Matura bez matematyki? Mój apel do Minister Edukacji Narodowej. Chciałbym, aby poznała Pani pewną historię

Przełom lat 80 i 90. Szkoła podstawowa taka, jakich setki w kraju. Chodziłem do klasy A. Raz w miesiącu obowiązkowa wizyta mojej mamy w szkole. Mamę wzywała nauczycielka muzyki, lamentując, że jestem beztalenciem muzycznym. Nie chciałem śpiewać patetycznych pieśni patriotycznych. Wolałem piosenki Bajmu i Queenu. Obowiązkowa była również gra na flecie. Ja wolałem pianino. Nie wpisywałem się w „klucz”.

Nauczycielka w porę odeszła ze szkoły podstawowej. Szczęście miały kolejne roczniki, bo zatrudniono nową.

Po latach spotkaliśmy się z muzyczką przypadkiem w szkole średniej, w gabinecie pani dyrektor. Przyszedłem zaprosić panią dyrektor na mój koncert. Muzyczka stała przez chwilę w milczeniu. Po chwili zapytała „Ty i koncert? To niemożliwe”. Zaprosiłem i ją. Nie przyszła.

W szkole permanentny stres. Niezapowiedziane kartkówki i sprawdziany, tylko po to, żeby wstawić kilka niedostatecznych do dziennika, tym, którzy wiadomo, że niedostateczne dostaną. I kilka piątek tym, którzy wiadomo, że piątki otrzymają.

Lekcje polegały głównie na przepisywaniu podręczników do zeszytów. Nauczyciele, z których mniej więcej połowa nie wiedziała jak sobie radzić z wychowywaniem i uczeniem dzieci, realizowali program. A program był jak taśma produkcyjna, na której nikt nie zauważał problemu. Wszystkich, zdolnych, mniej zdolnych, systemowo wrzucano do tego samego kotła, w którym miała się ugotować luksusowa zupa truflowa. Finalnie zawsze wychodziła tania zalewajka. Na sprawdzianach i tak każdy ściągał, a jeśli się uczył, to wedle zasady trzy razy „Z” : Zakuć, zdać, zapomnieć. Czyli stary, polski, sprawdzony system edukacji.

Wreszcie w ósmej klasie zapytała nas „Kim chcielibyście zostać w przyszłości? Jaką pracę będziecie wykonywali?”Krysia odparła, że chce zostać nauczycielką muzyki. Patrycja katechetką (zresztą została). Ja odpowiedziałem, że chciałbym zostać kompozytorem, chcę śpiewać, ale na początek mógłbym pracować w sklepie. Pani K. nie zastanawiając się długo zaśmiała się przy wszystkich i rzekła. „Ty Maliszewski i sklep? Przecież nie będziesz potrafił wydać klientom reszty!”

Później było lepiej. Niestety choroba została. Mniej więcej raz na dwa lata ląduję w szpitalu na oddziale chorób jelit. Pozostałość po ojcu i po pani K. Matematyczce.

Ktoś „mądry” wpadł na pomysł, żeby matematyka na egzaminie maturalnym była przedmiotem obowiązkowym. Tak odarto mnie z marzeń o studiach.

Przez te wszystkie lata myślałem sobie, że być może nie zasługuję. Nie jestem wystarczająco inteligentny, żeby studiować, bo jeżeli przepustką na studia ma być skomplikowany dla mnie świat liczb - trudno, studiował nie będę.

Nikt mnie jej nie nauczył. Nie jest mi też do niczego w życiu potrzebna. Nigdy nie była. Jestem humanistą, ale w szkole zauważył to tylko nauczyciel języka polskiego. Matematyczka tego nie rozumiała.

Matematyka uczy logicznego myślenia? Na pewno nie ta wykładana w polskich szkołach. Ja poradziłem sobie Szanowna Pani Minister bez niej.

Gdybym zaproponował Pani Minister, aby muzyka, śpiew i granie na fortepianie były obowiązkowe na egzaminie maturalnym, moja propozycja zostałaby odebrane jako żart. Dlaczego? Dlatego, że wszyscy wiemy o tym, iż jedni rodzą się z talentem muzycznym, inni nie. Większość egzaminowanych matury by nie zdała, bo statystycznie większość nie potrafi śpiewać, ani tym bardziej grać na fortepianie. A jednak muzyki słuchamy wszyscy i ta istnieje w naszym życiu każdego dnia. Co więcej, na tym etapie rozwoju cywilizacji, nie wyobrażam sobie, że moglibyśmy obecnie funkcjonować bez muzyki. Dokładnie tak samo jest z matematyką.

Jedni rodzą się z umysłami ścisłymi i potrafią rozwiązywać skomplikowane zadania matematyczne, inni są humanistami. Jedni mają uwarunkowania do pracy w banku, inni wolą pisać książki, albo malować obrazy.

Zmuszanie dzieci i młodzież, która nie ma predyspozycji do skomplikowanego liczenia, bo biologicznie ich mózgi nie są uwarunkowane ściśle, jest co najmniej nierozsądne, żeby nie powiedzieć destrukcyjne. Trąci znęcaniem się nad tymi dziećmi.

Zamiast wypuszczać ze szkół ludzi wiedzących teoretycznie wszystko, a w praktyce nic, już dawno temu powinniśmy zacząć wydobywać z dzieci talenty i rozwijać w młodych ludziach to, do czego zostali w życiu powołani.

Jeżeli ktoś jest uzdolniony artystycznie, niech ma na lekcjach absolutne podstawy matematyki, ale niech rozwija się w szkole przede wszystkim artystycznie. Jeżeli jakieś dziecko jest dobrze zapowiadającym się sportowcem, niech uczy się sportu. Traktowanie ludzi, jak masę, z której można ulepić, to, co się urzędnikom podoba, po to, żeby masa była jednolita, w perspektywie przynosi to, co przyniósł kilka dni temu druzgocący raport NIK. Ten nie zostawia suchej nitki na pomyśle utrzymywania matematyki, jako obowiązkowego przedmiotu na egzaminach maturalnych.

Po latach wkuwania skomplikowanej matmy, uczniowie często nabierają obrzydzenia do edukacji w ogóle.

Naprawdę Pani Minister? Czy rozmawiała Pani kiedykolwiek z uczniami?

Potrafię dodawać, odejmować, mnożyć, dzielić. Radzę sobie z procentami. Na tym moja wiedza matematyczna się kończy. Moje życie nie jest ani uboższe, ani gorsze, od życia osób, które są geniuszami matematycznymi. Matematyka, której uczy się w polskich szkołach, nigdy w życiu do niczego mi się nie przydała. Przeczytane książki, podróże, nauka komunikacji interpersonalnej, umiejętność wysławiania się i pisania, znajomość obcego języka podczas pobytów za granicą - owszem.

Jestem przekonany, że gdyby zamiast rozwiązywania bezsensownych zadań, uczyć na przykład ratownictwa medycznego, albo wiedzy o seksualności człowieka, korzyści dla społeczeństwa byłyby widoczne i namacalne. Bez kompromitujących system nauczania raportów NIK.

Płacę podatki, radzę sobie zawodowo, zwiedzam świat. Przez lata wmawiano mi, że bez matematyki nie poradzę sobie w życiu, bo matematyka jest „królową nauk”. Jak widać radzę sobie całkiem dobrze bez królowej.

Idąc na psychologię, na studia zaoczne i płacąc za nie, napędzałbym polską gospodarkę. Polska gospodarka jednak nie chce moich pieniędzy, bo ludzie odpowiedzialni za kształcenie obywateli, zupełnie nie mają pomysłu na nowoczesną i skuteczną edukację. Upierają się przy destrukcyjnych w skutkach decyzjach.

Jedna z moich koleżanek, nauczycielka języka polskiego założyła w łódzkiej szkole kurnik. Tak powinno się uczyć dzieci. Może obok szkół można by wybudować mini schroniska dla psów i kotów? Czy nie tak powinniśmy nowocześnie uczyć dzieci wrażliwości i obcowania z życiem szeroko pojętym? Takiej dojrzałości? Umiejętność rozwiązywania skomplikowanych ciągów cyfr nie jest żadną dojrzałością.

Wiedzą o tym i uczniowie i nauczyciele. Od nauczycieli zawalonych papierkową robotą i pracujących w domach po godzinach, trudno wymagać, żeby się nie wypalali. Wypalają się. Uwłaczająco niska płaca w zmotywowaniu nie pomaga. Dzieci odarte z pasji i zmuszane do uczenia się w sposób nudny, tego, czego nie chcą i czego nie potrafią się nauczyć, stają się coraz bardziej agresywne w stosunku do nauczycieli.

Znam nauczycieli, którzy próbują się wyrywać spod „klucza”. Tworzą kółka teatralne w liceach. Siedzą po godzinach za darmo. Inaczej prowadzą lekcje. To oni wydobywają talenty. Pomagają się rozwijać. Niestety, wszystko, co robią, jest w sprzeczności z obowiązującym w Polsce systemem edukacji. Oni także powoli tracą zapał.

Brak umiejętności nauczycielki w przekazywaniu wiedzy, jest tylko jedną ze składowych tego, co dzieje się dzisiaj. Podstawowym powodem jest system i natura, a natura stworzyła mnie jako humanistę, a nie matematyka i można nie słuchać dziecka, które mówi „Nie umiem, nie rozumiem, to mnie wyniszcza”. Można nie wsłuchać się w historię dojrzałego faceta, który mówi to samo, ale już lekceważenie apelu Najwyżej Izby Kontroli, badań przeprowadzonych przez rozwinięte kraje, takie, jak Finlandia, jest niepojęte. Ja mimo tego, że jestem matematyczną amebą rozumiem cyfry i tabelki przedstawiane na podstawie badań, które dowodzą nieskuteczności matematyki na maturze. Także te cyfry i tabelki, które przedstawia NIK. Państwo po studiach nie rozumiecie?

Czy coś jest nie tak z nauczycielami matematyki, że nie potrafią rozkochiwać dzieci w liczbach, do tego stopnia, że ogłasza to w swoim raporcie NIK? Nie wiem.

Jakiś czas temu słyszałem o nauczycielu matematyki, który zaginął w niejasnych okolicznościach. Rozmawiałem z jednym z jego uczniów. Usłyszałem historię wstrząsającą. Były już uczeń opowiedział mi jak nauczyciel terroryzował całą klasę i znęcał się psychicznie szczególnie nad jednym chłopakiem, który odmówił mu pójścia na randkę. Za odmowę uczeń miał otrzymać w dzienniku 11 ocen niedostatecznych, podczas, gdy reszta uczniów w sumie, tylko dwie, maksymalnie trzy oceny w semestrze. Sprawa nadaje się na osobny, szokujący artykuł. Jak się dowiedziałem, uczeń na szczęście uwolnili się i już studiuje.

Pani Minister, wiem, że ma Pani wielu doradców i wiele doradczyń. Proszę tym razem posłuchać głosu społeczeństwa. Podstawową wartością ludzkości, jest wolność. O ile zupełnie zrozumiałe jest zdawanie w Polsce na maturze egzaminu z języka polskiego, już zmuszanie ludzi do zdawania egzaminu ze skomplikowanej matematyki, jest niezrozumiałe. Przynosi szkody i o tym jest raport NIK.

Naprawdę uważacie Państwo, że Ci młodzi ludzie, którzy nie zdali matematyki są kretynami niezasługującymi na to, aby pójść na studia humanistyczne?

A pani K.?

Z wyrazami szacunku i nadzieją na dobre zmiany

Damian Maliszewski

Ps. Pani Minister, a może by tak zwiększyć ilość godzin lekcyjnych z zajęć muzycznych i plastycznych? Nawet w przypadku najwybitniejszego matematyka, jeśli będzie niewrażliwym chamem, nie będzie żadnego pożytku z jego genialnych obliczeń.