Minął rok od ważnych zmian w Kodeksie pracy dla rodziców. Sprawdziliśmy, jak z nich korzystają
redakcja naTemat.pl
28 czerwca 2024, 11:03·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 28 czerwca 2024, 11:03
W 2023 roku weszła w życie dyrektywa work-life balance zmieniająca sporo przepisów w Kodeksie pracy. Jednym z jej założeń było wyrównanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy przez wprowadzenie m.in. dodatkowych 9 tygodni niezbywalnego, nieprzenoszalnego urlopu rodzicielskiego dla każdego rodzica. W ten sposób także ojcowie mogą zostać w domach z dziećmi ułatwiając ich partnerkom powrót do pracy. Czy Polacy korzystają z tego rozwiązania? Razem z OLX Praca postanowiliśmy to sprawdzić!
Reklama.
Reklama.
Każdy z nas styka się codziennie z jakimiś mniejszymi, lub większymi zmianami. Niektóre są na lepsze, inne na gorsze. Te, które wprowadziła dyrektywa work-life balance są zdecydowanie z korzyścią dla pracujących rodziców, co wyraźnie wybrzmiewa w najnowszej kampanii OLX Praca.
Marka pokazuje w niej, że istotne jest dzielenie się urlopem rodzicielskim i jak wiele zyskują na tym wszyscy: dzieci, każde z rodziców, a także pracodawcy. Wspólna opieka wspiera równowagę między pracą a życiem prywatnym, korzystnie wpływa na rozwój dziecka i wzmacnia więzi rodzinne.
Oczywiście należy podkreślić, że wspomniane korzyści, wynikające z ubiegłorocznych zmian w Kodeksie pracy, są dobrowolne, bo przecież nie każdy musi brać dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Jest to przywilej, którego wykorzystanie poprzedza analiza wielu czynników zarówno rodzinnych, jak i sytuacji zawodowej obu rodziców.
Przede wszystkim zacznijmy od tego, jaki urlop i w jakim wymiarze czasowym przysługuje rodzicom w Polsce. Wyróżnić możemy trzy:
Urlop macierzyński – trwa 20. tygodni (w przypadku jednego dziecka), a do jego wykorzystania uprawniona, a nawet zobowiązana (nie można z niego zrezygnować) jest matka. Prawo dopuszcza jednak sytuację, kiedy obowiązki opiekuńcze przejmuje ojciec. Może to nastąpić nie wcześniej niż po 14. tygodniach od narodzin dziecka. W tym przypadku każdy rodzic przebywający na urlopie otrzymuje 100 proc. wymiaru zasiłku macierzyńskiego.
Urlop ojcowski –trwa 2 tygodnie i jest wyłącznym prawem ojca, niezależnym od świadczeń, z których korzysta matka. Ojciec może go wykorzystać jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Ważne, że musi to zrobić do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Urlop rodzicielski – trwa obecnie 41 (przy jednym dziecku) lub 43 tygodnie (w przypadku urodzenia co najmniej dwojga dzieci). Każdy z rodziców ma indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego oraz swoje 9 tygodni, których nie może przekazać drugiemu rodzicowi. Cały urlop może być wykorzystany w maksymalnie pięciu częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
I teraz powstaje pytanie: czy ojcowie korzystają ze swojego urlopu rodzicielskiego? Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zdecydowanie tak i trend ten rośnie. Od kwietnia 2023 roku, czyli od momentu wejścia w życie zmian w prawie, skorzystało z niego 19 tysięcy ojców, czyli około 7 proc. uprawnionych. A już w samym okresie od stycznia do maja 2024 było ich już 16,2 tysiąca, czyli ponad 15 proc. uprawnionych.
OLX Praca przeprowadziło swoje badania, które znacznie szerzej opisują kwestię urlopu rodzicielskiego, z którego korzystają ojcowie. Ich wyniki podzielono na cztery kategorie.
Pierwsza to korzyści, które wynikają z faktu, że tata jest na urlopie rodzicielskim. Tak wyglądają odpowiedzi ankietowanych:
69 proc. z nich jest zdania, że współdzielenie opieki nad małym dzieckiem umożliwia matkom rozwój zawodowy.
73 proc. badanych wskazuje, że ojciec na urlopie gwarantuje równiejszy podział obowiązków domowych.
71 proc. ankietowanych uważa, że największą korzyścią przebywania na urlopie przez ojca jest możliwość budowania trwałych relacji z dzieckiem.
81 proc. badanych twierdzi, że dzięki temu, że ojciec przebywa na urlopie, dziecko lepiej poznaje ojca i buduje z nim bezpieczną więź.
W badaniach OLX Praca padło pytanie o ocenę modelu związku. Według 76 proc. badanych najlepszy model związku to ten, w którym mąż (partner) i żona (partnerka) wykonują pracę zawodową i równo dzielą się obowiązkami domowymi. Z kolei 61 proc. wskazało, że najlepszy model związku to ten, w którym życie oparte jest o relacje partnerskie.
Zapytano także o role w związku kobiety i mężczyzny. Jeśli chodzi o panie, to 65 proc. respondentów wskazało na opiekę i wychowanie dzieci, potem 60 proc. wskazało na dbanie o rozwój psychiczny i fizyczny dzieci, 55 proc. zaznaczyło dbanie o porządek w domu, a 53 proc. – przygotowywanie posiłków. Z kolei jeśli chodzi o mężczyzn to aż 72 proc. ankietowanych jest zdania, że ich rola w związku polega na byciu wsparciem psychicznym dla żony czy partnerki oraz na dbaniu o bezpieczeństwo finansowe rodziny.
Pytamy Polaków o urlop rodzicielski i nie tylko
Czy więc zatem Polacy wspierają partnerki i np. korzystają z urlopów rodzicielskich? Jeśli tak, to dlaczego? I Czy wiedzą, jakie rodzaje urlopów im przysługują? Zapytaliśmy o to wszystko mieszkańców stolicy. Sporo odpowiedzi może was zaskoczyć, oczywiście na plus!