraniem materiału i jego aplikacji, zamyka się w jednej operacji.
Procedurę stosuje się u osób ciężko poparzonych oraz chorych z ranami przewlekłymi. Ogólnie rzecz biorąc, metoda jest zalecana w sytuacji, gdzie ważny jest proces odnowienia tkanki. Jednak istnieją też pewne ograniczenia. Przykładowo problemem może być mała ilość tkanki tłuszczowej, która jest najbogatszym źródłem komórek macierzystych – na 100 ml preparatu można ich uzyskać aż 400 tysięcy.
W Siemianowicach Śląskich ratuje się osoby z ciężkimi oparzeniami i obrażeniami oraz skutecznie walczy ze wstrząsem poparzeniowym. Oparzenia miejsc wstrząsorodnych to okolice szczególnie wrażliwe na urazy ze względu na unerwienie i unaczynienie, są to: głowa, szyja, dłonie, stopy, krocze i pachwiny. Urazy tych okolic są niebezpieczne, nawet jeżeli oparzenia są niewielkie.
Komórki macierzyste to tylko jedna z procedur stosowanych również w innych ośrodkach europejskich. Przykładowo, powstała również Pracownia Hodowli Komórek i Tkanek in vitro z Bankiem Tkanek, która jest jedyną tego typu jednostką w Polsce. Dzięki temu szpital jest w stanie przeprowadzać przeszczepy allogeniczne bardzo szybko, co wpływa na stabilizację stanu pacjenta.
Jak do tej pory w Centrum Leczenia Oparzeń zastosowano komórki macierzyste kilkanaście razy. Były to przypadki oparzenia III stopnia, owrzodzenia troficzne stopy, odmrożenia III stopnia i rany po urazach zmiażdżeniowych.
Jak przebiega przeszczep?
Kelly miała 2 lata, kiedy wpadła do wanny wypełnionej wrzątkiem, co spowodowało poparzenia na większości prawej strony ciała. Straciła przy tym całkowity zasięg poruszania wieloma stawami. Młoda kobieta przeszła wiele operacji, ale blizny ciągle odnawiały się, ich wygląd również się nie polepszył.
Dopiero w 2011 roku przeszła ona procedurę wykorzystującą komórki macierzyste z tkanki tłuszczowej w celu poprawy wyglądu i ruchliwości prawej ręki. Chirurdzy oczyścili nadmiar blizn wokół łokcia i wykorzystali liposukcję, aby użyć tłuszcz z brzucha pacjentki. Następnie oddzielono tkankę tłuszczową od komórek macierzystych i regeneracyjnych, które zostały wszczepione w rękę Kelly. Cały zabieg trwał mniej niż 2 godziny. W przeciągu kilku miesięcy pacjentka odzyskała 40 stopni możliwości ruchu utraconego ponad 40 lat wcześniej.
Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych zdarza się 50–70 tysięcy przypadków oparzeń. W Polsce problem dotyczy nawet 400 tysięcy pacjentów rocznie, z czego około 50–80 proc. wszystkich poparzonych to dzieci. Przyczyną jest ich duża ruchliwość i brak krytycznego podejścia oraz ostrożności wobec zagrożeń. W wieku dorosłym częstotliwość oparzeń jest bardziej związana z wykonywanym zawodem (strażacy, górnicy, hutnicy), ale też często zdarza się u osób starszych oraz w przypadku masowych katastrof.
Terapia komórkami macierzystymi pomaga nie tylko w przypadku oparzeń, wspomaga reakcję chorych, dysfunkcyjnych i uszkodzonych tkanek. Wyspecjalizowane komórki mogą być stosowane w przypadku różnych chorób, które przyczyniają się do naprawy defektu. Dobrze znane są już przeszczepy szpiku kostnego, gdzie komórki macierzyste zastępują komórki uszkodzone przez chemioterapię lub chorobę lub jako wspomaganie układu odpornościowego w celu walki z rakiem i białaczką (http://portal.abczdrowie.pl/bialaczka). Takie przeszczepy używają komórek dorosłych lub pobranych z krwi pępowiny.