Łożysko jest narządem pośredniczącym między organizmami matki oraz płodu – umożliwia wymianę składników odżywczych i tlenu, uczestniczy w usunięciu produktów przemiany materii i chroni dziecko przez zakażeniami. Te informacje od dawna nie są dla nas tajemnicą. Najnowsze badanie przeprowadzone przez Magee-Womens Research Institute oraz Uniwersytet w Pittsburghu wskazuje jednak na nieznaną dotąd umiejętność komórek łożyska. Okazuje się, że nie tylko uniemożliwiają one wirusom przedostawanie się z ustroju ciężarnej do płodu, ale również są w stanie przekazać tę zdolność innym rodzajom komórek. Odkrycie stawia funkcje łożyska w nowym świetle i wskazuje na nowe sposoby zwalczania infekcji wirusowych u przyszłych matek.
Reklama.
Zmasowany atak przeciw wirusom Łożysko formowane jest z komórek zewnętrznej błony płodowej wewnątrz macicy przyszłej matki. Odgrywa ważną rolę w organizmie ciężarnej – wytwarza hormony, warunkujące prawidłowy przebieg ciąży i terminowy poród. Ponadto warunkuje zmiany w anatomii i funkcjach niektórych organów przyszłej matki, co pozwala na sprawne wypełnianie przyszłych zadań – np. karmienie piersią.
Narząd jest równie ważny z punktu widzenia płodu, gdyż umożliwia sprawną wymianę substancji koniecznych do jego prawidłowego wzrostu. Mechanizmy zachodzące za pośrednictwem łożyska umożliwiają odżywienie, dotlenienie i nawodnienie komórek ciała dziecka. Narząd uczestniczy przede wszystkim w transporcie tlenu z organizmu matki do płodu i dwutlenku węgla w kierunku przeciwnym. Za pośrednictwem łożyska dziecko przyswaja składniki odżywcze dostarczane przez ciężarną, czyli tłuszcze, cukry, białka, minerały i witaminy. Przed porodem zaopatrza ono malucha w przeciwciała, niezbędne do rozwinięcia odporności. Na koniec, narząd zapobiega mieszaniu się krwi matki i dziecka, dzięki czemu zabezpiecza je przed groźnymi substancjami transportowanymi naczyniami krwionośnymi ciężarnej.
Naukowcy od dawna wiedzieli, że łożysko stanowi barierę pomiędzy organizmem matki i dziecka, jednak mechanizmy sterujące narządem pozostawały dla nich w dużej mierze niezrozumiałe. Dlatego zespół amerykańskich badaczy postanowił zgłębić sposób działania komórek łożyska, nazywanych trofoblastami, które zabezpieczają tkanki płodu przed zakażeniem. Yoel Sadovsky, prof. położnictwa, ginekologii i medycyny reproduktywnej oraz współautor badania podkreśla, że aby płód mógł się zdrowo rozwijać, musi być chroniony przed infekcjami powstającymi w organizmie matki. Co jednak, jeżeli podobną ochronę zapewniałyby wszystkie komórki, a nie tylko trofoblasty?
Niezwykła umiejętność łożyska
Zespół badawczy pod przewodnictwem dra Sadovsky’ego i dr Carolyn Coyne z Wydziału Mikrobiologii i Genetyki Molekularnej poddał testom laboratoryjnym ludzkie trofoblasty, sprawdzając ich reakcje na różne typy wirusów. W odróżnieniu od innych komórek ciała, trofoblasty wykazały oporność na infekcje wirusowe. Okazało się jednak, że zdolność ta nie wynikała z nieumiejętności mikroorganizmów wniknięcia w głąb komórki. Badacze zauważyli, że w wyniku przeniesienia komórek innych niż łożyskowe (np. tych zlokalizowanych w naczyniach krwionośnych) do środowiska, w którym przechowywane były trofoblasty, komórki te również rozwijały oporność na infekcje. Stwierdzono także, że po poddaniu podłoża hodowlanego procesowi sonikacji, czyli ekspozycji na ultradźwięki, komórki nie potrafiły już wykształcić podobnej zdolności.
W celu dokładniejszego zbadania zaobserwowanej zależności, naukowcy przyjrzeli się mikropęcherzykom wydzielanym przez trofoblasty, gdyż to właśnie one wykazują wysoką wrażliwość na sonikację. Okazało się, że zawarty w nich materiał genetyczny (mikroRNA) oddziałuje na proces autofagii, umożliwiający komórce wchłanianie uszkodzonych i obumarłych fragmentów jej struktury. Zablokowanie procesu pozwoliło na częściowe przywrócenie podatności na infekcje wirusowe komórek. Jak podkreśla dr Coyne, wyniki wskazują na możliwość sterowania materiałem mikroRNA w celu zmniejszenia ryzyka infekcji wirusowych we wszystkich komórkach ciała, także w tych niezwiązanych z ciążą. Ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi rodzajów i leczenia zakażeń wirusowych zapoznasz się na abcZdrowie.pl.