Cyfrowy świat jest prostszy, niż się wydaje. Przekonuje się o tym coraz większa liczba seniorów w naszym kraju. Zakorzeniony od dawna mit, że internet i nowe technologie to nie rzecz dla starszych osób, ustępuje wreszcie miejsca inkluzywnemu spojrzeniu, że edukacja cyfrowa jest możliwa w każdym wieku. Sami seniorzy zresztą nie chcą być wykluczeni cyfrowo i garną się do nauki, o czym świadczy zainteresowanie np. kursami Orange.
Reklama.
Edukacja cyfrowa jest możliwa w każdym wieku. Sami seniorzy zresztą nie chcą być wykluczeni cyfrowo i garną się do nauki, o czym świadczy zainteresowanie np. kursami Orange. Materiały prasowe / Orange Polska
Reklama.
Według Eurostatu z 2021 roku 42 proc. osób w wieku 65–74 w Polsce nigdy nie korzystało z internetu. Podejmowane są jednak działania, by to zmienić. Z wykluczeniem cyfrowym seniorów należy walczyć nie tylko na poziomie materialnym, ale także mentalnym. Czyli zwalczać stereotyp, że szkoda czasu i energii na niwelowanie tej nierówności, bo senior to człowiek, który nie umie w internety i się tego już nie nauczy.
Promowaniem idei edukacji cyfrowej dla osób w wieku emerytalnym zajmuje się m.in. Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej (KIGS). Organizacja ta współpracuje np. z firmą Orange przy projekcie warsztatów online dla seniorów, a od 14 listopada 2023 roku działa w ramach programu "Cyfrowy Senior", koalicji zawiązanej przez przedsiębiorstwa i instytucje do przeciwdziałania wykluczeniu tej grupy wiekowej.
– Ciekawą grupą są osoby 60-65 lat. W przypadku mężczyzn znaczna część jeszcze pracuje. Kobiety zaś, jeśli przechodzą na emeryturę, często szukają sobie aktywności w postaci kursów, dorabiania na emeryturze, klubów seniora i uniwersytetów III wieku. W każdym z takich miejsc mają szansę na edukację cyfrową nawet poprzez podglądanie, jak robią to koleżanki i koledzy – komentuje Marzena Rudnicka, prezeska KIGS.
Ekspertka podkreśla, że sporo aktywności w edukacji cyfrowej przejmują organizacje pozarządowe, tudzież prywatne firmy, choć brakuje jeszcze stałego, jasno zdefiniowanego programu finansowania takich zajęć. Wśród inicjatyw, które już się zakorzeniły i przynoszą efekt w postaci wzrastającej liczby uczestników, są regularne warsztaty dla seniorów, których historia zaczęła się w 2020 roku w Pracowniach Orange.
Materiały prasowe / Orange Polska
– Tematy naszych lekcji są dostosowane do oczekiwań seniorów, często podsuwane przez nich samych podczas zajęć np. jak korzystać z mediów społecznościowych, żeby połączyć się z bliskimi i rozmawiać na wideoczacie, albo jakie aplikacje pomogą mi dojechać z punktu A do punktu B. To nie są tematy abstrakcyjne, ale odniesione do sytuacji z ich życia – mówi Monika Kulik, ekspertka ds. Komunikacji i CSR w Orange Polska.
Przedstawicielka "pomarańczowego" operatora dodaje, że wiedza przekazywana podczas tych zajęć jest od razu przekładana na praktykę tj. ćwiczona wiele razy, aby starsze osoby mogły oswoić się z daną ścieżką postępowania czy aplikacją. – Nasi trenerzy z dużą cierpliwością tłumaczą poszczególne zagadnienia i odpowiadają na pytania, gdy seniorzy pracują na swoich smartfonach.
Materiały prasowe / Orange Polska
– W pierwszym momencie seniorzy wykonują ćwiczenia na naszych telefonach, aby być pewnym, nie bać się, pobawić się i potestować. W kolejnym kroku chwytają za swoje telefony i sprawdzają, jak dana funkcjonalność wygląda na ich smartfonach. Każdy z seniorów musi zrobić każde ćwiczenie. Pracujemy jako grupa, więc wspieramy się nawzajem i czekamy na każdego. Kończymy elementami związanymi z bezpiecznym korzystaniem z telefonu i internetu – opowiada Przemysław Kołtuniak, Regionalny Trener Orange.
Część warsztatów odbywa się w formie stacjonarnej, większość z nich w salonach Orange, gdzie w kameralnym gronie z trenerami osoby w wieku senioralnym mogą uczyć się wykorzystywać możliwości swoich smartfonów. Niekiedy takie spotkania mają miejsce na uniwersytetach trzeciego wieku czy w klubach seniora, do których przyjeżdżają na zaproszenie trenerzy Orange. Niektóre kursy w siedzibach Orange prowadzą też wolontariusze.
We współpracy z Krajowym Instytutem Gospodarki Senioralnej organizowane są warsztaty online pod nazwą "ABC cyfrowego świata ze smartfonem". Na platformie ABC Senior osoby starsze, które już trafiły do sieci i poznały podstawy funkcjonowania w cyberprzestrzeni, mogą pójść o krok dalej w odkrywaniu cyfrowego świata czy podpytać szkoleniowców np. o sposoby rozwiązania napotykanych w sieci problemów.
2023 rok był dla kursów dla seniorów rekordowy, jeśli chodzi o liczbę uczestników. Z formy online skorzystało 6500 osób, a ze stacjonarnych spotkań ponad 500. W sumie ponad 7000 seniorów zostało przeszkolonych z obsługi smartfonów, a więc 3 razy więcej niż rok wcześniej! Na popularności zyskała też zawierająca 27 filmów edukacyjnych strona Orange dla Seniora, którą w minionym roku odwiedziło ponad 16 000 osób.
– Seniorzy, którzy przychodzą na nasze zajęcia, są już zmotywowani do tego, aby poznać nowe technologie, wiedzą, że im się to przyda, i najczęściej pytają: "jak mam to zrobić?". Pamiętajmy, że w przypadku seniorów głównym powodem wykluczenia cyfrowego jest motywacja: brak dostrzegania korzyści z nowych technologii, brak wiary we własne możliwości czy też lęk przed nowościami. Odpowiedzią na te problemy jest taka edukacja, która pokazuje im zastosowanie nowych technologii w codziennym życiu – mówi Monika Kulik.
Materiały prasowe / Orange Polska
– To jeszcze za wcześnie, aby mówić, że seniorzy jako ogół dobrze radzą sobie z nowymi technologiami i sprawnie korzystają z internetu. Pamiętając, że w Polsce jest prawie 10 milionów osób starszych, patrzmy na tę grupę jak na zbiorowość przejawiającą niezwykle różnorodne style zachowań i poziomy włączenia cyfrowego. Oczywiście możemy znaleźć pewną prawidłowość, że im starsza osoba, tym mniej ma do czynienia z internetem. Są rzecz jasna wyjątki, ale w skali populacyjnej tak to na razie wygląda – podsumowuje Marzena Rudnicka.
Pierwsze jaskółki zmian na plus jednak już są, co pokazują choćby rekordy chętnych na kursy, jakie organizuje "pomarańczowy" operator. Eksperci dodają, że wynik obrazujący brak umiejętności cyfrowych w grupie wiekowej 65-74 (który w Polsce jest dwukrotnie wyższy niż średnia unijna i wynosi 10,52 proc.) mógłby się zmienić, gdyby np. nałożono na samorządy obowiązek takiej edukacji. Trochę pracy więc jeszcze przed nami.
Jeżeli chodzi o webinary, to uczestnicy mocno zainteresowani są rozwiązaniami, jakie dziś wchodzą już jako obowiązkowe np. Moje IKP czy mObywatel, natomiast na stacjonarnych spotkaniach chcą rozwiązań, które ułatwią im korzystanie z telefonu i przejście przez obawy związane z użytkowaniem smartfona. Wtedy inspirujemy się takimi rozwiązaniami jak asystent Google czy też pisanie SMS-ów głosem – cieszy się to największym zainteresowaniem. Seniorzy pytają również często na temat bezpieczeństwa korzystania z bankowości online czy też korzystania po prostu z internetu.
