Niewiedza kosztuje. I złe nawyki zresztą też. Widać to doskonale na przykładzie oszczędzania prądu w domu. Często nieświadomie popełniamy błędy, które skutkują niepotrzebnym trwonieniem energii. Pojedynczo w ciągu dnia efekt tych zaniedbań jest niewielki, ale sumarycznie w ciągu roku potrafią one wygenerować już niemałe koszty.
Te straty odczuwamy nie tylko we własnej kieszeni, gdy przychodzi nam zapłacić wyższy rachunek za prąd, ale także w... powietrzu, jakim oddychamy. Nieoszczędne gospodarstwa domowe "przejadają" bowiem surowce energetyczne kraju, na czym cierpi najpierw środowisko naturalne, a następnie nasze zdrowie. W Polsce nie mamy jeszcze ogromnego problemu z racjonalnym gospodarowaniem energią w domach, ale zawsze mogłoby być lepiej.
Wraz ze współpracowniczką Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. – jedną z edukatorek projektu "Liczę się z energią" organizowanego przez Fundację innogy w Polsce w szkołach podstawowych w Warszawie – podajemy proste tricki na oszczędzanie prądu i budżetu domowego. Podzieliliśmy je na wskazówki dla poszczególnych sprzętów, jakie większość z nas użytkuje na co dzień w czterech ścianach.
Lodówka
Nie wkładajmy gorących potraw wprost do lodówki, gdyż wymusza to na niej wzmożoną pracę, by odpowiednio schłodzić ciepłe produkty. Nie zostawiajmy jej drzwi otwartych na długo (co często dzieje się, gdy np. przygotowujemy sobie śniadanie), ponieważ w ten sposób ogrzewamy jej wnętrze, a więc po zamknięciu musi ona "wysilić się" z przywróceniem domyślnej temperatury. Chowane do środka produkty zamykajmy w szczelnych pojemnikach, aby nie parowały, gdyż wilgotne powietrze lodówka trudniej schładza.
Zmywarka
Wykorzystujmy całkowicie pojemność zmywarki do naczyń. Nie włączajmy jej tylko po to, aby zmyć dwa talerze czy kubki. Prawidłowo ułóżmy naczynia w urządzeniu, ponieważ odpowiednie zagospodarowanie przestrzeni roboczej wpływa na jej wydajność. Ustawmy program oszczędny, który dostosuje intensywność mycia i zużycie wody do zawartości zmywarki i rodzaju zabrudzeń. Jeżeli korzystamy z dwutaryfowego systemu opłat za energię, włączajmy zmywarkę wówczas, kiedy prąd jest tańszy.
Pralka
Wykorzystujmy do maksimum pojemność pralki. Nie uruchamiajmy jej tylko po to, aby wyprać kilka ubrań. Korzystajmy z rozmaitych programów do szybkiego prania lub programów ekologicznych, w które wyposażone są nowoczesne pralki. W ten sposób dostosujemy ich pracę, w tym temperaturę, do ilości i rodzaju wsadu, co pozwoli na oszczędzanie energii. Jeśli mamy rozdzielone stawki na prąd w godzinach dziennych i nocnych, to oczywiście włączajmy pralkę w porze objętej niższą taryfą.
Czajnik
W czajniku elektrycznym gotujmy tylko tyle wody, ile jest nam akurat potrzebne. Już 250 ml wody więcej (około jednej szklanki) powoduje znaczne wydłużenie czasu gotowania, a co za tym idzie, większe zużycie energii przez czajnik. Regularnie czyśćmy filtr antyosadowy, jak również usuwajmy na bieżąco kamień, który osadza się na grzałce, ponieważ zanieczyszczenia wkładów filtrujących i zakamienienie elementów grzewczych wydłużają czas pracy elektrycznego czajnika.
Odkurzacz
Kontrolujmy, czy worek odkurzacza nie jest pełny. Im mniejsze jego wypełnienie, tym system ssący napotyka na mniejszy opór i pobiera mniej prądu. Gdy worek jest całkowicie wypełniony, zużycie energii wzrasta nawet o połowę! Regularnie wymieniajmy też filtry, ponieważ odkurzacz dostaje większej zadyszki i wolniej pracuje, im bardziej są one zakurzone. Korzystajmy z regulacji mocy ssania, a w nowoczesnych odkurzaczach dobierajmy tryb pracy urządzenia odpowiednio do rodzaju odkurzanego podłoża (twarde podłogi, dywany).
Telewizor
Nie zostawiajmy telewizora w trybie czuwania tzw. stand-by. Wyłączajmy go, gdy go nie oglądamy (niby banał, ale w ilu domach się zdarza, że telewizor gra dla samego grania, gdy my wykonujemy inne czynności). Ustawmy tryb wysokiego oszczędzania energii. Poregulujmy jasność ekranu. Jeśli korzystamy z dekodera, to nagrajmy program, który chcemy obejrzeć, przy wyłączonym telewizorze – takie nagranie będziemy mogli odtworzyć z przewinięciem reklam, dzięki czemu telewizor będzie krócej pracował niż przy oglądaniu na żywo.
Odtwarzacz DVD/BD
Urządzenia do odtwarzania płyt DVD i Blu-ray odłączajmy od gniazdka, aby nie marnowały energii w trybie czuwania, zwłaszcza że w wielu domach są one zdecydowanie rzadziej używane niż telewizory. Po obejrzeniu zawartości płyty wyciągnijmy ją z odtwarzacza, aby przy kolejnym uruchomieniu urządzenia jego napęd nie rozpędzał się niepotrzebnie.
Wieża hi-fi
Tak samo, jak z telewizorem i odtwarzaczem, wieżę hi-fi należy odłączyć od kontaktu, by nie "pracowała" w trybie stand-by. Nie słuchajmy muzyki bardzo głośno, ponieważ wymusza to większy pobór mocy przez zestaw głośnikowy. W miarę możliwości odtwarzajmy ją z przenośnego pendrive'a (pamięci USB) niż płyt CD, gdyż w ten sposób nie będziemy angażowali do pracy napędu optycznego wieży.
O tym, co jeszcze można zrobić w domu, by zadbać o niższe rachunki za prąd i czystsze środowisko, dowiedzą się uczniowie 6 i 7 klas warszawskich szkół podstawowych, które zapiszą się do projektu "Liczę się z energią", cyklu warsztatów edukacyjnych o oszczędzaniu energii elektrycznej w gospodarstwie domowym.
Projekt edukacyjny "Liczę się z energią"
Projekt edukacyjny "Liczę się z energią" to inicjatywa Fundacji innogy w Polsce oraz Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. W ramach akcji w warszawskich szkołach podstawowych odbywają się warsztaty dla uczniów 6 i 7 klas na temat efektywności energetycznej oraz ochrony środowiska.Warsztaty trwają do 18 grudnia 2020, a do programu nadal mogą przystąpić kolejne szkoły (w puli 100 miejsc dla klas zajętych jest 70, a wolnych 30).
Więcej informacji o warsztatach "Liczę się z energią", współorganizowanych przez Fundację innogy w partnerstwie z Krajową Agencję Poszanowania Energii S.A., można znaleźć pod tym adresem.
Edukatorka projektu edukacyjnego "Liczę się z energią", współpracowniczka Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A.
Polskie gospodarstwa domowe w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej nie zużywają dużo energii elektrycznej. Podczas gdy średnie roczne zużycie w UE wynosi około 4000 kWh, w Polsce kształtuje się na poziomie około 2000 kWh/rok. Warto zwrócić uwagę na duże różnice między krajami. Najmniejsze zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych notuje się w Rumunii (około 1600 kWh/rok), a największe, sięgające nawet ponad 17 000 kWh/rok, w Norwegii.
Kalina Wilk
Edukatorka projektu edukacyjnego "Liczę się z energią", współpracowniczka Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A.
Energia elektryczna zużywana jest w naszych domach głównie do oświetlania pomieszczeń oraz zasilania urządzeń AGD i RTV. Właśnie dlatego warto wprowadzić kilka prostych zasad, które pozwolą zaoszczędzić prąd, pieniądze i co najważniejsze zadbać o środowisko. Na przykład, gaszenie światła, gdy wychodzimy z pomieszczenia, to niewielki wysiłek i jednocześnie stuprocentowa oszczędność energii, a jednak wszyscy o tym czasem zapominamy. Przykładajmy też większą uwagę do sposobu, w jaki wykorzystujemy naturalne światło. Biurko, przy którym pracujemy, warto ustawić przy oknie i dbać o czystość szyb, bo przez brudne okna do pomieszczenia może docierać nawet o 30 proc. mniej światła.
Jeśli chodzi o sprzęt używany w naszym domu, nie zapominajmy, że urządzenia w trybie czuwania, czyli tzw. stand-by, również zużywają energię. Jeśli nie oglądamy telewizji, wyłączmy telewizor do końca. Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie listwy, do której podłączymy kilka urządzeń naraz. Dzięki temu jednym wyłącznikiem odłączymy je wszystkie od zasilania. Warto również pamiętać o ładowarkach, które zostawiamy podłączone do gniazdek, mimo że nie spełniają swojego zadania – nie ładują żadnego urządzenia, a tylko pobierają energię elektryczną.
I choć w obu wspomnianych przypadkach zużycie energii jest raczej niskie, to skala zjawiska nadaje mu znaczenia. Załóżmy, że w jednym domu jest nie jedno, a co najmniej 10 urządzeń podłączonych bez żadnej potrzeby do prądu. I to nie przez jedną godzinę albo jeden dzień, ale non stop. Przez cały rok zużycie prądu już staje się znaczące.
Kalina Wilk
Edukatorka projektu edukacyjnego "Liczę się z energią", współpracowniczka Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A.
Bardzo dobrze pracowało mi się z uczniami i uczennicami podczas warsztatów prowadzonych dla 6 i 7 klas. Byłam pozytywnie zaskoczona ich zaangażowaniem oraz wiedzą dotyczącą postępującego kryzysu klimatycznego. Niektórzy z nich uczestniczyli w Młodzieżowym Strajku Klimatycznym i doskonale rozumieli, jak ważną rolę odgrywa oszczędzanie energii, a zwłaszcza odchodzenie od pozyskiwania jej z węgla. Odnawialne źródła energii budziły ich ogromną ciekawość. Dlatego prosili o kolejne warsztaty skupione na tej tematyce. Cieszę się, że mogłam podzielić się z uczniami i uczennicami dodatkowymi wskazówkami, jak oszczędzać energię.