Mały-duży problem. Kto w Polsce ratuje pszczoły? naTemat szuka sojuszników owadów

Działania te – nawet jeśli mocno spóźnione – imponują. Tym bardziej, że i w Polsce zmagamy się z problemem ginących pszczół. Tyle tylko, że u nas mówi się o tym zdecydowanie cichszym głosem, a za hasłami często i tak nie idą żadne konkrety. Media donoszą o stratach, apelują o pomoc, po czym sprawa znika do kolejnej wiosny.

Jak wskazuje, u nas nie jest tak źle, jak w USA czy Francji. Pszczelarze wiedzą jednak, że sytuacja jest trudna i będzie coraz gorzej. – Mówi się o tym już od około 7 lat – przypomina nasz rozmówca. Dlatego hodowcy już działają na rzecz ochrony pszczół. W zeszłym roku zorganizowali marsz w obronie tych pożytecznych owadów. – Przyjechało 1500 pszczelarzy, byliśmy pod Sejmem, pod kancelarią premiera, mieliśmy spotkanie z ministrem Sawickim. To był mocny sygnał – wspomina Janusz Kasztelewicz.

– Ten temat już kilkakrotnie pojawiał się na komisji, w zasadzie pojawia się co roku. Chociażby przy okazji tematyki ochrony roślin, bo przecież to pośrednio dotyczy pszczół – mówi nam Ardanowski, które zapewnia, że starają się pomóc pszczelarzom, jak mogą. – Pozostajemy z nimi w stałym kontakcie, jeśli trzeba, możemy zwoływać nadzwyczajne posiedzenia. Na bieżąco monitorujemy sytuację – wyjaśnia poseł. I podaje przykład: – Na skutek mojej poprawki, z początku odrzuconej przez ministerstwo rolnictwa, do komisji ds. środków ochrony roślin wprowadzono przedstawiciela środowisk pszczelarskich – wskazuje Ardanowski.

To istotne, bo komisja ta, działająca przy ministrze, zajmuje się właśnie chemią, której rolnicy mogą używać. Do tej pory pszczelarze nie mieli w niej swojego reprezentanta. Teraz zaś obserwatorzy-pszczelarze mogą na czas powstrzymywać wprowadzanie do obiegu środków, które szkodzą pszczołom.

Niestety, resort rolnictwa nie zawsze przejmuje się losem pszczół. Tak było, gdy pszczelarze domagali się zrobienia czegoś z neonikotynoidami – jednymi z najbardziej szkodliwych dla pszczół środków chemicznych. – Ministerstwo bagatelizowało neonikotynoidy, zatrudnieni tam eksperci twierdzili, że nie są one aż tak szkodliwe. A tymczasem Komisja Europejska ich zakazała – wskazuje Jan Ardanowski.

Były minister rolnictwa Marek Sawicki twierdzi jednak, że "jemu się nie zdarzyło, by ktoś lobbował w kwestii ochrony roślin". Dodaje też, że na szkodliwe działanie neonikotynoidów nie ma "jednoznacznych dowodów", dlatego ministerstwo miało wątpliwości co do ich zakazania. Jak widać, Komisja Europejska albo dostała odpowiednie dowody, albo bardziej jej zależało na pszczołach niż rolnikach.

Sawicki podkreśla także, że racje pszczelarzy, rolników i konsumentów trzeba wyważyć. – Bo na wiosnę pszczelarze zawsze mówią, że 30-50 proc. pszczół zginęło, a potem na koniec sezonu, jak widzimy statystyki, okazuje się, że wzrosła liczba rodzin i produkcja miodu – przekonuje były minister.

– Co innego jednak straty podczas zimy, a co innego straty w ciągu sezonu. Tu można tylko szacować – podkreśla nasza rozmówczyni. Specjalistka przyznaje, że faktycznie po sezonie liczba rodzin pszczelich rośnie, ale głównie dzięki ciężkiej pracy pszczelarzy. To oni starają się odbudowywać pasieki, choć czasem nie są w stanie przywrócić pierwotnej liczby rodzin pszczelich. 

Jak wskazuje, resort sfinansował też półtoraroczne badania realizowane przez Państwowy Instytut Weterynarii w Puławach, dotyczące  stanu zdrowia pasiek w województwie lubelskim. 70 proc. badań sfinansowała UE, 30 proc. ministerstwo, ale i tak – jak podkreśla dr Topolska – były to "bardzo duże kwoty", chociaż badanie dotyczyło tylko jednego województwa.

Jak informuje nas Ministerstwo Rolnictwa, resort ten podejmuje sporo działań mających chronić pszczoły. Realizuje ono Krajowy Program Wsparcia Pszczelarstwa. W jego ramach, między innymi, refundowane są koszty leczenia pszczół. W ostatnich latach z programu korzystało, co roku, ok. 80 związków pszczelarskich. - Za ich pośrednictwem wsparciem objęto pszczelarzy posiadających łącznie prawie milion rodzin pszczelich - około 90% wszystkich rodzin pszczelich w Polsce - informuje nas MR.

Jednak do tej pory największym sukcesem w walce o pszczoły była decyzja Komisji Europejskiej. Ta – jak wskazuje prezes SPZ Janusz Kasztelewicz – zdecydowała się wstrzymać sprzedaż trzech najgroźniejszych środków chemicznych (w tym wspomnianych wcześniej neonikotynoidów). – To duże osiągnięcie, bo widać, że już nie tylko my o tym mówimy, ale troszczy się o to również Unia Europejska – zaznacza nasz rozmówca. Polska też głosowała za zakazem – co jasno pokazuje, że o problemie wiemy, rozumiemy go i umiemy zważyć.

Oczywiście, zawsze można zrobić – i wymagać – więcej. Ale i tak powinniśmy się cieszyć, że w przeciwieństwie do Amerykanów czy Francuzów, u nas nie zapowiada się jeszcze pszczołogeddonu. Na pewno szybciej rozsypie się budżet, niż zabraknie nam w Polsce pszczół.