W jaki sposób niedobór snu wpływa na nasze samopoczucie?

Nie ma dobrego funkcjonowania fizjologicznego i psychologicznego bez zdrowego snu. Twoje ciało potrzebuje snu, tak jak potrzebuje powietrza i pożywienia, aby funkcjonować jak najlepiej. Jeśli śpimy zbyt krótko, tj., poniżej 7 godzin, to przedkłada się to nasze funkcjonowanie emocjonalne i poznawcze. Podczas snu organizm dokonuje samoleczenia i przywraca równowagę chemiczną. Mózg tworzy też nowe połączenia neuronalne i regeneruje funkcje wzmacniające zachowanie pamięci. Wiele badań wskazuje, że zbyt mała porcja snu w nocy zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci. I choć drzemki mają swoją ratowniczą moc, to nie zastąpią podstawowego snu w nocy. Dłuższa bezsenność może też zakłócać sposób, w jaki organizm zwykle wysyła i przetwarza informacje.

Mózg niewyspany może mieć kłopoty z koncentracją, zapamiętywaniem, nauką nowych rzeczy czy podejmowaniem decyzji. W takich warunkach nasze efektywne funkcjonowanie jest praktycznie niemożliwe. Jeśli brak snu trwa wystarczająco długo, możesz zacząć mieć halucynacje - widzieć lub słyszeć rzeczy, których tak naprawdę nie ma i doświadczać również dużo poważniejszych dolegliwości, dlatego na przykład w Instytucie BezStresu diagnostyka źródeł stresu i powodów bezsenności jest kluczowa przed rozpoczęciem leczenia.

Kiedy nasz sen jest niewystarczający? Jakie mogą pojawić się wówczas objawy?

Sen optymalny to 7 godzin dziennie. Wówczas regeneruje się nie tylko nasze ciało, ale także nasze zdolności poznawcze, funkcje wykonawcze i tym podobne. Mogą być oczywiście jakieś niewielkie odchylenia osobnicze, niemniej nie ma co zakładać, że ta odmienność dotyczy właśnie nas – to raptem 2% populacji potrzebuje mniej (lub więcej) snu niż zdecydowana większość z nas. Gdy nasze ciało doświadcza deprywacji snu może odczuwać m.in. ogólne zmęczenie, rozkojarzenie, wahania nastroju i wiele innych doraźnych dolegliwości, które wpływają na nasze ogólne funkcjonowanie.

Jakie są konsekwencje przewlekłego niedoboru snu?

Konsekwencje przewlekłego niedoboru snu są bardzo niebezpieczne dla naszego funkcjonowania. Szacuje się, że nawet co drugi z nas doświadcza jakiegoś rodzaju trudności psychosomatycznych wynikających z deprywacji snu. Jesteśmy chronicznie zmęczeni, przewrażliwieni emocjonalnie, możemy częściej sięgać po zachowania ryzykowne. Częściej też – niestety, będziemy w grupie ryzyka zachorowania na depresje. Możemy też mieć częściej myśli rezygnacyjne i / lub samobójcze. W wyniku deprywacji snu nasz układ immunologiczny zaczyna szwankować, czego efektem mogą być częstsze infekcje.

Jeśli nie masz wystarczającej ilości snu w dobie, twoje ciało może nie być w stanie odeprzeć wystarczająco skutecznie wirusów i bakterii, chorujemy, a także sam powrót do zdrowia jest dłuższy i bardziej dotkliwy dla całego organizmu. Poza tym, długotrwała deprywacja snu zwiększa również ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca i choroby serca. Trzeba też powiedzieć jasno, że zaburzenia snu, to prosta droga do przedwczesnej śmierci. Jak widzimy złożoność chorób, które mogą wynikać z zaburzeń snu jest praktycznie tak samo długa, jak lista samych rodzajów zaburzeń snu, dlatego najlepiej rozpocząć diagnostykę i leczenie w ośrodku, który będzie umiał poradzić sobie z taką złożonością zagadnienia, jak na przykład Instytut BezStresu.

Czy monitorowanie snu może być pomocne?

Monitorowanie snu, to podstawa zrozumienia, jak nasz organizm funkcjonuje w czasie snu. Jeszcze do niedawna było to wyłącznie możliwe w bardzo zawansowanych pracowniach wyposażonych w aparaturę do polisomnografii. Polisomnografia o sposób badania kluczowych procesów, jakie zachodzą w naszym organizmie w czasie snu. Metoda pozwala ocenić poszczególne stadia snu, ogólną architekturę snu, wzorzec oddychania, poziom saturacji krwi, czynność serca oraz reakcje fizjologiczne organizmu. Obecnie tego typu dane możemy monitorować w prosty sposób za pomocą urządzeń takich jak smartwatche lub opaski sportowe. Wszystkie niezbędne funkcje, które mogą pomóc nam w zrozumieniu natury naszego snu posiadają m.in. urządzenia z serii Galaxy Watch5.

Gdy nasz sen staje się niewystarczający i/lub zaburzony, monitorowanie snu może przyczynić się do wcześniejszego podjęcia przez nas decyzji o zasięgnięciu pomocy u profesjonalisty. To ważne, gdyż im szybciej zajmiemy się zaburzeniami snu, tym szybciej mamy szansę powrócić do dobrego funkcjonowania i zapobiec wszystkim długofalowym skutkom deprywacji. Ważne, by powrót do zdrowia odbywał się pod okiem specjalistów snu, uwzględniając złożony charakter natury tych zaburzeń. Współpraca psychologa, somnologa, pulmonologa, psychiatry, a czasami również dietetyka, czy fizjoterapeuty są kluczowe, by efekty leczenia pozostały na długi czas.

Bio (Dr Anna Kieszkowska-Grudny) – prezeska i współzałożycielka Minds of Hope | Instytut BezStresu. Doktor nauk medycznych, psycholożka kliniczna, neuropsycholożka i psychoterapeutka, liderka, coachka i mentorka, trenerka, wykładowczyni. Absolwentka wielu prestiżowych uczelni, w tym Akademii Medycznej, Uniwersytetu SWPS, Stanford University School of Medicine, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Ekonomicznego. Pierwsza w Europie specjalistka z certyfikatem The American Institute of Stres w zakresie kompleksowej diagnozy i terapii skutków stres. Niezależna ekspertka w Ministerstwie Rozwoju i Technologii w Krajowych Inteligentnych Specjalizacjach, wiceprzewodnicząca KIS Zdrowe Społeczeństwo oraz przewodnicząca Zespołów Badania Kliniczne i Skoordynowana Opieka Zdrowotna. Pomysłodawczyni i dyrektorka programowa biznesowych studiów podyplomowych Akademia Przywództwa Kobiet LiderShe, realizowanych przy współpracy z Akademią Leona Koźmińskiego oraz Stowarzyszeniem LiderShe.

W wyniku współpracy ekspertów z Instututu BezStresu i firmy Samsung powstał kompleksowy Poradnik Dobrego Snu, gdzie znaleźć można więcej wskazówek, jak zadbać o lepszy sen samodzielnie i z pomocą specjalistów. Poradnik DobregoSnu jest dostępny do pobrania na stronie Zadbaj o jakość snu | Samsung Polska.