"Infamia" wzięła Netfliksa szturmem. Serial o Romach od razu po premierze wskoczył do TOP 10 seriali w Polsce i zbiera naprawdę dobre recenzje. Na polskim portalu filmowym Filmweb ma na razie bardzo wysoką oceną 7,8/10, na amerykańskim IMDb – 7,7/10, a zagraniczni recenzenci chwalą polską produkcję Anny Maliszewskiej i Kuby Czekaja na podstawie scenariusza Maliszewskiej, Dany Łukasińskiej i Julity Olszewskiej.

Serial znad Wisły dawno nie odniósł aż takiego sukcesu na świecie: "Infamię" polecił chociażby dziennik "The New York Times", porównując go do hitu Netfliksa "Unorthodox" o społeczności ortodoksyjnych Żydów. Widzowie i krytycy nie mogą się również nachwalić Zofii Jastrzębskiej w głównej roli Gity Murano, obok której wystąpili m.in. Kamil Piotrowski, Magdalena Czerwińska, Artur Dziurman, Josef Feco, Sebastian Łach, Aleksandra Grabowska czy Branko Djuric - Djuro.

O czym jest "Infamia"? Po latach życia w Wielkiej Brytanii nastoletnia Romka Gita i jej rodzina wracają do Polski. Po powrocie dziewczyna próbuje odnaleźć siebie i odkrywa swoją sekretną pasję: hip-hop. Jednocześnie chodzi do szkoły i prowadzi życie regularnej siedemnastolatki. Kiedy się jednak zakocha, będzie musiała balansować między współczesnym światem nastolatków a tradycyjnymi rodzinnymi zasadami w romskiej społeczności.

Filmy o Romach. Sześć tytułów o romskiej kulturze podobnych do "Infamii" Netfliksa

Produkcje jak "Infamia" są w Polsce rzadkością, jednak w kinie międzynarodowym nie raz opowiadano już o kulturze romskiej na małym i dużym ekranie. Wątki romskie pojawiły się chociażby w dwóch innych serialowych hitach Netfliksa: polskim "Rojst '97" i hiszpańskim "Domu z papieru". My skoncentrujemy się jednak na kinie: oto sześć świetnych filmów i seriali o Romach. Mimo że są różnorodne pod względem stylu i tematyki, to wszystkie eksplorują życie Romów i kulturę romską z różnych perspektyw.

1. Papusza (2013)

"Papusza" to polski film biograficzny w reżyserii Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze, który opowiada o życiu i twórczości Bronisławy Wajs, polskiej Romki i poetki znanej jako Papusza (żyła w latach 1908-1987). Nagrodzona czterema Orłami i pięcioma Złotymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych produkcja przedstawia burzliwe losy artystki: jej trudną codzienność w tradycyjnej romskiej społeczności, konflikt z własną kulturą i tradycją oraz poetycką pasję Papuszy, która pisała w języku Romów.

Czarno-biała "Papusza" kreśli także skomplikowaną relację poetki z romską społecznością, która często nie rozumiała i nie akceptowała jej miłości do pisania. Twórcom, którzy przygotowywali się do realizacji filmu aż pięć lat, wyszedł poruszający portret artystki, która musiała przezwyciężyć wiele przeszkód, aby wyrazić siebie poprzez słowa. W głównej roli zachwyca Jowita Budnik, a w obsadzie znaleźli się również m.in. Zbigniew Waleryś, Antoni Pawlicki i Andrzej Walden.

2. Gadjo Dilo (1997)

Francuski film fabularny w reżyserii Tony'ego Gatlifa opowiada historię młodego Francuza, Stéphane'a (Romain Duris), który przyjeżdża do Rumunii w poszukiwaniu romskiej pieśniarki, swojej idolki. To kasetę z muzyką tajemniczej Nory Lucki ojciec bohatera słuchał w ostatnich dniach swojego życia.

Podczas swojej podróży Stéphane trafia do małej wsi, w której zostaje przyjęty przez romską rodzinę i zaczyna uczyć się o kulturze i tradycjach Romów. Niespodziewanie znajduje również miłość. Film "Gadjo Dilo" ukazuje konflikty i kulturowe różnice między różnymi światami, ale udowadnia, że istnieje szansa na pojednanie i zrozumienie.

3. Latcho Drom (1993)

"Latcho Drom", dokument wspomnianego już na tej liście Tony'ego Gatflifa – francuskiego reżysera pochodzącego z rodziny algierskich Romów – to podróż przez romską historię i kulturę w Europie i poza nią.

Bez słów, a jedynie poprzez muzykę i taniec, opowiada o kulturze i codziennym życiu Romów w Indiach, Egipcie, Turcji, Rumunii, Słowacji, Francji, Hiszpanii oraz na Węgrzech. To film, którzy przybliża widzom romską kulturę, a także zaprasza do odkrycia fascynującego świata Romów.

4. Czas Cyganów (1988)

"Czas Cyganów" to jedno z najważniejszych dzieł Emira Kusturicy, wybitnego reżysera pochodzącego z Bośni i Hercegowiny, który jest uważany za jednego z najważniejszych współczesnych twórców filmowych w Europie. To surrealistyczna opowieść o młodym romskim chłopcu o imieniu Perhan (Davor Dujmović), który żyje w biednej wiosce w Jugosławii.

Film przedstawia jego życie oraz pokazuje marzenia i wybory bohatera, nie szczędząc widzowi absurdalnego humoru, realizmu magicznego i wydarzeń na granicy realizmu i fantasy. Ciekawostka: w "Czasie Cyganów" występują nieprofesjonalni aktorzy, którzy mówią w swoim rodzimym języku.

5. Wolność (2009)

"Wolność" ("Korkoro") Emira Kusturicy to film inspirowany prawdziwymi wydarzeniami, który pokazuje dramat Romów w okresie II wojny światowej. Opowiada historię romskiej rodziny, która dociera do francuskiego miasteczka i próbuje zachować swoją kulturę i tożsamość pomimo prześladowań i zagrożenia ze strony nazistów.

Bohaterowie starają się przetrwać w trudnych czasach, czego nie ułatwia im ani ich własna duma, ani uprzedzenia lokalnych mieszkańców. "Wolność" z Naomi Watts w obsadzie to poruszający film o odwadze, wytrwałości i dumie Romów w czasach strachu i śmierci.

6. Czarny kot, biały kot (1998)

Nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji (m.in. Srebrnym Lwem za reżyserię) "Czarny kot, biały kot" to jeden z najbardziej znanych filmów Emira Kusturicy. Film, który jest mieszaniną komedii, romansu i kryminału, opowiada historię dwóch romskich rodzin zamieszanych w przestępczy światek.

To pełne absurdalnego humoru (typowe dla Kusturicy), dziwacznych postaci i nieprzewidywalnych zwrotów akcji dzieło eksploruje kulturę romską przez pryzmat niepewnej i chaotycznej sytuacji na Bałkanach.