Reklama.
Manal al-Szarif, 34 lata, urodziła się w Królestwie Arabii Saudyjskiej, kraju pustyń, największych na świecie rezerw ropy naftowej i narodzin Islamu, często określanym jako "Kraina Dwóch Świętych Meczetów" w odniesieniu do Al-Masjid al-Haram (w Mekce) i Al-Masjid al-Nabawi (w Medynie), dwóch najświętszych miejsc Islamu. Arabia Saudyjska jest znana z jeszcze jednego faktu - od 2013 r. pozostaje jedynym krajem na świecie, który nie pozwala kobietom prowadzić samochodu... nie ze względu na prawo pisane, ale ze względu na fakt, że Arabscy uczeni oraz władze religijne określiły prowadzenie samochodu przez kobiety jako haram (zabronione). Powszechnie podane powody zakazu prowadzenia przez kobiety to:
1. Prowadzenie samochodu wymaga odsłonięcia twarzy.
2. Jazda samochodem może doprowadzić do tego, że kobiety częściej będą wychodziły z domu.
3. Jazda samochodem może doprowadzić do tego, że kobiety będą miały styczność z mężczyznami non-mahram, na przykład podczas wypadków drogowych.
4. Prowadzenie samochodów przez kobiety może doprowadzić do zatłoczenia ulic i wielu młodych mężczyzn może być pozbawionych możliwości prowadzenia pojazdów.
5. Prowadzenie samochodów przez kobiety byłoby pierwszym krokiem w erozji tradycyjnych wartości, takich jak segregacja płci.
2. Jazda samochodem może doprowadzić do tego, że kobiety częściej będą wychodziły z domu.
3. Jazda samochodem może doprowadzić do tego, że kobiety będą miały styczność z mężczyznami non-mahram, na przykład podczas wypadków drogowych.
4. Prowadzenie samochodów przez kobiety może doprowadzić do zatłoczenia ulic i wielu młodych mężczyzn może być pozbawionych możliwości prowadzenia pojazdów.
5. Prowadzenie samochodów przez kobiety byłoby pierwszym krokiem w erozji tradycyjnych wartości, takich jak segregacja płci.
W maju 2011, Wajeha al-Huwaider (arabska feministka i aktywistka) sfilmowała Manal al-Sharif podczas prowadzenia samochodu w mieście Khobar, następnie film został opublikowany na YouTube i Facebooku.
Manal wezwała kobiety do udziału w kampanii "Women2Drive" w dniu 17 czerwca tego roku i przyciągnęła 12000 fanów na stronę na Facebooku "Teach Me How to Drive So I Can Protect Myself" (naucz mnie jeździć, żebym mogła się bronić), przy której współpracowała. Przez dziewięć dni była więziona i publicznie upokarzana w wyniku jej posunięcia, jednak zainspirowała ruch walki o prawa kobiet.
Podążając za tą kampanią, al-Sharif pozostała aktywnym krytykiem rządu saudyjskiego, twittując o kwestiach takich jak więzienie zagranicznych pracownic, brak wyborów do Rady Shura, czy zamordowanie Lamy al-Ghamdi, którą ojciec zgwałcił, pobił i poprzypalał (odsiedział cztery miesiące w więzieniu i zapłacił 200.000 Riali (w przybliżeniu US $50.000) matce dziewczynki). Manal poszerzyła swoją kampanię, aby skupić się również na ochronie rodziny, w tym celu założył kilka grup w całej Arabii Saudyjskiej pod nazwą “My rights, my dignity” (moje prawa, moja godność).
Uznanie międzynarodowe
Odnośnie kampanii dotyczącej prawa kobiet do prowadzenia samochodu z 2011 roku Amnesty International stwierdziło, że "Manal al-Sharif kontynuuje długą tradycję kobiet aktywistów na całym świecie, które kładły na szalę swoje życie, aby ujawnić i rzucić wyzwanie dyskryminującym prawom i politykom".
Magazyn Foreign Policy nazwał Al-Sharif jedną ze 100 najlepszych “Global Thinkers” 2011 roku, a także została wymieniona na liście “Women Who (Briefly) Rocked” magazynu Forbes. W 2012 r. al-Sharif została nazwana jedną z “Fearless Women of the year” przez The Daily Beast, a magazyn Time nazwał ją jedną ze 100 najbardziej wpływowych osób w 2012 roku. Była też jedną z trzech osób, które otrzymały pierwszą coroczną nagrodę Vaclava Havla za “Creative Dissent” podczas Oslo Freedom Forum.
Jeśli chcesz skontaktować się z Manal al-Szarif, sprawdzić jej stronę internetową: manal-alsharif.com lub znajdź ją na Twitterze: @manal_alsharif
Jeśli chcesz posłuchać inspirującej rozmowy z Manal podczas “TEDGlobal 2013” i dowiedzieć się więcej o jej historii kliknij na poniższy link.
Chcesz dowiedzieć się więcej, przeczytaj poniższy wywiad Sohrab Ahmari z 22 marca 2013 r. w The Wall Street Journal.
Informacje o kraju
Arabia Saudyjska jest monarchią absolutną, choć według ustawy zasadniczej Arabii Saudyjskiej przyjętej dekretem królewskim w 1992 roku, król musi przestrzegać szariatu (czyli prawa islamskiego) i Koranu. Koran i Sunnę (tradycja Mahometa), uznaje się za konstytucje tego kraju, ale nigdy nie została spisana nowoczesna konstytucja dla Arabii Saudyjskiej, pozostaje ona także jedynym krajem arabskim, w którym nie przeprowadzono wyborów od momentu jego utworzenia. Partie polityczne i wybory są zabronione, a według wskaźnika demokracji The Economist’s 2010, saudyjski rząd jest siódmym najbardziej autorytarnym reżimem spośród 167 ocenianych krajów.
Kwestia praw człowieka
Arabia Saudyjska od dawna jest krytykowana w zakresie praw człowieka. Kwestie praw człowieka, które przyciągają silną krytykę obejmują bardzo niekorzystną pozycję kobiet, dyskryminację religijną, brak wolności religijnej i działalności policji religijnej. Arabia Saudyjska jest jednym z niewielu krajów na świecie, który nie przyjął Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ. W odpowiedzi na ciągłą krytykę w dziedzinie praw człowieka, rząd saudyjski wskazuje na szczególny charakter tego islamskiego kraju i twierdzi, że to uzasadnia inny porządek polityczny i społeczny.
Kobiety w Arabii Saudyjskiej
Kobiety w Arabii Saudyjskiej mają niewiele praw politycznych z powodu dyskryminacyjnej polityki rządu. “The World Economic Forum 2010 Global Gender Gap Report” umieścił Arabię Saudyjską na 129 miejscu ze 134 państw badanych pod względem parytetu płci. Zgodnie z prawem Arabii, każda dorosła kobieta musi mieć męskiego krewnego jako jej "opiekuna". W rezultacie, Human Rights Watch opisał sytuację prawną saudyjskich kobiet, w taki sposób: mała legalna władza nad własnym życiem, np. organy rządowe zmuszają kobiety do uzyskania zezwolenia prawnego opiekuna płci męskiej na odbycie podróży, podjęcie nauki czy pracy. Poligamia jest dozwolona dla mężczyzn, a mężczyźni mają jednostronne prawo do rozwodu z żonami (talaq) bez potrzeby uzasadnienia prawnego. Średni wiek zawarcia pierwszego małżeństwa wśród kobiet saudyjskich wynosi 25 lat. 60% wszystkich absolwentów uczelni wyższych w Arabii Saudyjskiej to saudyjskie kobiety. Policja religijna, zwana mutawa, nakłada wiele ograniczeń dotyczących kobiet w miejscach publicznych. Ograniczenia te obejmują zmuszenie kobiet do siedzenia w oddzielnych, specjalnie wyznaczanych sekcjach rodzinnych w restauracji, noszenie abaji i zakrywanie włosów. Kobiety nie są także dopuszczone do prowadzenia samochodu, choć często jest to tolerowane na obszarach wiejskich. W Arabii Saudyjskiej nie ma pisemnego zakazu prowadzenia samochodu przez kobiety, ale prawo wymaga od obywateli korzystania z lokalnie wydawanych licencji, które nie są wydawane kobietom, to sprawia, że prowadzenie przez kobiety staje się nielegalne.
Tekst: Małgorzata Juchniewicz
Tłumaczenie: Daria Nurkiewicz
Tłumaczenie: Daria Nurkiewicz