Czy Edward Snowden otrzyma nagrodę Sacharowa?

Nominacja dla Edwarda Snowdena, który ujawnił światu masową inwigilację internautów przez wywiad Stanów Zjednoczonych w ramach programu PRISM, a obecnie korzysta z „tymczasowego azylu” w Rosji, to ważny gest, nie tylko symbolicznie. Przyznanie tej nagrody byłoby znakiem, że Parlament Europejski traktuje z powagą naruszanie praw obywatelskich Europejek i Europejczyków przez wywiad amerykański i – jak się później okazało – również wywiady niektórych państw europejskich.

Nie jest to pierwsza inicjatywa europosłów w związku z PRISM. Grupa Zielonych od jakiegoś czasu domaga się również wstrzymania negocjacji nad porozumieniem handlowym między Unią Europejską a USA do czasu wyjaśnienia sprawy. Z kolei liberałowie z grupy ALDE zażądali zawieszenia realizacji porozumienia SWIFT (o przekazywaniu danych bankowych), argumentując, że złamana została zasada „safe harbor”. Zgodnie z zasadą „safe harbor” firmy działające na terenie Unii Europejskiej nie mogą przesyłać danych osobowych poza granice Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jeśli nie ma gwarancji, że będą tam one dostatecznie chronione.

Ale ta nominacja ma również wielki walor symboliczny. Przyznanie nagrody Snowdenowi to byłby podwójny przełom. Przytłaczająca większość dotychczasowych laureatek i laureatów Nagrody Sacharowa działa na globalnym Południu lub w krajach uważanych za nie w pełni demokratyczne. Snowden byłby pierwszym laureatem z samego serca świata zachodniego. Byłby również pierwszym laureatem broniącym praw człowieka i podstawowych wolności w społeczeństwie cyfrowym.

W tej sytuacji w obronie naszych praw głos może zabrać Parlament Europejski. Tak się składa, że w żadnej z dwóch frakcji, które nominowały Snowdena (Zielonych i lewicy), nie ma nikogo z Polski. Mam jednak nadzieję, że polscy europosłowie i europosłani w innych frakcjach będą ten pomysł popierać. Bo to nie jest tak, że Edward Snowden zasługuje na Nagrodę Sacharowa. To Europa zasługuje na to, by Snowden tę nagrodę otrzymał.