Jak wiemy, dzieci mają najwięcej zapału do wiedzy (zwłaszcza podanej w ciekawej formie) i chęci do działania. W ich głowach rodzi się mnóstwo najróżniejszych pomysłów, które tylko czekają na "doszlifowanie" i pomoc we wprowadzeniu ich w życie. Ba, to czasem one uczą swoich rodziców bardziej ekologicznych nawyków! Potrzebują tylko inspiracji. Dlatego tak ważna jest współpraca szkół z zewnętrznymi organizacjami, bo to na jej styku rodzą się często wartościowe oddolne inicjatywy. Zajmujący się ochroną środowiska eksperci pomagają nauczycielom w tworzeniu atrakcyjnych dla dzieci treści, a przy tym kładą nacisk na przedsięwzięcia angażujące młodych do działania na rzecz planety. Dziecięca pomysłowość dopełnia obrazu całości i efekt murowany!

O tym, jak ciekawie, mądrze i skutecznie da się uczyć o ekologii w szkołach, można przekonać się na przykładzie ogólnopolskiego programu edukacyjnego "Czysta Ziemia". Projekt, realizowany przez międzynarodową firmę Procter & Gamble i polską Fundację Nasza Ziemia, skupia się na kształtowaniu proekologicznych postaw wśród dzieci w wieku szkolnym, w zakresie segregacji odpadów oraz oszczędności wody i energii. 

W ramach programu powstały dostępne dla wszystkich szkół materiały edukacyjne, z których skorzystało już ponad 30 tysięcy uczniów z prawie 2000 szkół w całym kraju. Stanowią one bazę i inspirację do organizowania interesujących i nieszablonowych zajęć w tematach takich jak oszczędzanie wody i energii oraz segregowanie śmieci, dzięki którym uczniowie jak gąbka nasiąkają ekologiczną wiedzą i uwalniają swoją kreatywność.

– Jako producent produktów, które ułatwiają życie ludzi podczas codziennych czynności, jesteśmy odpowiedzialni za to, by pomóc naszym klientom dokonywać zrównoważonych wyborów. Nieustannie zmieniamy nasze produkty, tak aby można było ich używać w sposób bardziej ekologiczny. Na przykład nasze kapsułki Ariel pozwalają uzyskiwać te same efekty prania w niższej temperaturze – a to znacznie zmniejsza zużycie energii. Wierzymy również w to, że ważne są nie tylko takie zmiany, ale również edukacja konsumentów. Przyszłość naszej planety należy do dzieci. Dlatego też nasze działania kierowane do szkół są naturalnym przedłużeniem wielu innych programów w zakresie zrównoważonego rozwoju, które w P&G podejmujemy na rzecz środowiska  – podsumowuje Justyna Rymkiewicz, Dyrektor ds. Komunikacji Korporacyjnej Procter & Gamble w Europie Centralnej.

– W tym roku firma Procter & Gamble i Fundacja Nasza Ziemia po raz drugi zaprosiły szkoły do udziału w konkursie grantowym w ramach projektu „Czysta Ziemia”. Niewątpliwą zaletą programu są bezpłatne materiały edukacyjne, które przekazujemy do dyspozycji nauczycieli. Dostajemy od nich pozytywne komentarze. Nauczyciele wciąż pobierają materiały, korzystają z nich i angażują uczniów nie tylko w aktywizujące ich lekcje ekologii, a także realne działania. Tu z pomocą przychodzi konkurs, który organizujemy w ramach programu i wyzwanie przygotowania zgłoszeń, jakie stawiamy przed uczestnikami. Jesteśmy dumni z każdego złożonego wniosku w konkursie, bo nie tylko pokazują, jak kreatywni są uczniowie, ale także dają nam pewność, że wiedza i praktyka ekologiczna zostanie z uczestnikami na dłużej. A o zmianę naszych postaw na te przyjazne dla środowiska w projektach edukacyjnych chodzi przede wszystkim – mówi Beata Butwicka, prezes zarządu Fundacji Nasza Ziemia.

To właśnie poprzez konkurs grantowy twórcy programu, zachęcają uczniów do praktycznego wykorzystania wiedzy zdobytej podczas zajęć „Czysta Ziemia”. W ostatniej edycji konkursu wzięło udział prawie 100 szkół podstawowych, a 10 z nich wygrało granty na realizację swoich "zielonych" projektów. Zaprezentowane przez uczniów autorskie pomysły na pomoc planecie pokazują nie tylko ich troskę o środowisko, ale także chęć do dzielenia się wiedzą z rówieśnikami, rodzicami czy mieszkańcami lokalnych społeczności. Każdy z 10 projektów, które wyróżniono w II edycji konkursu "Czysta Ziemia", pokazuje, jak wiele pasji i kreatywności mają w sobie dzieci, a także dowodzą, że szkoła może być miejscem uczenia o ekologii w oryginalny i często zaskakujący sposób.

Przykładowo, młodzi ekolodzy z Publicznej Szkoły Podstawowej m. Gustawa Morcinka w Gnojnej zaproponowali stworzenie dwóch miejsc edukacji ekologicznej: Krainy Energii i Krainy Eksperymentów. Uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Radzynku ustawili zaś na korytarzu "Ekologiczną stonogę", na której każdego dnia inna klasa zostawia swoje propozycje na ochronę klimatu.

Zapytaliśmy nauczycieli z dwóch szkół, które wygrały w tegorocznej edycji konkursu, dlaczego ich zdaniem działania na rzecz planety są ważne i w jaki sposób angażują w nie swoich uczniów:

– Nasza szkoła angażuje się w cykliczne, coroczne akcje na rzecz środowiska. W tym roku, przeglądając strony internetowe naszych zaprzyjaźnionych fundacji, natrafiliśmy na konkurs grantowy “Czysta Ziemia”. Metoda projektu uczniowskiego przybliża konsekwencje zmian klimatu na świecie i w najbliższym otoczeniu oraz daje możliwość osobistego wpływu na ich ograniczenie lub łagodzenie w perspektywie lokalnej i globalnej. Projekt stanowi zaproszenie do rozmowy na temat zmiany klimatu z różnych perspektyw i dla różnych odbiorców. Dlatego właśnie postanowiliśmy wziąć udział w konkursie. Zaplanowaliśmy działania, spisaliśmy pomysły na poszczególne aktywności. Zdajemy sobie sprawę, że realizując  je, stajemy się odpowiedzialnymi, świadomymi obywatelami i obywatelkami kraju i świata. Budujemy poczucie sprawstwa jednostki i grupy oraz poczucie odpowiedzialności za losy planety. Kolejne nasze działania to zainstalowanie stojaków na rowery na przyszkolnym terenie. Ograniczymy w ten sposób emisję dwutlenku węgla, transport samochodowy oraz zmotywujemy wszystkich do aktywnego wypoczynku. – mówi Edyta Laskowska, nauczyciel biologii w Szkole Podstawowej im. Ks. Franciszka Gołby w Bachowicach.

Edyta Lorczyk z Publicznej Szkoły Podstawowa im. Gustawa Morcinka w Gnojnej dodaje: W naszej szkole rozumiemy, że jeżeli chcemy czuć się bezpiecznie na Ziemi, musimy coś robić. Widzimy, że świat i klimat się zmienia. Nie można być biernym, a działania ekologiczne nie powinny być tylko modą, ale naturalnym stylem życia człowieka. Zrozumienie problemów środowiskowych to pierwszy krok ku lepszej przyszłości, a ta w głównej mierze zależeć będzie także od naszych uczniów. Działania krótkofalowe kompletnie nie działają – wydrukowanie ulotek czy stworzenie akcji informacyjnej niewiele daje. Po to, aby na trwałe zmienić zwyczaje i świadomość, potrzebne są działania długofalowe. Wspólna praca uczniów, nauczycieli, rodziców, mieszkańców na każdym etapie realizacji naszego projektu „Powiedz siostrze i bratu o zmianach klimatu” spowoduje zmianę w świadomości dzieci i dorosłych. Nauczą się oni dbać o klimat, szanować pracę innych oraz własną – zobaczą, ile można zdziałać, łącząc siły.

Okazuje się więc, że w szkołach uczą o ekologii nie tylko najważniejszych nawyków i zachowań, ale także coraz częściej ta wiedza przekazywana jest w interesujący sposób i przy kreatywnym podejściu do tego jakże ważnego tematu. Nie przypomina już dawnego kucia podręcznika na blachę. To wszystko jest możliwe dzięki wspólnej pracy nauczycieli, uczniów, organizacji edukacyjnych oraz biznesu.

Co więcej, projekty, które powstają dzięki temu kolektywnemu wysiłkowi, stają się dobrą lekcją ekologii również dla rodziców i najbliższego otoczenia. Dlatego niech dorośli nie dziwią się, gdy po powrocie ze szkoły pociechy zaczną opowiadać jak troszczyć się o planetę i zachęcać do zmian w domu.