Racjonaliści Roku, czyli liderzy nowoczesnego myślenia

Stało się to za sprawą profesora Jerry'ego Coyne'a, jednego z najwybitniejszych autorytetów w dziedzinie badań nad ewolucją naturalną, oraz niezłomnego nowego ateisty, broniącego nauki przed pomniejszaniem jej dokonań na rzecz prób zachowania religijnych mitów. Nie każdy naukowiec chce przyznać, że nasze odkrycia dotyczące wszechświata i życia na Ziemi de facto udowodniły, że żadna z istniejących na Ziemi religii nie ma realnych podstaw.

Promuje się często akomodacjonistyczne przekonanie, iż religie nadal mają wiele do powiedzenia w "sferze duchowej i transcendentnej" i zajmująca się światem materialnym nauka mówi o czymś zupełnie innym, zatem konfliktu nie ma. Podłożem dla tego poglądu jest najczęściej niechęć do irytowania ludzi wierzących, których nadal jest więcej niż ateistów. Z tego licznego grona wywodzą się również politycy i ludzie biznesu, zatem ryzykowne jest drażnienie ich eksponowaniem prawdy o dewaluacji dawnych, religijnych mitów.

Oczywiście, niektóre z tych mitów są bardzo piękne, ciężko nie zachwycić się Iliadą, czy Mahabharatą, ale od podziwu estetycznego do wiary w to, że Atena, Jezus, czy Wisznu byli naprawdę bogami istnieje ogromny, nieprzekraczalny dystans. Tym niemniej siła środowisk religijnych jest nadal tak wielka, że wielu naukowców woli nie mówić o tym, że religie to tylko mity, lub baśnie (większość religii nie dorobiła się tak wspaniałych arcydzieł literackich, jak te ze Starożytnych Indii i Grecji). To milczenie ma swoją oczywistą cenę, bo wielu ludzi nie ma szans zetknąć się z informacją o nieprawdziwości wierzeń religijnych i choć mogliby myśleć inaczej, całe życie podtrzymywani są w błędzie. A w końcu nauka powinna wszystkim chętnym tłumaczyć świat bez żadnej "politycznie poprawnej" cenzury.

Gdy tak wielu się boi, muszą się znaleźć odważni śmiałkowie, którzy zakrzykną "dość!". Obok Dawkinsa Coyne jest najbardziej znanym biologiem, który miał odwagę to zrobić inspirując licznych naśladowców. Ale to oczywiście nie wszystko, za co Coyne'a podziwiamy. Obecna na polskim rynku książka amerykańskiego profesora - "Ewolucja jest faktem", najlepiej ze wszystkich znanych mi lektur tłumaczy mechanizmy ewolucji naturalnej. Nie dziwi zawarty w niej entuzjastyczny wstęp prof. Richarda Dawkinsa, który szczerze przyznaje, że może w tym względzie tylko podziwiać swojego kolegę biologa. Na portalu Andrzeja i Małgorzaty Koraszewskich "Listy z naszego sadu" polski czytelnik może się zapoznawać z innymi zagadkami ewolucji w znakomity sposób objaśnianymi przez profesora z University of Chicago.

W trakcie obchodzonego 9 lutego przez Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego i oddział wrocławski Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów Dnia Darwina mieliśmy okazję wysłuchać młodych biologów i filozofów zainspirowanych również dorobkiem naukowym i publicystycznym Jerry'ego Coyne'a. Jednocześnie wykłady wielkich naukowców, takich jak prof. Adam Chmielewski pokazały nam, że dzięki odkryciu ewolucji naturalnej zaszedł naprawdę ogromny przełom w naszym pojmowaniu świata, porównywalny jedynie z rewolucjami kopernikańską i einsteinowską. Prof. Adam Chmielowski po raz kolejny udowodnił, że nawet estetykę można badać przez pryzmat ewolucji naturalnej.

Na razie to dopiero początek, ale mam nadzieję, że dożyję czasów, kiedy nauki przyrodnicze i nauki humanistyczne, takie jak choćby historia sztuki, nie będą już pojmowane w kategoriach odrębnych światów. Racjonalista Roku 2013, prof. Coyne, jest w tym wypadku naukowcem pracującym u samych fundamentów darwinowskiego ewolucjonizmu, zgłębiającym zagadnienia tak podstawowe, jak specjacja gatunków. Chyba nikt inny tak dobrze jak on nie jest w stanie przedstawić innym stopniowych zmian geologicznych Ziemi, wyrastających gór, podnoszących się i opadających oceanów, po czym powiązać tych zmian z opowiadającym im procesem rozdzielania się gatunków żywych organizmów. Nagroda dla Coyne'a i jego wizyty w Polsce, to zaszczyt nie tylko dla Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów, ale dla wszystkich Polaków. Warto zdobywać dla naszego kraju tak mądrych przyjaciół.

Racjonalistą Roku 2013 w kategorii krajowej został szef wystap.pl Maciej Psyk. W moich artykułach mogliśmy śledzić jego starania o przywrócenie świeckości państwa w kwestii ochrony danych osobowych na linii państwo - Kościół. Dzięki licznym bataliom sądowym, znakomicie przygotowanym przez Macieja Psyka i jego zespół, przywrócona została w naszym kraju normalność, z którą trudno się pogodzić niektórym religijnym fundamentalistom. Nie chodziło tu tylko o walkę z niesprawiedliwą dominacją Kościoła, który sugerował, iż stoi ponad obywatelami Polski, jeśli chodzi o możliwość wystąpienia z niego.

Osiągnięcie Macieja Psyka i jego zespołu ma znacznie głębszy sens. Jest to obrona podstaw demokracji, w której musi istnieć przestrzeń wspólna dla wszystkich obywateli, gdzie nikt nikomu nie narzuca siłą swojej woli, swoich celów i swoich przekonań. Na liczne rozprawy sądowe Maciej zapraszał wszystkich ludzi zainteresowanych sprawiedliwą demokracją. Swoich działań nie przemieniał w happeningi, nie walczył o medialny rozgłos, lecz o rzeczywistą zmianę.

Tych wszystkich, którzy z nim współpracowali, nawet tylko jako wdzięczna publiczność, uczył zasad społeczeństwa obywatelskiego. Społeczeństwa ludzi świadomie wpółodpowiedzialnych za wspólnotę krajową i europejską, którą tworzą. Nigdy nie będzie lepiej, jeśli nie będziemy starać się być takim społeczeństwem! Działania Maćka Psyka i jego zespołu wystap.pl trwają nadal. Już 21 lutego, rano, w NSA w Warszawie będzie kolejna batalia sądowa. Maciej nas wszystkich zaprasza, abyśmy byli świadkami historycznych przemian w naszym kraju i abyśmy mogli się uczyć być obywatelami RP pełną gębą. Nie może jeszcze zdradzić szczegółów, z uwagi na profesjonalizm przygotowań sądowych, ale zostaną one wnet przedstawione na jego stronie www.wystap.pl . Czyli zainteresowani powinny ją śledzić na bieżąco.

Aby odebrać puchary Racjonalistów Roku i wysłuchać przygotowywanych przez zarząd PSR komplementów, obydwaj laureaci nagrody zjawią się w Polsce. Już wiemy, że Maciej, mieszkający obecnie zagranicą, zrobi to w ogromnie istotnym dla polskich ateistów i wolnomyślicieli momencie, a mianowicie w trakcie obchodów Rocznicy Śmierci Kazimierza Łyszczyńskiego, pierwszego znanego polskiego ateisty. Jego stracenie na warszawskim Rynku Staromiejskim miało miejsce 29 marca.

Obchody organizowane są przez oddział warszawski Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów pod wodzą Jana Reszki, który przez wiele lat przygotowywał to święto ateizmu i wolnej myśli. Maciej Psyk, budowniczy obywatelskiego społeczeństwa w Polsce jest najbardziej pożądaną postacią dla uczczenia tragicznej śmierci polskiego szlachcica, patrioty i ateisty, który zginął z uwagi na to, że w XVII wieku nie byliśmy jeszcze społeczeństwem obywatelskim i za krytykę katolickich poglądów dosłownie traciło się głowę.

Udział w tych obchodach zapowiedzieli już wstępnie niektórzy kandydaci na europosłów z Europa Plus Twój Ruch. To budzi optymizm, bo ciężko mi sobie wyobrazić europosłów obojętnych na rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, obojętnych na los mniejszości światopoglądowych i rzeczywistą demokrację oraz sprawiedliwość.