Wielkiej Brytanii poszczęściło się z imigracją

Niespecjalnie. Przyczynkiem do przeprowadzenia ostatnich badań był wcześniejszy raport, który wydaliśmy w 2009 r. Przyglądaliśmy się w nim efektom, jaki na brytyjską gospodarkę mieli imigranci z krajów A8, czyli m.in. Polski i Węgier, którzy licznie przybyli na Wyspy po 2004 r. Według naszych obliczeń wynikało, że ich wkład netto był pozytywny, czyli że Wielka Brytania zyskała na tym największym rozszerzeniu Unii Europejskiej i późniejszym otwarciu granic m.in. dla Polaków. Zaczęliśmy się więc później zastanawiać, czy te wyliczenia można przełożyć też na większą grupę, czyli na imigrantów z UE oraz Norwegii, Islandii i Lichtensteinu. Nasze przypuszczenia się potwierdziły.

My jesteśmy naukowcami, więc nasze działania zawsze są kompletnie apolityczne. Gdyby okazało się, że migracja nie była korzystna dla brytyjskiej gospodarki, powiedzielibyśmy to głośno. Fakty były jednak inne. Rzeczywiście, nie wszystkim było to na rękę. Dostałem na przykład bardzo dużo nienawistnych maili od ludzi, którzy uważają, że migracja to zło. Niestety, poziom debaty publicznej o imigracji jest w Wielkiej Brytanii bardzo niski, a argumenty wyjątkowo toksyczne i upolitycznione. Nie ma prawie siły politycznej, może z wyjątkiem liberalnych-demokratów, która w rozsądny i obiektywny sposób rozmawiałaby o imigracji. Do tego swoją cegiełkę dokładają media, zwłaszcza te tabloidowe.

Nie, zdecydowanie powinniśmy unikać uogólnień w kwestiach imigracyjnych. To zbyt skomplikowany i zróżnicowany temat. W różnych krajach imigracja ma różną kompozycję – ważny jest wiek, wykształcenie oraz kultura imigrantów. Fale imigracyjne następują w różnych okresach oraz momentach koniunkturalnych. Można za to zrobić jedną generalizację: migracja jest zawsze korzystna dla migranta, ponieważ gdyby taka nie była, nie opuszczałby swojego kraju. Natomiast skala korzyści czy strat dla kraju przyjmującego zawsze jest odrębną historią. Zdarzały się w historii migracje nie do końca korzystne dla krajów-gospodarzy.

Podam przykład: kiedy w 2004 roku do UE dołączyło dziesięć nowych państw, brytyjska gospodarka rozwijała się świetnie, nie było żadnych oznak zbliżającego się kryzysu. Decyzja rządu Partii Pracy o otwarciu granic dla pracowników z tych krajów było zrozumiałą i dobrą decyzją. Bylibyśmy w gorszym stanie, gdyby do tego nie doszło. Kiedy jednak do Unii weszły Bułgaria i Rumunia, Wielka Brytania była w recesji. Dlatego dostęp do rynku pracy czasowo zamknięto.

Oczywiście, że nie. Rumuni i Bułgarzy od siedmiu lat mogą pracować w wielu innych krajach UE, m.in. w Polsce. Ci, którzy mieli wyjechać, już to zrobili. A ci, którzy przyjadą i znajdą tu pracę, dobrze dla nich i dla nas. To debata bez podstaw.

Niestety, tak. Ale zagadnienie ma trochę inny wymiar, niż portretują to media. Chodzi o pytanie, czy wolny przepływ ludzi jest wskazany w momencie, kiedy różne kraje UE mają różną sytuację gospodarczą – średnie zarobki czy PKB per capita. Czasem zapomina się o tym, dlaczego w ogóle w Unii mamy swobodny przepływ obywateli – pracowników. To element wspierający dwie inne zasady działania UE, czyli swobodny przepływ kapitału i wolny handel. Wspólny rynek potrzebuje tych wszystkich trzech czynników. Z drugiej strony, częściowo zrozumiałe są obawy krajów z wyjątkowo hojnym systemem opiekuńczym. Debata o imigracji powinna brać pod uwagę wszystkie argumenty.