Można uzależnić się od nikotyny. Można także wpaść w nałóg narkotykowy. Zarówno papierosy, jak i środki odurzające powodują zaistnienie w mózgu ludzkim iluzorycznego zapotrzebowania na określone substancje uzależniające lub innymi słowy – na powodowane przez nie uczucie satysfakcji. Pożądanie to jest tak silne, że często przeważa nad rozumem, a chęć jego zaspokojenia staje się najważniejszym celem człowieka, który wraz z rozwojem uzależnienia przestaje zwracać uwagę na konsekwencje fizyczne, emocjonalne i społeczne swoich zachowań. Tymczasem wielu ekspertów twierdzi, że przejadanie się warunkowane jest przez takie same procesy mózgowe, jak palenie papierosów czy zażywanie narkotyków.
Reklama.
Radość płynąca z jedzenia a nałóg
Niektórzy specjaliści są zdania, że określone typy jedzenia posiadają zdolność manipulowania poczuciem sytości i progiem satysfakcji, który w konsekwencji wydaje się wciąż pozostawać poza zasięgiem. Oznacza to, że nigdy nie mamy dość określonych pokarmów. Jeszcze inni eksperci wskazują na fakt, że pożywienie warunkuje nasze przeżycie oraz pozostaje w ścisłej zależności ze zdrowiem fizycznym i psychicznym, w związku z czym nie może posiadać właściwości uzależniających. Dr David Ludwig, dyrektor Ośrodka Zapobiegania Otyłości Szpitala Dziecięcego w Bostonie podkreśla, że możliwość uzależnienia się od jedzenia budzi wiele dyskusji – i słusznie. W odróżnieniu od tytoniu czy narkotyków, jest ono niezbędne do życia.
Biorąc pod uwagę nieustannie rosnące wskaźniki otyłości, dr Ludwig wziął pod lupę wpływ konkretnych rodzajów pożywienia na mózg ludzki, aby sprawdzić, czy powodują one podobne pożądanie, co inne substancje uzależniające. Skoncentrował się w szczególności na indeksie glikemicznym pokarmów (określającym wpływ pożywienia na poziom cukru we krwi) i sposobie, w jaki oddziałuje on na obszary mózgu związane z pragnieniem jedzenia u otyłych mężczyzn.
Wcześniejsze testy wykazały, że smakowite, wysokokaloryczne pokarmy mogą stymulować ośrodki przyjemności w mózgu – tłumaczy dr Ludwig. Jednak wyniki badania zostały podważone, gdyż porównaniu poddano zupełnie odmienne rodzaje pokarmów, takie jak sernik i gotowane warzywa. W badaniu udało się więc udowodnić jedynie, że niektóre dania są smaczniejsze, a ich spożywanie sprawia nam więcej przyjemności.
Uzależnienie od jedzenia powodem otyłości?
Tymczasem zespół badawczy dr. Ludwiga wykonał rezonans magnetyczny (MRI) mózgów 12 otyłych mężczyzn po tym, jak spożyli po 2 mleczne koktajle. Oba zawierały identyczną zawartość kalorii, białek, tłuszczów i węglowodanów oraz były jednakowo słodkie. Jednak jeden z nich posiadał wyższy indeks glikemiczny. Okazało się, że po wypiciu takiego napoju poziom cukru we krwi mężczyzn wzrósł, po czym po kilku godzinach raptownie spadł, powodując uczucie głodu. Badanie MRI ujawniło, że koktajle doprowadziły do aktywacji jądra półleżącego, które pobudzane jest także przez uzależniające substancje i zachowania (np. hazard).
Według badaczy, przetworzone węglowodany mogą powodować pragnienie nawet wiele godzin po ich konsumpcji. Gdy zawartość cukru we krwi spada, jądro półleżące wywołuje uczucie głodu, sprawiając, że sięgniemy po kolejną porcję pokarmu o wysokim indeksie glikemicznym. Jak zaznacza dr Ludwig, w ten sposób działają wszystkie substancje uzależniające. Specjalista dodaje, że wykluczenie podobnych produktów z diety może ograniczyć ryzyko ciągłego przejadania się.
Odkrycie może okazać się pomocne w ograniczeniu wagi u osób otyłych i z nadwagą. Spożywają one dużo więcej kalorii niż potrzebuje ich organizm, chociaż doskonale wiedzą, że ograniczenie ilości zjadanych pokarmów byłoby dla nich zdrowsze. Osoby takie niejednokrotnie próbują schudnąć, co najczęściej kończy się niepowodzeniem. Naukowcy zadają kluczowe pytanie – czy ludziom takim brak silnej woli, czy istnieje czynnik biologiczny, warunkujący ilość zjadanych kalorii. Zdaniem badacza określenie dokładnych przyczyn przejadania się możliwe będzie dopiero w momencie, gdy jego zespół wyjaśni, w jaki sposób konkretne style odżywiania stymulowane są przez procesy mózgowe odpowiedzialne za nieodpowiednie zachowania, typowe dla osób uzależnionych. Więcej informacji o uzależnieniach zdobędziesz na abcZdrowie.pl.