Wybierając pierwszy ekspres do kawy, początkujący stoją przed bardzo trudnym wyborem. Tysiące modeli, oferujących różne możliwości, producenci co rusz prześcigający się w liczbie oferowanych funkcjonalności – w tym wszystkim bardzo łatwo się pogubić, szczególnie, gdy nie posiadamy jeszcze podstawowej wiedzy na temat poszczególnych typów urządzeń.
Dlatego właśnie dziś chcielibyśmy przyjrzeć się bliżej kwestiom najważniejszym i opowiedzieć nieco więcej o podstawowych typach ekspresów do kawy. To właśnie ugruntowana, podstawowa wiedza pozwoli nam lepiej zrozumieć swoje własne kawowe potrzeby, a co za tym idzie, wybrać najlepszy ekspres do kawy.
W powszechnej świadomości przyjęło się założenie, że istnieją 4 podstawowe typy ekspresów do kawy: kolbowe (zwane także półautomatycznymi), automatyczne, kapsułkowe i przelewowe. Jest to jednak mit, z którym chcemy walczyć! W rzeczywistości ekspresy do kawy możemy podzielić na te, które działają w oparciu o wysokie ciśnienie i te, w których proces parzenia napędzany jest przez siłę grawitacji. Mówiąc wprost: ekspresy ciśnieniowe i przelewowe.
Pierwsze trzy typy urządzeń wyróżnione na początku akapitu oparte są o niemal identyczną metodę działania – ciśnieniową. Woda ze zbiornika wodnego podgrzewana jest przy pomocy specjalnego elementu grzewczego do temperatury około 96-98 stopni Celsjusza. Następnie wpuszczana jest do tzw. grupy zaparzającej, gdzie przy pomocy wysokiego ciśnienia (zgodnie z rekomendacją Istitute Nazionale Espresso Italiano – Narodowego Instytutu Włoskiego Espresso nie może być ono mniejsze niż 9 barów) przepuszczana jest przez zbite kawowe „ciastko”, by w rezultacie dać w procesie ekstrakcji mocne, aromatyczne, intensywne espresso. Zarówno ekspresy kolbowe, automatyczne, jak i kapsułkowe, są zdolne do parzenia tego typu włoskiej kawy. Jedyne, co odróżnia je od siebie, to ilość kontroli, którą jako użytkownik zyskujemy nad procesem parzenia. Przyjrzyjmy się więc każdemu z typów.
Domowe ekspresy kolbowe to w zasadzie miniaturowe wersje urządzeń znanych miłośnikom kawy z kawiarni. Cenione są przede wszystkim za swoją relatywną przystępność cenową, a także ilość kontroli, na którą pozwalają swoim użytkownikom. Każdy pojedynczy czynnik, stojący za procesem parzenia w ekspresach kolbowych, pozostaje pod kontrolą użytkownika. Decydując się na kolbowy ekspres do kawy, to my wybieramy dozę, czas parzenia, grubość zmielenia czy finalną ilość naparu w filiżance. Większość modeli wyposażona jest również w proste dysze parowe, dzięki czemu można również sprawdzić swoje umiejętności w latte arcie – sztuce malowania rysunków na powierzchni kawy przy pomocy mleka.
Kawa jest zbyt kwaśna? Trzeba po prostu zmielić ją nieco drobniej! Zbyt wodnista? Skrócić czas parzenia. Ekspres kolbowy, sparowany z dobrym młynkiem, daje praktycznie nieograniczone możliwości odkrywania świata kawy. Warto jednak zaznaczyć, że osobom, które są dopiero na początku swojej kawowej przygody, modele półautomatyczne mogą sprawiać niewielki problem. Choć ich użytkowanie nie jest bardzo skomplikowane, wymaga opanowania pewnych podstaw, jak odpowiednia doza, czas parzenia, grubość mielenia…
Ekspresy kolbowe (półautomatyczne) sprawdzą się idealnie dla osób, które aspirują do miana domowego baristy i chcą zamienić swoją kuchnię w domową kawiarenkę. Jeśli więc chcesz opanować sztukę własnoręcznego przygotowania domowego espresso, kolbowy ekspres do kawy będzie stanowić idealny wybór.
Automatyczny ekspres do kawy to wybór dla osób, które cenią sobie wygodę i szybki proces parzenia bez konieczności angażowania się w proces parzenia. Te zaawansowane urządzenia, często wyposażone w dotykowe panele lub nawet aplikacje mobilne, umożliwiają przygotowanie kawy za pomocą jednego przycisku. W ekspresach automatycznych znajdziemy wbudowane młynki do kawy, które zmielą ziarna bezpośrednio przed parzeniem, co pozwala zachować pełnię aromatu. Dodatkowo wiele modeli wyposażonych jest w funkcję automatycznego spieniania mleka, umożliwiającą przygotowanie cappuccino, latte czy flat white bez większego wysiłku. Jednakże, ograniczona możliwość personalizacji parzenia może być minusem dla osób, które lubią eksperymentować. Ekspresy automatyczne idealnie sprawdzą się w domu, w którym kawa przygotowywana jest często, a użytkownicy cenią sobie komfort i oszczędność czasu.
Ekspresy kapsułkowe są idealnym rozwiązaniem dla osób, które stawiają na szybkie, czyste i bezproblemowe przygotowanie kawy, a jednocześnie nie zależy im na pełnej kontroli nad każdym aspektem parzenia. Obsługa tego rodzaju urządzeń jest niezwykle prosta – wystarczy włożyć kapsułkę, nacisnąć przycisk i gotowe. Ekspresy kapsułkowe oferują szeroki wybór smaków i rodzajów napojów, od klasycznego espresso po mleczne cappuccino czy smakowe latte, jednak korzystanie z kapsułek może generować większe koszty oraz odpady. Ekspres kapsułkowy to rozwiązanie dla osób, które cenią wygodę i szybkość, choć kosztem pewnej utraty świeżości, które oferują inne typy ekspresów.
Ekspresy przelewowe to klasyka wśród urządzeń do parzenia kawy, a ich działanie bazuje na prostej zasadzie grawitacji. Woda przelewana jest przez zmieloną kawę, stopniowo ją nasycając i pozwalając na pełną ekstrakcję aromatu. Ekspres przelewowy świetnie sprawdzi się do parzenia większej ilości kawy na raz, dzięki czemu jest doskonałym wyborem na rodzinne śniadania lub do biur. Jego obsługa jest prosta, a rezultat – delikatna kawa o niemal czystym smaku . Co więcej, kawa przelewowa jest mniej intensywna niż espresso, co może być lepszym wyborem dla osób, które preferują subtelność smaku. Jednak dla miłośników kaw mlecznych czy intensywnego espresso, przelewowy ekspres do kawy może nie zapewnić satysfakcji. Jeśli cenisz sobie tradycyjny smak czarnej kawy i lubisz parzyć większe ilości na raz – to wybór dla ciebie.
Podsumowanie
Wybór odpowiedniego ekspresu do kawy to decyzja, która powinna bazować na naszych własnych preferencjach smakowych, potrzebach użytkowych oraz oczekiwanym poziomie kontroli nad procesem parzenia. Ekspres kolbowy pozwoli poczuć się jak barista, automatyczny da szybki dostęp do szerokiej gamy specjałów bez wysiłku, kapsułkowy zapewni komfort i czystość, a przelewowy będzie idealny do przygotowania delikatniejszej, tradycyjnej kawy w większej ilości. Wybierając ekspres, pamiętajmy o swoim stylu życia. Najważniejsze, aby urządzenie stało się doskonałym towarzyszem naszych porannych rytuałów i chwili relaksu.