Literacka Nagroda Nike nazywana jest "małym Noblem". To najbardziej prestiżowe wyróżnienie w dziedzinie literatury w Polsce. W tym roku zostało ono wręczone po raz 26. Laureatem został Jerzy Jarniewicz z tomikiem poetyckim "Mondo cane".
Prestiżowa Nagroda Literacka Nike przyznawana jest autorom najlepszych polskich książek od 1997 roku. W konkursie udział mogą wziąć dzieła z każdego gatunku literackiego. Do tej pory nagrodzonymi autorami zostali m.in. Czesław Miłosz, Tadeusz Różewicz, Olga Tokarczuk, Cezary Łazarewicz, Mariusz Szczygieł i Zbigniew Rokita (ubiegłoroczny laureat). Tegoroczna lista 20 nominowanych została ogłoszona w maju, a pod koniec sierpnia jury wybrało siedmiu finalistów. Decyzję o wyborze laureata oceniający podjęli w dniu wręczenia nagrody. Zawsze odbywa się to w pierwszą niedzielę października – w tym roku przypadła ona na 2 października.
W składzie tegorocznego jury znaleźli się: Marek Beylin, Przemysław Czapliński (przewodniczący jury), Inga Iwasiów, Iwona Kurz, Tadeusz Nyczek, Magdalena Piekara, Szymon Rudnicki, Maria Topczewska oraz Maria Zmarz-Koczanowicz.
Finalistów 26. edycji głoszono 5 września 2022 roku na łamach "Gazety Wyborczej". W tym roku wśród finałowych tytułów znalazły się:
Podczas gali nawiązano do wątków społeczno-politycznych. Uroczystość rozpoczęła się zbiorowym manifestem. Publiczność zgromadzona na sali podniosła w górę kartki, na których było napisane m.in. "Mahsa Amini".
To imię i nazwisko 22-letniej kobiety, która zmarła w teherańskim szpitalu, po tym jak policja znęcała się nad nią za nieodpowiednio noszoną chustę. Po jej śmierci w kraju wybuchły protesty.
Na gali pojawił się również sprzeciw wobec artykułu o obrazie uczuć religijnych. Wręczający nagrodę Nike czytelników Michał Sołtysiak miał na sobie koszulkę z numerem "196". Zwrócił uwagę na "łatwość, z jaką skazuje władza" właśnie na podstawie artykułu o tym numerze.
Nike 2022 otrzymał tomik poetycki "Mondo cane" autorstwa Jerzego Jarniewicza. Autor na scenie wspomniał, że obiera tę nagrodę "dla poezji", zwracając uwagę, iż niewielu jest w Polsce czytelników tego gatunku.
– Mam nadzieję, że państwo widzą, że zupełnie jestem zaskoczony, to nie jest żadna kokieteria. Nie wiem, co powiedzieć, mowę mi odbiera. Odbieram tę nagrodę jako nagrodę dla poezji, tej poezji, która może być kołem ratunkowym. Ilu nas czyta poezję? Tylu, ile było poległych Spartan pod Termopilami. Ale może od jutra będzie więcej dzięki tej nagrodzie –mówił.
– Można było złożyć deklarację polityczną, ale wydaje mi się, że sytuacja jest tak poważna i groźna, że nie chciałbym dewaluować poważnych refleksji swoim przypadkowym, okazjonalnym komentarzem – dodał.
"Mondo cane" odnosi się do tytułu filmu dokumentalnego z 1962 roku w reżyserii Paola Cavary, Gualtiera Jacopettiego i Franca E. Prosperiego, w Polsce znanego jako "Pieskie życie". Film stał się początkiem powojennego nurtu mondo, obejmującego produkcje dokumentalne, ukazujące sceny prawdziwej śmierci. Jarniewicz na kartach tomu stworzył swoistą kontynuację filmu, na który nie wpuszczono go w młodości.
Obok Nagrody Nike wręczana jest również Nike czytelników – wyróżnienie przyznawane przez czytelników "Gazety Wyborczej", którzy w głosowaniu wskazują swój ulubiony spośród finałowych tytułów. W tym roku odebrała ją Joanna Ostrowska za książkę "Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej".
