O polszczyźnie, co „po garderobie się pląta”

dało się zwalić na karb pomroczności jasnej, alkoholowego, a więc – zwykle – przejściowego zaćmienia umysłu – byłoby może prościej. Na domiar złego, co innego język mówiony, gdzie o błędy co prawda łatwiej, ale ulatują i najczęściej już nie wracają, a co innego pisany. Błąd zapisany, utrwalony na papierze albo w pliku komputerowym i, co gorsza, opublikowany – na przykład nagrany i wydany na płycie - jest już katastrofą, rzeczą nieodwracalną, nie do naprawienia. Bo przecież takie uwiecznienie to końcowy efekt procesu rozciągniętego na wiele dni, miesięcy, a czasem nawet lat, w którym uczestniczy zazwyczaj całkiem spora grupa ludzi – muzyków, realizatorów nagrań, kiedyś jeszcze cenzor - częstokroć polonista z wykształcenia itd. I co? I nic: nie ma nikogo, kto by złapał za ramię albo – precyzyjniej – za język.

W niedawnej rozmowie z Wojciechem Przylipiakiem John Porter powiedział: „Z mojego wieloletniego doświadczenia wynika, że doskonałość i bystrość w muzyce nie przekłada się na bystrość po koncertach czy nagrywaniu płyty. Rzadko można z muzykami porozmawiać na szerokie kulturowe tematy. Po moich koncertach bywało, że uciekałem od muzyków, bo zwyczajnie nie było szans na ciekawe rozmowy”. Porter przywalił z grubej rury, ja chcę tylko wrzucić kilka kamyków do językowego ogródka. Dobrze, że mogę podeprzeć się opinią Walijczyka, kogoś ze środowiska, bo bardzo nie chciałbym wyjść na eunucha, co to mądrzy się z wysokości swojego blogowego M-1 o powierzchni paru metrów kwadratowych, mieszczącego się na dodatek w suterenie.

Jednakże od razu mówię, iż nie przyjmuję tłumaczenia, że język polski, fleksyjny, do łatwych nie należy i o błędy nietrudno. Że popełniają je wszyscy, więc trudno dziwić się akurat rockmanom. Mnie takie podejście do tematu, takie usprawiedliwienie zupełnie nie satysfakcjonuje. Tekst może być pozbawiony jakichkolwiek walorów literackich, ale powinien być przynajmniej zapisany i zaśpiewany zgodnie z zasadami językowymi.

Jednocześnie też powtórzę dawno wygłoszoną opinię, że wolę jako wokalistę prostego chłopa z mocnym gardłem, zamiast świetnego czasem tekściarza, któremu jednak natura poskąpiła głosu i dykcji, a który mimo to uparł się, by śpiewać ludziom. Czasem nawet setkom tysięcy, ale mi niestety nie. Bez nazwisk – ci, którzy śledzą ten blog dłużej, i tak wiedzą, o kim przez kilka lat nawet się nie zająknąłem. Głos wokalisty traktuję zdecydowanie bardziej jako

Skoro więc lekką ręką sprzątam ze stołu muzykę zaopatrzoną w zdradzające literackie ambicje, autorskie teksty, tym bardziej jestem narażony na...

Na koniec jeszcze jeden mój faworyt. Przed sześciu laty Pan Maleńczuk w wywiadzie dla Interii.pl pastwił się nad kolegami z branży: „Niektórzy artyści na siłę dopisują tekst do melodii, żeby tylko dostać ten zaiks”. A dalej stwierdza jeszcze: „Bardzo wielu autorów tekstów piosenek lansowanych na przeboje, mam wrażenie, że nie czyta w ogóle poezji. Bo wtedy zobaczyliby swoje koszmarne błędy”.

Oj, to-to, nic dodać, nic ująć, panie MM. Tyle że od dawna wiadomo, że łatwiej dostrzec źdźbło w oku bliźniego, niźli belkę we własnym. Na przykład, że w słowniku język zaledwie się plącze, zaś u MM – ciągle pląta:

Niestety – ja też. Ale w tej samej rozmowie muzyk apeluje: „Powinien być jakiś mądrala i to korygować”. Święte słowa! Niniejszym zgłaszam więc swoją kandydaturę na owego „mądralę”. Mogę zacząć od pana, panie MM.

Połowa lat 80. Zaczynamy zajęcia z teorii literatury z Aleksandrem Nawareckim, dziś profesorem, wtedy jeszcze magistrem. Nawarecki miał zwyczaj dojeżdżania z domu w Katowicach na uczelnię, mieszczącą się wówczas w Sosnowcu, swoim rowerem składanym w dni pogodne albo autobusem w dni deszczowe. To był ten drugi przypadek.

- Słuchajcie – zaczął poruszony – jechałem dziś autobusem. Obok mnie stało dwóch mężczyzn. Rozmawiali, a ja byłem mimowolnym świadkiem i słuchaczem tej rozmowy. W użyciu mieli w sumie ze trzy wyrazy, z całym zestawem przed- i przyrostków. I świetnie się dogadywali. Ale wiecie co jest najlepsze w tej historii? - zawiesił głos. - To, że ja ich też rozumiałem...