Ministerstwo kultury proponuje muzea za złotówkę dla dzieci. Zdrojewski: Wkrótce program ma też objąć kina

Drugi element to zbudowanie specjalnej oferty dla dzieci, czyli lekcji muzealnych w najważniejszych instytucjach. W zeszłym roku udało się to zrealizować na satysfakcjonującym nas poziomie. Trzecia bariera była najtrudniejsza do precyzyjnego oszacowania, bo dzieci są ujmowane w statystykach razem z innymi grupami objętymi zniżką, na przykład emerytami. Na przełomie ubiegłego i bieżącego roku udało nam się oszacować, że to właśnie bariera finansowa jest przeszkodą, jeżeli chodzi o wejście do najważniejszych instytucji muzealnych.

Mamy w Polsce ponad tysiąc muzeów, w tym ponad 100 rejestrowanych. Jeżeli popatrzymy na znaczenie tych instytucji, to dzieci powinny w trakcie swojego cyklu edukacyjnego odwiedzić około 80 muzeów. To między innymi Wawel, Zamek Królewski w Warszawie, Wieliczka, ale też Auschwitz-Birkenau czy Muzeum Powstania Warszawskiego. Jeżeli obliczy się koszty wejściówek poza okresem najniższych cen biletów, to na rodzinę trzeba wydać od 2 do nawet 3,5 tys. zł. To poważna bariera. Postanowiłem więc ją usunąć i obniżyć cenę biletów do symbolicznej złotówki.

W instytucjach narodowych i współprowadzonych przez resort koszty tego programu to od 6 do 9 mln zł. Zadeklarowałem, że pokryjemy 100 procent strat, które wynikną z powodu oferowania biletów za złotówkę. Jesteśmy jednak przekonani, że wzrośnie liczba dzieci odwiedzających muzea, które będą mogły liczyć na rekompensatę przynajmniej części strat.

A w instytucjach prowadzonych przez samorządu koszty ulg będą zróżnicowane, bo w niektórych regionach to będzie zaledwie kilkaset tysięcy złotych. Samorządy deklarują, że są w stanie albo zwrócić stratę swoim instytucjom, albo one same będą w stanie poradzić sobie z tą minimalną stratą. Wiele z nich już teraz oferuje wejściówki za 2 czy 3 złote, więc te straty będą naprawdę niewielkie. Co więcej, niektóre samorządy zastanawiają się nad zniesieniem wejściówek w ogóle od chwili startu programu, czyli od początku września.

W 2007 roku wydałem rozporządzenie gwarantujące darmowy wstęp do muzeów dzieciom do 7. roku życia. A przekonywanie dyrektorów muzeów do poszerzenia oferty dla dzieci do 16 lat odbywało się na raty. Spotkałem przypadki doskonałego zrozumienia i poszerzania oferty zgodnie z moją prośbą, ale i przypadki, kiedy domagano się ode mnie poważnych rekompensat, wyższych nawet niż wynikało to z dokumentów później do mnie dostarczonych.

Na szczęście tych przykładów negatywnych było niewiele. Ci, którzy podjęli wysiłek, by dzieci stanowiły w muzeach zauważalną grupę gości, mają ogromną satysfakcję. Jedna z instytucji miała wprowadzać obniżkę na raty, ale dyrektor poprosił nas, aby jednak zrobić to na początku, razem z wszystkimi. Argumentował, że jeśli nie znajdzie się na tej liście, jego muzeum straci na prestiżu. Muszę powiedzieć, że dla mnie to był jeden z największych komplementów, jakie usłyszałem od muzealników podczas pełnienia funkcji. Obniżenie prestiżu placówki, która nie ma oferty dla dzieci, to ważna zmiana, jaka dokonała się w tej grupie.

Od kilku lat postawiliśmy na Noc Muzeów. Otworzyliśmy nie tylko muzea, ale też inne instytucje. Na początku przeciwnicy zarzucali nam, że ludzie przyjdą w tę jedną noc, a później liczba odwiedzających gwałtownie spadnie. Tymczasem od startu akcji liczba gości w polskich muzeach podwoiła się.

Jeśli chodzi o program muzeów za złotówkę, to chcemy zbudować społeczność na Facebooku. Będzie tam możliwość zgłoszenia swojej placówki. Rozmawiałem w kwietniu z marszałkami województw, zaprosiłem też prezydentów największych miast. Wszyscy podjęli tę inicjatywę jako interesującą i poparli ją. Niektóre miasta zadeklarowały, że wszystkie instytucje będą dostępne bezpłatnie, i to nie tylko dla dzieci. Jest też sporo muzeów, które poprosiły nas o pieniądze na przeprowadzenie lekcji muzealnych i to zrobimy.

Podjąłem rozmowy z Polskim Instytutem Sztuki Filmowej, by rocznie wykupować licencje kilku filmów uznanych za wartościowe z punktu widzenia młodego pokolenia. Chcemy, by po sezonie komercyjnym były one dostępne także za złotówkę w sieci kin. W kilku środowiskach związanych z kinem odebraliśmy wstępne zainteresowanie, rozmowy będą kontynuowane w czerwcu. Mam nadzieję, że pierwszy film, który będziemy mogli na tych zasadach udostępnić będzie "Miasto 44" o Powstaniu Warszawskim. Już w przyszłym roku, po zakończeniu cyklu komercyjnego dzieci mogły ten film zobaczyć.

Rozmawiam też z przedstawicielami teatru, by poprawić ofertę dla dzieci. Nasza analiza wykazała, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat stała się ona znacznie uboższa. Większość swojej oferty kierują do dorosłych, a w repertuarze jednego z teatrów lalek większość spektakli miała zastrzeżenie, że jest skierowana do osób powyżej 18 roku życia. To wywołało u mnie spore zdenerwowanie i jestem już po wielu rozmowach z Radą Teatralną, szefami teatrów i dyrektorem Instytutu Teatralnego, aby oferta była tańsza i bardziej dostosowana dla dzieci. Przeznaczyłem też 2 mln zł na powrót do produkcji animacji dla dzieci. Cały program edukacji kulturalnej dzieci powinien mieć finał pod koniec roku, a wszystkie jego elementy powinny zacząć działać w roku szkolnym 2014/2015.

Bardzo zależy mi na tym, by propozycje pojawiały się ze strony pedagogów i psychologów, by to była produkcja rodzima. Nie będzie w tym programie zbyt szerokiej oferty, ale zależy mi bardzo na poszerzanie tego narzędzia, które już w szkołach działa, czyli programu Filmoteka Narodowa. Będziemy chcieli dołączyć do niej dzieła z zagranicy, ale nie będą to filmy komercyjne, tylko wartościowe produkcje, które pozwolą dyskutować o wykluczeniach społecznych, o problemach, o sytuacji na świecie. W niektórych wypadkach będą to absolutne dzieła sztuki operatorskiej, reżyserskiej, scenograficznej czy aktorskiej. Będzie to elita, wąska jeśli chodzi o ilość, niezwykle wartościowe jeśli chodzi o jakość.