Finał akcji OddychaMY: Oto jak powinna wyglądać edukacja antysmogowa

W Żorach wiedzą, że przed smogiem trzeba się chronić. Nie ma innego wyjścia: Śląsk jest regionem, w którym mgła chorobotwórczych cząsteczek zbiera ogromne żniwo. Jak jednak pokazała akcja “OddychaMY”, zorganizowana przez lokalne stowarzyszenie Q-Bit, przestrzeń do edukacji wciąż jest spora, choćby wśród najmłodszych dzieci i nastolatków. 

– Myślę, że zachęciliśmy do zgłębiania tematu – mówi Krzysztof Chrobasik ze stowarzyszenia Q-Bit, dodając, że najmłodsi, wyposażeni w odpowiednią wiedzę, nierzadko mają duży wpływ na swoje najbliższe otoczenie:

– Według mnie, presja społeczna ma sens. Informowanie od najmłodszych lat, że smog jest szkodliwy, powoduje, że dzieci mogą wywierać presję na rodziców: przekonywać do wymiany kopciuchów, do innych działań mających na celu poprawę sytuacji – podkreśla Chrobasik. 

Aby jednak dzieci mogły zacząć edukować rodziców, muszą zostać wyposażone w odpowiednią wiedzę. O to właśnie zadbało stowarzyszenie Q-Bit, wprowadzając dodatkowo do całego procesu element grywalizacji. 

Pula nagród w konkursach wyniosła 6 tys. zł. Dodatkowo Grupa Ciech przekazała organizatorom zapas maseczek antysmogowych: 

– Ufundowaliśmy 100 tys. maseczek dla organizacji, która zaproponuje najlepszą kampanię edukacyjną na temat smogu. Cieszę się, że to właśnie stowarzyszenie Q-Bit podjęło rękawicę i zorganizowało świetną akcję związaną z wykorzystaniem masek jako produktu profilaktycznego – komentowała Żaneta Przybylska, rzeczniczka prasowa firmy Ciech. 

Jak zbudować czujnik smogu? Oni to wiedzą

– Celem naszego stowarzyszenia jest wykorzystywanie technologii w promowaniu akcji społecznych. Konkurs natemat.pl i Ciechu okazał się dla nas okazją, aby taki właśnie duży projekt zrobić, zorganizować coś nietuzinkowego, trochę innego, niż wszystkie inne inicjatywy organizowane instytucjonalnie – komentował prezes Q-Bit, dodając, że stowarzyszenie zdecydowało się przeprowadzić nie jedną, a trzy akcje. 

Pierwszą z nich były warsztaty na temat smogu skierowane do szkół ponadpodstawowych. Lokalne licea i technika wytypowały kilkuosobowe drużyny, które na przestrzeni kilku miesięcy miały poszerzać swoją wiedzę na temat samego zjawiska oraz sposobów redukowania jego wpływu na życie. 

Uzbrojeni w niezbędną wiedzę, członkowie drużyn mogli zabrać się za zadania konkursowe. Pierwszym z nich było nakręcenie dwuminutowego spotu edukacyjnego na temat smogu. Technika była dowolna, więc i prace okazały się bardzo różnorodne. 

Zdaniem jury, jedną z najciekawszych okazała się opowieść o Ekomanie - superbohaterze, chroniącym ludzi przed smogiem, stworzona przez uczniów z Zespołu Szkół nr 1 w Żorach im. K. Miarki. 

– Młodzi ludzie mieli okazję uwolnić swoją kreatywność. W efekcie powstały rzeczy takie jak na przykład wspomniany Ekoman, który jest niesamowicie fajnym pomysłem i w zasadzie gotowym materiałem na produkt, logo, koszulkę – coś, co można szeroko promować – przekonuje Chrobasik. 

Kolejnym zadaniem, przed którym stanęły zespoły szkolne, była budowa czujników smogu. 

– To była właściwie zagadka logiczna: podłączanie według schematu różnych układów i późniejsze ich testowanie. Takie zadanie techniczne samo w sobie było dla młodzieży ciekawe – tłumaczy prezes Q-Bit. 

Technologia technologią, ale żeby mogła być szeroko stosowana musi wpisywać się w najnowsze trendy designu. I właśnie na przekształceniu czujnika w dzieło sztuki użytkowej polegało trzecie konkursowe zadanie. Pomysły były iście innowacyjne: od czujnika, który mieścił się w modnej torebce, przez taki, który przypominał drzewko z Minecrafta, na czujniku porośniętym smogożernym mchem kończąc. 

Co ważne, członkowie szkolnych zespołów musieli nie tylko złożyć i zaprojektować obudowy czujników, ale i zaprezentować je podczas gali finałowej. 

– Chcieliśmy zaangażować młodzież i pokazać, że przez takie nietuzinkowe działania można pokazać, jak smog jest szkodliwy, ale też jakie elementy można wykorzystać, żeby zainteresować otoczenie tym tematem – zaznacza Marcin Chrobasik. 

W konkursie drużynowym zwyciężyła reprezentacja zespołu Szkół nr 1 w Żorach im. K. Miarki. Drugie miejsce zajęła kolejna drużyna z tej samej placówki. Na trzecim miejscu uplasował się zespół z Technikum nr 1 im. M. Kopernika w Żorach. 

Edukacja filmowa, edukacja obrazkowa

Tworzenie filmu i budowa czujników smogu była zadaniem dla szkół ponadpodstawowych. Ale stowarzyszenie Q-Bit nie zapomniało o najmłodszych: dzieci uczęszczające do podstawówek mogły wykazać się w konkursie gazetek szkolnych. 

Główną nagrodę w tej odsłonie akcji zdobyła Szkoła Podstawowa nr 15 z Oddziałami Sportowymi w Żorach za, jak uzasadnili organizatorzy, “wspaniałą i czasochłonną gazetkę szkolną w formie komiksu”.

Zadanie okazało się skrojone idealnie do potrzeb młodzieży: - To, że tak wielu młodych ludzi wzięło udział w konkursach na gazetkę szkolną, na produkcję filmu, nie jest bez znaczenia. To właśnie oni, już za chwilę, zdecydują, jak nasz świat będzie wyglądał. Liczę, że będzie to świat bez smogu - podsumowała rzeczniczka prasowa Grupy Ciech., Żaneta Przybylska. 

Inicjatywa Stowarzyszenia Q-Bit nie ograniczała się jedynie do Żor. Trzecim elementem akcji był ogólnopolski konkurs na film edukacyjny dotyczący profilaktyki smogu. 

– Nie narzucaliśmy formy, jedynie temat. Filmiki miały edukować odnośnie noszenia maseczek oraz tego, jak chronić się przed smogiem. Pojawiło się mnóstwo propozycji: od filmów typowo amatorskich, przez niezwykle profesjonalne produkcje, pełne ironii i żartu – wylicza Chrobasik. 

Pierwsze miejsce zdobyła jednak animacja autorstwa Moniki Przybyły z Powiatowego Zespołu Szkół w Bieruniu. – Smogu się nie zauważa, ale jest on wielkim problemem. Jest go coraz więcej i zagraża naszemu zdrowiu. Musimy się przed nim chronić, po prostu – przekonywała autorka zwycięskiego filmu.