Jak zrobić dobrą kawę, czyli co wpływa na smak kawy z ekspresu?
Artykuł powstał we współpracy z marką De’Longhi
28 sierpnia 2017, 04:52·5 minut czytania
Publikacja artykułu: 28 sierpnia 2017, 04:52
Niezależnie od tego, jaką kawę z ekspresu pijemy najczęściej, jej podstawą musi być dobre espresso. Według Włochów to idealne składa się z trzech C. Na samym dnie filiżanki jest cuore (serce), czyli sama esencja kawy. Wyżej mamy corpo (ciało), czyli nieco słabszą od esencji, ciemnobrązową warstwę kawy. Górną powłokę powinna stanowić crema, czyli gęsta orzechowa pianka, pokrywająca całą powierzchnię naparu. Jak zrobić idealne espresso, którego wszystkie warstwy smakują doskonale?
Reklama.
Jaki rodzaj kawy będzie najlepszy?
Najlepsza jest oczywiście kawa ziarnista, jak najbardziej świeża. Mimo że terminy przydatności podawane przez producentów są dość długie, najwięcej aromatu utrzymuje się do 30 dni od czasu wypalania ziaren.
Najlepiej zdecydować się na mieszankę różnych odmian arabiki i robusty. Arabica jest lubiana za łagodność, aromatyczność i gęstość. Ma w sobie sporo kwaskowatości i nut owocowo-kwiatowych. Robusta z kolei wnosi nieco ostrzejszy smak i więcej kofeiny. Można w niej wyczuć czekoladowe i dymne aromaty.
Według koneserów najlepsze są ziarna kawy, które pochodzą z upraw położonych na dużych wysokościach. Wegetacja krzewów kawowca przebiega w takich warunkach powoli, dzięki czemu ich owoce gromadzą w sobie największą ilość cennych substancji wpływających na smak i aromat.
Ziarna długo palone w wysokiej temperaturze (ponad 200°C) dają napar bogaty, aromatyczny, intensywny, z mniejszą ilością kwaskowatych nut, za to z nutką przyjemnej goryczki. Tzw. jaśniejsze wypalanie, w niższej temperaturze, często preferowane przez koneserów, zachowuje większe bogactwo aromatów, np. owocowych, czekoladowych czy korzennych.
Wbrew obiegowej opinii kawy nie należy trzymać w lodówce, gdyż niska temperatura osłabia moc olejków eterycznych. Poza tym istnieje ryzyko, że kawa przesiąknie zapachem innych potraw z lodówki. Dobre ziarna to jednak nie wszystko. Poza tym liczą się jeszcze inne szczegóły.
Woda do espresso. Najbardziej niedoceniany element dobrej kawy
Wielu osobom woda wydaje się zupełnie neutralnym i nieistotnym składnikiem kawy. To duży błąd. Woda z nieodpowiedniego źródła wbrew pozorom może mieć swój smak i zapach, który wyczujemy później w gotowym naparze.
Do przyrządzania kawy z ekspresu nie powinno się używać wody bezpośrednio z kranu. Nawet jeśli miejscowe wodociągi zapewniają o czystości i bardzo dobrej jakości wody, jest ona najczęściej zbyt twarda i zakamieniona. Kamień sprawi, że smak kawy zostanie przygaszony. Dlatego woda powinna być przefiltrowana. Najlepsze ekspresy mają wbudowany filtr do wody, dzięki któremu zwykła kranówka w zupełności wystarczy do przyrządzenia smacznej kawy.
Do ekspresu nie powinno się stosować wody mineralnej ani źródlanej. Nieodpowiednia będzie także woda destylowana, przegotowana i ciepła. Warto też zadbać o świeżość wody – nie powinna stać w ekspresie dłużej niż dwie doby.
Jeśli chodzi o temperaturę wody podczas procesu zaparzania, kluczową sprawą jest to, żeby nie był to wrzątek. Robiąc kawę z ekspresu, nie musimy jednak tego pilnować. Dobry ekspres sam dobierze idealną temperaturę dla espresso, oscylującą między 90 a 95°C.
Ważne są również proporcje wody i kawy. Klasyczne włoskie standardy mówią, że 25 ml espresso powinno powstawać z 7 g kawy. Dla prawdziwych koneserów przydatną funkcją może okazać się aplikacja Coffee Link, współpracująca z ekspresami De'Longhi. Dzięki niej możemy ustalić własne proporcje i spersonalizować nasze ulubione espresso – dokładnie oznaczyć jego moc, ilość wody, a nawet temperaturę podania.
Jak zmielić kawę? Stopień zmielenia ziaren wpływa na smak kawy
Dobra kawa to kawa świeżo zmielona. Najlepsze ekspresy mają wbudowane młynki z wielostopniową regulacją grubości mielenia. Stopień zmielenia trzeba dopasować do naszego ulubionego gatunku kawy i eksperymentować dotąd, aż uzyskamy idealny efekt.
W jaki sposób nieodpowiednie zmielenie może wpłynąć na smak kawy? Zbyt grubo zmielone ziarna spowodują, że kawa będzie słaba i wodnista, o płaskim smaku i mało intensywnym aromacie, a crema na niej – za jasna i krótkotrwała. Ziarna zmielone za drobno sprawią, że kawa będzie gorzka lub kwaśna, a także mało klarowna. Właściwie zmielona kawa nie tylko lepiej smakuje, ale jest również zdrowsza.
Pamiętajmy też, że do ekspresów z wbudowanym młynkiem nie należy wsypywać kawy aromatyzowanej. Olejki eteryczne, które wydzielają się podczas mielenia, mogą zanieczyścić, a nawet uszkodzić ekspres. To samo dotyczy zresztą wszystkich rodzajów młynków. Miłośnicy aromatyzowanej kawy powinni wybrać ekspres z dodatkowym zbiornikiem przeznaczonym specjalnie na kawę mieloną.
Warto pamiętać również o tym, że zarówno młynek, jak i cały ekspres powinny być regularnie czyszczone i odkamieniane według zaleceń producenta – to również wpływa na smak kawy.
Jak podawać kawę, żeby dobrze smakowała?
W dobrej kawie nie chodzi tylko o idealne przyrządzenie, ale również odpowiednie podanie, które ułatwia delektowanie się napojem i podkreśla jego smak. Espresso podaje się w białych, porcelanowych filiżankach (lub przezroczystych, z grubego szkła) o cylindrycznym kształcie. Wbrew pozorom nie chodzi tu tylko o estetykę. Eliptyczny kształt naczynia sprawia, że aromat nie ulatnia się zbyt szybko. Funkcję ochronną wobec aromatów i smaków zawartych w espresso pełni również pianka, czyli crema.
Porcelanowe filiżanki o grubych ściankach dłużej utrzymują ciepło, jednak szklane też mają swoje zalety – dzięki nim możemy obserwować piękną, warstwową strukturę espresso, w której skład wchodzą wspomniane na początku trzy C: cuore, corpo i crema. Filiżanki powinny zostać podgrzane na płycie ekspresu – dzięki temu kawa dłużej zachowuje idealną temperaturę.
Naparem należy zacząć delektować się w ciągu minuty od zaparzenia. Pije się go szybko: w dwóch, trzech łykach. Każdy z nich powinien budować inne odczucia smakowe. Warto świadomie zwracać uwagę na te smaki i uczyć się ich.
Dobrą kawę powinno się podawać w odpowiednim towarzystwie, czyli bez zakłócających smak słodkich, ciężkich deserów. Dopuszczalnym dodatkiem są korzenne ciasteczka lub pralinki z gorzkiej czekolady. Do espresso podaje się szklankę wody, żeby oczyścić kubki smakowe przed jej wypiciem.
W czym podawać kawy mleczne? Cappuccino serwuje się w większych filiżankach (najlepiej rozszerzanych u góry lub wybrzuszonych po bokach, lepiej eksponujących piankę), natomiast latte, latte macchiato czy mokkę – w wysokich, najlepiej przezroczystych szklankach, które pozwolą zachwycić się również ich efektownym wyglądem.
Mleko do kawy, czyli jak zrobić dobrą kawę z mlekiem
Na smak kaw mlecznych przyrządzanych w ekspresie oprócz bazy, czyli idealnego espresso, wpływa również mleko. Przede wszystkim musi być świeże, dobrze byłoby również, żeby było schłodzone. Bardzo praktycznym rozwiązaniem są wyjmowane wyspy mleczne w ekspresach De'Longhi. Jak to działa? Pojemnik na mleko jest odrębną częścią ekspresu, którą można schować do lodówki. Wyjmujemy go i instalujemy tylko na czas przyrządzenia kawy. Dzięki temu mleko zawsze jest świeże i zimne.
Jakie mleko będzie najlepsze do kawy? Zawartość tłuszczu sama w sobie nie ma większego znaczenia – liczy się ilość białka. Zwykle jest jednak tak, że tłustsze mleka zawierają więcej białka. Dlatego jeśli chcemy uzyskać idealnie spienione mleko do kawy, wybierajmy te z zawartością tłuszczu 3,2% i pilnujmy, żeby zawsze było schłodzone.
W spienionym mleku nie powinny być widoczne pęcherzyki powietrza. Dają wrażenie „suchości” i sprawiają, że smak kawy jest słabiej wyczuwalny. Podczas spieniania mleka nie można go przegrzać – wtedy zamiast naturalnej słodyczy zaczyna dominować smak tłuszczu, a w dodatku taką kawą można się poparzyć. O odpowiednią temperaturę spieniania mleka i strukturę pianki dobry ekspres do kawy zadba już jednak sam.