Żandarmeria Wojskowa pojawiła się na ulicach Warszawy i innych polskich miast w gorącym momencie. Wciąż żywe są echa piątkowych manifestacji w Sejmie, a w Berlinie terrorysta dokonał zamachu, w którym zginął m.in. nasz rodak. Nic dziwnego, że widok "zielonych mundurów" nie napawa optymizmem, ale nie ma też w nim nic nadzwyczajnego.
Musimy przyzwyczaić się do widoku żandarmów na ulicach. Do 15 stycznia 2017 roku będą wspierać policjantów m.in. w patrolowaniu ulic. Z wnioskiem o to wystąpił szef MSWiA Mariusz Błaszczak, a zarządzenie podpisała premier Beata Szydło. Przy wszystkich napięciach politycznych, wojskowe mundury na ulicach nie mogą kojarzyć się dobrze, ale akurat w tej sytuacji nie ma nic zadziwiającego
ŻW od dawna może pomagać policji
Żandarmeria, to formacja wojskowa, która jest zarazem organem ścigania. Zasadniczo, zajmuje się dyscypliną w wojsku, ale na tym nie kończą się jej zadania. Funkcjonariusze ŻW pomagający policjantom, lub wręcz spełniający ich funkcje, to zjawisko normalne także za granicą.
– Podstawową rolę żandarmerii można najkrócej określić jako policję wojsku. Kolokwialnie mówiąc, dba o przestrzeganie porządku w szeregach, ale w zależności od potrzeb, może spełniać także inne zadania, do celów zapewnienia porządku wewnętrznego. Takie służby znane są na całym świecie. Najwięcej doświadczenia mają Francuzi, którzy stworzyli nowoczesną żandarmerię o rozległych funkcjach. Ciekawym przykładem są także karabinierzy we Włoszech, których wykorzystywano m.in. do zwalczania mafii. Granice między funkcjami wojskowymi a policyjnymi w tym przypadku czasami się zacierają – tłumaczy nam prof. Bolesław Balcerowicz, profesor nauk wojskowych i generał dywizji Sił Zbrojnych RP.
Według biura prasowego policji, funkcjonariusze podwyższoną czujność utrzymują ze względu na zamachy terrorystyczne w Europie. Pomoc żandarmerii uzasadniana jest zbliżającymi się świętami i dużą liczbą zgromadzeń.
Jakie uprawnienia mają żandarmi na patrolu?
Ustawa o Żandarmerii Wojskowej nakłada na formację obowiązek ochrony porządku publicznego, także w miejscach publicznych, oraz zadanie współdziałania z "polskimi i zagranicznymi organami i służbami właściwymi w sprawach bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz policjami wojskowymi". Ustawa o policji mówi, że pomoc żandarmerii jest uzasadniona, kiedy siły policji są niewystarczające do wykonania ich zadań w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Żandarmeria działa także podczas klęsk żywiołowych. W ciągu ostatnich 10 lat, zarządzenia o "użyciu żołnierzy Żandarmerii Wojskowej do udzielenia pomocy Policji" wydawano wiele razy.
Ostatnio podobna sytuacja miała miejsce podczas obchodów 11 listopada. Na dużą skalę ponad tysiąc żandarmów wspierało policję m.in. podczas mistrzostw piłkarskich Euro 2012. Uprawnienia uzyskali na 35 dni, od 1 czerwca do 5 lipca 2012 roku. Uprawnienia żandarmerii w takiej sytuacji to m.in. prawo do wylegitymowania każdej osoby, zatrzymanie jej podczas uzasadnionego podejrzenia, że popełniła przestępstwo, dokonanie kontroli osobistej oraz zastosowanie, w razie konieczności środków przymusu bezpośredniego i broni palnej.