Od wydania słynnej powieści non-fiction Trumana Capote "Z zimną krwią" minęło 50 lat. Dzieło było wtedy wielkim wydarzeniem, do tego stopnia, że książka "trafiła pod strzechy" amerykańskich obywateli. Capote stał się wielką gwiazdą, chociaż już wcześniej zadzierał nosa. Książki z gatunku non fiction i filmy dokumentalne, mimo że rocznie powstaje ich bardzo dużo, nie cieszą się tak dużym zainteresowaniem publiki jak filmy fabularne i beletrystyka. Jednak są wyjątki, które przyciągnęły do kin i księgarni wielu zaintrygowanych odbiorców.
Powieść wydana w 1966 roku od samego początku wzbudziła ogromne zainteresowanie czytelników. Historia morderców, którzy bez wyrzutów sumienia zabili rodzinę Clutterów w amerykańskim stanie Kansas. Capote zaprzyjaźnił się nie tylko z mieszkańcami miasteczka Holcomb, ale również ze skazanymi na karę śmierci mordercami. Był nawet obecny podczas wykonywania ich wyroku poprzez powieszenie. To dzieło zapoczątkowało "modę" na literaturę non-fiction.
"Kapuściński non-fiction" - Artur Domosławski
Wydana w 2010 roku biografia najsłynniejszego polskiegoreportażysty wzbudziła wiele kontrowersji. Wdowa po Kapuścińskim zarzuciła Domosławskiemu, że oczernił bohatera swojej książki i wykorzystał w niej materiały, do których nie powinien mieć dostępu. Ta atmosfera skandalu spowodowała, że opasła książka była wtedy jedną z najchętniej kupowanych przez polskich czytelników.
"Gottland" - Mariusz Szczygieł
Premiera tego zbioru reportaży miała miejsce w 2008 roku, a książka do dziś uznawana jest za jedną z najciekawszych z gatunku. Mariusz Szczygieł w charakterystyczny dla siebie sposób opisuje czeską rzeczywistość i historię, dochodzi do jej sedna. Wzruszające, zabawne i niezwykle ciekawe dzieło przyciągnęło wielu czytelników, nie tylko tych zainteresowanych kulturą Czech.
"Biała gorączka" - Jacek Hugo - Bader
Wydany w 2009 roku zbiór reportaży, które bardzo dokładnie opisują Rosję. Mistrz reportażu wcieleniowego przemierza kajakiem Bajkał, spędza czas z moskiewskimi narkomanami, rozmawia z ludźmi, których rosyjska rzeczywistość dotknęła bardzo boleśnie. Sukces książki doprowadził do wydania audiobooka, którego czyta sam Hugo-Bader i jego przyjaciele. W tym samym roku "Białą gorączkę" przetłumaczono na język ukraiński.
"Pieśń kata" - Norman Mailer
Powieść z 1979 roku rozwścieczyła Trumana Capote. Kiedy dzieło stało się popularne, zazdrosny pisarz zarzucał Mailerowi, że nie jest jedynym autorem i nie zmęczył się pisaniem. Mimo to książka cieszyła się dużym zainteresowaniem czytelników. "Pieśń kata” opowiada o złożonej osobowości mordercy, który prawie połowę swojego życia spędził w więzieniu. Autor przedstawia go jako człowieka wrażliwego i zdolnego do bezinteresownej miłości.
"Sugar Man" - Malik Bendjelloul
Trzy lata temu film ten był bardzo dużym wydarzeniem nie tylko dla fanów muzyki. Ludzie, którzy mieli w zwyczaju narzekanie na filmy dokumentalne, że nudne i niezachęcające, bez zmuszania wybrali się do kina. Ciekawy sposób realizacji filmu i fascynująca historia zachwyciła publiczność. Sixto Rodriguez, był muzykiem, któremu wróżono karierę większą niż Bobowi Dylanowi. Po drugiej płycie piosenkarz zapadł się pod ziemię.
"Amy" - Asif Kapadia
To zdecydowanie jeden z największych hitów tego roku. Wielu fanów muzyki było poruszonych przedwczesną śmiercią brytyjskiej gwiazdy muzyki. Przedtem tabloidy rozpisywały się o jej uzależnieniach: od alkoholu, narkotyków i męża. Reżyser "Amy" pozbierał materiały z rodzinnego archiwum i skontaktował się z przyjaciółmi Winehouse. W efekcie powstał poruszający obraz o sławie, samotności i niezwykłej wrażliwości piosenkarki.
"Jiro śni o sushi" - David Gelb
Od premiery tego dokumentu w 2011 roku jego popularność nie spada. Historia człowieka sumiennego, bardzo poukładanego i konsekwentnego. Japończyk Jiro jest właścicielem małej restauracji sushi w tokijskim metrze, która ma trzy gwiazdki Michelin. Aby tam zjeść należy mieć gruby portfel i cierpliwość - kolejka jest bardzo długa, bez odpowiednich znajomości rezerwacja może być tam zrealizowana po kilku miesiącach. Piękny, apetyczny i arcyciekawy film, który pokochało miliony odbiorców na świecie.
"Szare ogrody" - Ellen Hovde, Albert Maysles, David Maysles, Muffie Meyer
Film z 1975 wybitnych amerykańskich dokumentalistów- braci Maysles. Duża i Mała Edith, matka i córka żyjące w toksycznym związku. Byłe przedstawicielki amerykańskiej klasy wyższej, niespełnione artystki, podupadłe damy, które od kilkudziesięciu lat żyją w niegdyś wspaniałej posiadłości, którą doprowadziły do ruiny. Wzajemne pretensje i nienawiść przeplatają się z miłością, która nie pozwala im się rozstać. W 2009 roku na podstawie tej historii powstał film fabularny.
"Człowiek na linie" - James Marsh
Dokument z 2008 roku opowiada o spełnionym marzeniu. W 1974 roku francuski linoskoczek Philippe Petit przeszedł po rozciągniętej linie między wieżami World Trade Center. Film przedstawia jego przygotowania, emocje związane z wyczynem i sposób, w jaki dokonał tego z pozoru niemożliwego czynu. Ta historia zafascynowała miliony widzów na całym świecie. Pokazuje, że nie ma rzeczy niemożliwych do zrobienia.