Chmury mówią nam wiele o pogodzie? Altostratusy – oto jak powstają i jakie są ich rodzaje

Altrostratus - definicja

Altostratus według definicji podręcznikowej jest chmurą średnią warstwową, występującą jako płat lub warstwa chmur o zabarwieniu od jasnego do ciemnoszarego lub niebiesko-szarego o wyglądzie prążkowym, włóknistym lub jednolitym, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo. Miejscami warstwa ta jest tak cienka, że Słońce jest widoczne, jak przez matowe szkło, czyli tzw. altostratus translucidus.

Altostratus może też przybrać kształt soczewki lub migdała jak altocumulus i wtedy nazwać go możemy altostratus lenticularis.

Chmury altostratus charakteryzują się prawie zawsze dużą rozciągłością poziomą i pionową. Mogą składać się z dwóch lub więcej warstw ułożonych na różnych poziomach, niekiedy połączonych ze sobą.

Co istotne – altostratus daje opady, zwykle obfite i niejednokrotnie długotrwałe, w postaci deszczu, śniegu lub lodowatego deszczu. Opady te można obserwować w postaci smugi poniżej podstawy chmury (tzw. virga), wskutek czego dolna powierzchnia chmury może przybrać wygląd postrzępiony. Gdy opady sięgają powierzchni Ziemi, mają zwykle charakter ciągły.

Jak powstaje altostratus?

Fizycy podają, że podobnie jak inne chmury, altostratus powstaje w wyniku powolnego wznoszenia się wilgotnych mas powietrza. Dzieje się tak zazwyczaj przed nadejściem ciepłego frontu atmosferycznego.

Co ciekawe, nadejście ciepłego frontu atmosferycznego zwiastują cirrostratusy, które stają się coraz grubsze, obniżają swoją podstawę i przekształcają się w altostratusy.

Warto także zapamiętać, że altostratus składa się z kropelek wody w części dolnej i kryształków lodu w części górnej, a w części środkowej z mieszaniny tych składników.

Występowanie altostratusa

W zależności od różnych szerokości geograficznych altostratusy występują na różnych wysokościach. Zwykle występuje między 2 km a 4 km (6500 a 13 000 stóp) w regionach polarnych, między 2 km a 7 km (6 500 a 23 000 stóp) w regionach o klimacie umiarkowanym i między 2 km a 8 km (6 500 a 25 000 stóp) w regionach tropikalnych.

Jednak górne partie altostratusa mogą wykraczać poza wskazane granice. Altostratus może mieć grubość od 1 km do ponad 5 km (od 3 300 do 16 500 stóp).

Wygląd altostratusów ze względu na perspektywę

Poniżej chmury

Patrząc z dołu, podstawa altostratusa jest prawie płaska i wydaje się rozmyta oraz zamglona. Dzieje się tak dlatego, że pada z niego deszcz lub śnieg, zwykle nie docierając do ziemi. Jak wspominaliśmy wcześniej, niektóre części warstwy tej chmury są na tyle cienkie, że Słońce jest przez nie słabo widoczne.

Wewnątrz chmury

Taką obserwację możemy przeprowadzić lecąc samolotem. W zależności w jakiej pozycji i na jakiej wysokości znajduje się maszyna względem temperatury zamarzania (0 stopni Celsjusza), napotkane przez nas cząstki w altostratusie mogą być kropelkami wody (przechłodzonej lub nie), kroplami deszczu, kryształkami lodu, kryształkami śniegu lub płatkami śniegu. Tam, gdzie chmura składa się z samych kryształków lodu, koncentracja cząstek jest zwykle stosunkowo niewielka.

Obserwator z powietrza może rozróżnić dwa typy altostratusa, o bardzo różnych strukturach wewnętrznych:

W obu typach altostratusa turbulencje są słabe i ograniczają się do dolnych partii, ale stać się silne, gdy występuje konwekcja wewnętrzna.

Nad chmurą

Patrząc z góry, górna powierzchnia w przypadku pierwszego typu altostratusa podobna jest do cirrostratusa, a drugiego typu – przypomina altocumulusa. Zjawiska optyczne obserwowane w górnej powierzchni altostratusa są takie same, jak te obserwowane nad cirrostratusem i altocumulusem.

Kiedy powietrze, w którym rozwija się altostratus, jest niestabilne lub staje się niestabilne, konwekcja wewnętrzna może wytworzyć elementy cumuliform, które mogą wznieść się znacznie ponad masę chmur, a nawet przekształcić się w cumulonimbusa. Gdy niestabilność powietrza poniżej wystarcza do wytworzenia silnych prądów konwekcyjnych, cumulusy congestusy lub cumulonimbusy mogą przenikać przez altostratusy.

Altostratus – jaki ma symbol?

Altostratus ma swój symbol i wygląda on następująco:

Ale to nie wszystko, bo altostratus ma swoje oznaczenie według kategoryzacji Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO).

Nasz poradnik o chmurach i zjawiskach atmosferycznych. Przeczytaj także: