Zupa dla biedoty – scypa to zupa z kilku składników. Pyszna
Zupa dla biedoty – scypa to zupa z kilku składników. Pyszna Fot. 123rf/zdjęcie seryjne

Dzisiaj proste przepisy z bezmięsnych składników wracają do łask, a kiedyś w wielu polskich domach ratowały rodziny, gdy już nie było co do garnka włożyć. Scypa nazywana była zupą biedaków, bo robiło się ją z najtańszych składników, które nawet uboga pani domu miała w spiżarce. Dzisiaj przepadam za nią, bo jest aromatyczna, świetnie rozgrzewa i kosztuje grosze. I może być wege!

REKLAMA

Tradycyjna polska zupa biedoty: scypa

Scypa, znana również jako "zupa biedaków", to tradycyjne danie, które wywodzi się z polskiej kuchni ludowej, szczególnie popularne na Śląsku i w innych regionach, gdzie prostota i oszczędność odgrywały kluczową rolę w codziennym gotowaniu. Niektórzy twierdzą jednak, że zupa ta wywodzi się z Małopolski.

Faktem jest na pewno to, że scypa to potrawa charakterystyczna dla czasów, gdy dostęp do składników był ograniczony, a każda część żywności była maksymalnie wykorzystywana.

Na wsiach długo królowały bardzo proste potrawy, które robiono z tego, co było pod ręką – najczęściej z ziemniaków i kapusty, ponieważ jeszcze przed wojną w celu konsumpcji uprawiało się głównie te warzywa.

Co ciekawe, są dwa główne przepisy na scypę. Najpierw ten, który pokochają smakosze ziemniaków i cebuli.

Przepis na zupę scypę z cebulą i ziemniakami

Składniki:

  • 3-4 kromki suchego chleba (najlepiej razowego lub białego),
  • 2 średnie ziemniaki.
  • 1 cebula,
  • 1-2 łyżki tłuszczu (np. smalec, masło lub olej),
  • 1 litr wody (lub serwatki, jeśli masz),
  • 1/2 szklanki mleka (opcjonalnie, jeśli chcesz bardziej kremową wersję),
  • sól i pieprz do smaku,
  • zioła (opcjonalnie: majeranek, tymianek, liść laurowy).
  • Przygotowanie:

    1. Przygotowanie chleba: Chleb pokrój w małą kostkę. Jeśli jest bardzo suchy, można go najpierw lekko zalać wodą, by zmiękł (ale nie na długo, żeby się nie rozpadł).
    2. Ziemniaki i cebula: Ziemniaki obierz i pokrój w drobną kostkę. Cebulę obierz i posiekaj w drobną kostkę.
    3. Smażenie cebuli: Na dużej patelni lub w garnku rozgrzej tłuszcz (smalec, masło, olej). Dodaj posiekaną cebulę i smaż na złoty kolor, aż się zeszkli. Cebula nada zupie przyjemny aromat.
    4. Gotowanie ziemniaków: Do garnka wlej litr wody (lub serwatki, jeśli chcesz, by zupa miała bardziej kwaśny posmak). Dodaj pokrojone ziemniaki i gotuj przez około 10-15 minut, aż ziemniaki staną się miękkie.
    5. Dodanie chleba: Do gotujących się ziemniaków dodaj pokrojony chleb. Jeśli chleb był zbyt suchy, wcześniej go lekko namocz w wodzie, by nie był za twardy. Gotuj przez kolejne 10-15 minut, aż chleb się rozpadnie i zupa nabierze gęstej konsystencji.
    6. Doprawianie: Dodaj sól, pieprz i inne przyprawy według uznania. Jeśli chcesz, możesz dodać odrobinę majeranku lub liść laurowy dla lepszego smaku.
    7. Dodanie mleka: Jeśli masz mleko, możesz je dodać na koniec, aby zupa była bardziej kremowa i delikatna. Gotuj jeszcze przez 5 minut.
    8. Serwowanie: Zupę możesz podać z dodatkiem skwarek lub posypać ją świeżymi ziołami, jeśli masz ochotę. Scypa smakuje najlepiej na ciepło.

    Druga wersja scypy z Małopolski mówi, że jej podstawą jest kapusta. Poniższy przepis na scypę opublikowano w "Gazecie Krakowskiej", a tak mówią o tej bardzo prostej zupie członkinie Stowarzyszenia Gospodyń w Białce:

    – Zupa scypa to tzw. zupa biedaków. Na pierwszy rzut oka nic specjalnego, ale jest całkiem smaczna – czytamy. 

    Przepis na zupę scypę z kapustą

    Składniki:

  • pół główki kapusty
  • ok. 1 l mleka
  • ziemniaki
  • 2-3 łyżki masła
  • sól
  • Przygotowanie:

    1. Obierzcie kapustę z wierzchnich liści. Poszatkujcie ją dość grubo i włóżcie do garnka.
    2. Zalejcie kapustę wodą wymieszaną z mlekiem pół na pół. W przepisie podajemy około litr mleka (oraz litr wody), ale ilość może się różnić w zależności od tego, ile wyjdzie wam kapusty i jak duży jest garnek. Najważniejsze, to trzymać się proporcji wody i mleka 1:1. 
    3. Gdy kapusta już się nieco podgotuje, wlejcie jeszcze litr mleka i gotujcie dalej, aż zmięknie.
    4. W międzyczasie obierzcie ziemniaki, pokrójcie je na mniejsze kawałki i ugotujcie osobno, w osolonej wodzie.
    5. Pod koniec gotowania zupy dodajcie do niej kilka łyżek masła oraz sól do smaku. Podajcie z gotowanymi ziemniakami. Smacznego!
    Czytaj także: