Walka nie o grosze. Minister finansów krytykuje, internauci drwią z NBP

NBP postanowił więc skończyć z takim trwonieniem publicznych pieniędzy. Projekt nowych przepisów przedstawiony przez bank centralny zakłada, że już w roku 2015 najniższe nominały zaczną znikać. Nie zostaną jednak wycofane bezpośrednio. Po prostu zakończy się bicie nowych, a stare przestaną być przyjmowane.

Tylko część sprzedawców może sprytnie skorzystać na tym, że NBP uznał, że końcówki cen z cyframi 3 i 4 oraz 8 i 9 zaokrąglane będą do góry. Jednak i większości przedsiębiorców ten pomysł nie przypadł do gustu. Ponieważ to handlowcy, a nie bank centralny będą musieli wyłożyć środki na zmianę oprogramowania kas fiskalnych. Każdorazowo to kwota kilkuset złotych. Jeszcze więcej za zniknięcie groszówek będą musieli zapłacić właściciele kas samoobsługowych i automatów monetowych. W tym przypadku rozstanie z groszem będzie warte od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych. - Trudno powiedzieć jakie będą koszty tej operacji, ponieważ NBP nie przedstawił nam ostatecznej wersji przepisów. Nie wiemy choćby, czy ceny mamy zaokrąglać w górę czy w dół - ubolewał kilka dni temu w rozmowie z "Rzeczpospolitą" Tomasz Suchański, dyrektor generalny "Biedronki".

Wcześniej projekt autorstwa ekspertów NBP nie zyskał też przychylnej opinii Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. Handlowcy podkreślali w swoim krytycznym stanowisku, że taki sposób na "likwidację" groszówek może sprawić, że wiele osób zacznie uprawiać kreatywną księgowość. Choćby dlatego, że bank centralny założył, iż od 2015 roku będzie obowiązywał pięcioletni okres przejściowy, w którym de facto nie będzie trzeba księgować groszowej reszty. Klient przy kasie zapłaci okrągły rachunek, ale księgowana będzie cena niezaokrąglona. Jeśli uda się to tylko w przypadku co drugiego klienta małego osiedlowego sklepu, poza kontrolą można zarobić co najmniej kilkaset złotych miesięcznie.

Krytycy pomysłu NBP argumentują jednak, że poza tymi wszystkimi zagrożeniami oszczędności, o których mówi bank będą w rzeczywistości znikome. Przyznali to zresztą w samym NBP. - Na likwidacji jednogroszówek byłyby pewne oszczędności, ale nie da się wykluczyć, że straciliby klienci, gdyż doprowadziłoby to do wzrostu cen - można było usłyszeć w biurze prasowym NBP. Oszczędności będą jedynie "pewne", ponieważ mylą się ci, którzy sądzą, że rozstanie z groszem automatycznie pozwoli zaoszczędzić wspomniane 40 mln zł rocznie, które generuje zakup drobnych nominałów. Gdy one znikną z obiegu, konieczne będzie wypuszczenie nowych 5 i 10 groszówek, a to kosztować będzie również kilkadziesiąt milionów.

Jak rzadko po tej samej stronie, co obywatel stoi w tej kwestii Ministerstwo Finansów, które w pomysłach podwładnych Marka Belki nie tylko dostrzega zagrożenie dla portfelów obywateli, ale także głośno mówi o kosztach, do poniesienia których NBP zmusi przedsiębiorców. W resorcie Jacka Rostowskiego obawiają się również o budżet państwa. Bo choćby wspomniane nieksięgowanie zaokrąglonych końcówek narazi państwo na wyraźne straty idące w skali kraju w miliony złotych.

Dla kogo więc to wszystko? Wiemy już, że na pożegnaniu z groszówkami niewiele zyska budżet państwa, a w NBP poświęcają temu cenny czas, który eksperci banku centralnego mogliby poświęcić kontroli stale zwiększającego się długu publicznego. Zwykli Polacy mogą tylko stracić, podobnie jak przedsiębiorcy. Oprócz NBP projekt ma zwolenników tylko wśród bankierów, którzy przyznają, że rozstanie z 1 i 2-groszówkami może nieco ułatwić im życie. Obracanie gotówką, sortowanie bilonu i transportowanie pieniędzy to niezwykle kosztowny interes. Im mniej gotówki w obrocie, tym mniej pracy i więcej naprawdę zaoszczędzonych pieniędzy mają bankierzy.

Trudno ukryć, że plany NBP są też bardzo na rękę operatorom kart płatniczych. Po szale fascynacji plastikowym pieniądzem sprzed lat, upowszechnianie kart nieco w Polsce się zatrzymało. I z pewnością wciąż na zakupy nad Wisłą wolimy chodzić z gotówką, niż z kartą. Szczególnie, gdy na koncie mamy niewiele. Tymczasem gdyby zaokrąglanie kwot rachunków i odstąpienie od najdrobniejszych nominałów doszło do skutków po myśli NBP, nawet najmniejsze zakupy kartą płatniczą po prostu stałyby się wyraźnie bardziej opłacalne. Gotówką musielibyśmy płacić kilka groszy więcej. A jak wiadomo, grosz do grosza...