Reklama.
Reklama.
Reklama.
Zespół Suchego Oka (ZSO) - definicja, etiologia, objawy, profilaktyka, leczenie
22 listopada 2018, 01:37·4 minuty czytania
Publikacja artykułu: 22 listopada 2018, 01:37Zespół Suchego Oka (ZSO) jest wieloczynnikowym i wieloobjawowym zespołem zaburzeń narządu wzroku, który powoduje objawy dyskomfortu, zaburzenia widzenia i niestabilność filmu łzowego z towarzyszącymi uszkodzeniami powierzchni gałki ocznej. Zespól ten powiązany jest ze wzrostem osmolarności filmu łzowego oraz z procesami zapalnymi powierzchni oka.
Reklama.
Innymi słowy, ZSO jest schorzeniem o wieloczynnikowej patogenezie, w przebiegu którego dochodzi do niestabilności filmu łzowego połączonej ze wzrostem jego osmolarności. Skutkuje to pojawieniem się reakcji zapalnej oraz zmian strukturalnych, zachodzących w tkankach powierzchownych oka.
Uważa się, że ZSO odpowiedzialny jest za większość zaburzeń powierzchni oka. Szacuje się, że dotyka 11-35% populacji, a częstość występowania tej jednostki chorobowej wzrasta wraz z wiekiem. Częściej występuje u kobiet w okresie okołomenopauzalnym oraz użytkowników soczewek kontaktowych.
Możemy wyróżnić dwie dominujące postaci ZSO – jedna, związana z niedoborem łez oraz druga, związana z nadmiernym parowaniem filmu łzowego.
W pierwszym typie dochodzi do dysfunkcji gruczołów łzowych, spowodowanej zespołem Sjogrena lub innymi czynnikami (np. polekowymi lub zatkanym przewodem łzowym). W drugim typie zaś, nadmierne parowanie zależne jest od wpływu czynników wewnętrznych tj. dysfunkcja gruczołów Meiboma, rzadkie mruganie, niedomykalność szpary powiekowej, czy też wpływem czynników zewnętrznych tj. soczewki kontaktowe, niedobór witaminy A, krople oczne z konserwantami lub alergia.
W pierwszym typie dochodzi do dysfunkcji gruczołów łzowych, spowodowanej zespołem Sjogrena lub innymi czynnikami (np. polekowymi lub zatkanym przewodem łzowym). W drugim typie zaś, nadmierne parowanie zależne jest od wpływu czynników wewnętrznych tj. dysfunkcja gruczołów Meiboma, rzadkie mruganie, niedomykalność szpary powiekowej, czy też wpływem czynników zewnętrznych tj. soczewki kontaktowe, niedobór witaminy A, krople oczne z konserwantami lub alergia.
Etiologia Zespołu Suchego Oka
Wyróżniamy wiele czynników etiologicznych ZSO, należą do nich min. nadmierna eksploatacja narządu wzroku, niekorzystne warunki środowiska, przewlekłe schorzenia (cukrzyca, nowotwory, choroby tarczycy, trądzik, łojotok), stosowana farmakoterapia (leki antykoncepcyjne, przeciwalergiczne, środki nasenne, psychotropowe, izotretynoiny stosowane w leczeniu trądziku), zmiany hormonalne w okresie pokwitania oraz zanik gruczołu łzowego i jego stopniowa dysfunkcja u osób po 40 roku życia.
ZSO może być indukowane przez długotrwałe noszenie soczewek kontaktowych oraz być powikłaniem zabiegów refrakcyjnych w obrębie rogówki.
Wyróżniamy wiele czynników etiologicznych ZSO, należą do nich min. nadmierna eksploatacja narządu wzroku, niekorzystne warunki środowiska, przewlekłe schorzenia (cukrzyca, nowotwory, choroby tarczycy, trądzik, łojotok), stosowana farmakoterapia (leki antykoncepcyjne, przeciwalergiczne, środki nasenne, psychotropowe, izotretynoiny stosowane w leczeniu trądziku), zmiany hormonalne w okresie pokwitania oraz zanik gruczołu łzowego i jego stopniowa dysfunkcja u osób po 40 roku życia.
ZSO może być indukowane przez długotrwałe noszenie soczewek kontaktowych oraz być powikłaniem zabiegów refrakcyjnych w obrębie rogówki.
Objawy Zespołu Suchego Oka
Do objawów ZSO zaliczamy podrażnienie, uczucie dyskomfortu, kłucia lub ciała obcego pod powiekami, suchość pieczenie, szczypanie, zaczerwienieni, a nawet uczucie zmęczenia oczu, ból czy zaburzenia ostrości widzenia. Objawy te znacząco, w negatywny sposób, wpływają na jakość życia pacjentów.
Do objawów ZSO zaliczamy podrażnienie, uczucie dyskomfortu, kłucia lub ciała obcego pod powiekami, suchość pieczenie, szczypanie, zaczerwienieni, a nawet uczucie zmęczenia oczu, ból czy zaburzenia ostrości widzenia. Objawy te znacząco, w negatywny sposób, wpływają na jakość życia pacjentów.
Diagnostyka Zespołu Suchego Oka
Diagnostyka ZSO opiera się na kilku testach, które możemy podzielić na klasyczne i tzw. podstawowe (test paskowy Schirmera, ocena stabilności filmu łzowego). W poszerzonej diagnostyce można stosować testy nowatorskie (test osmolarności, ocena interfenercji filmu łzowego).
Podejrzenie wystąpienia ZSO okulista może wysunąć już po badaniu w lampie szczelinowej z użyciem fluoresceiny i filtra kobaltowego. W badaniu mikroskopowym, w filtrze kobaltowym (światło niebieskie) ZSO manifestuje się dodatnim testem fluoresceinowym- uwidocznieniem ubytków nabłonka rogówki, co pacjent może odczuwać subiektywnie jako np. poczucie ciała obcego.
Diagnostyka ZSO opiera się na kilku testach, które możemy podzielić na klasyczne i tzw. podstawowe (test paskowy Schirmera, ocena stabilności filmu łzowego). W poszerzonej diagnostyce można stosować testy nowatorskie (test osmolarności, ocena interfenercji filmu łzowego).
Podejrzenie wystąpienia ZSO okulista może wysunąć już po badaniu w lampie szczelinowej z użyciem fluoresceiny i filtra kobaltowego. W badaniu mikroskopowym, w filtrze kobaltowym (światło niebieskie) ZSO manifestuje się dodatnim testem fluoresceinowym- uwidocznieniem ubytków nabłonka rogówki, co pacjent może odczuwać subiektywnie jako np. poczucie ciała obcego.
Jak zapobiegać ZSO?
W ocenie ryzyka wystąpienia ZSO powinniśmy uwzględnić wykonywany przez Nas zawód oraz obiektywnie ocenić, jakim negatywnym wpływom środowiska poddawane są Nasze oczy.
W ocenie ryzyka wystąpienia ZSO powinniśmy uwzględnić wykonywany przez Nas zawód oraz obiektywnie ocenić, jakim negatywnym wpływom środowiska poddawane są Nasze oczy.
Osobom pracującym przy komputerze lub prowadzącym zawodowo samochody zaleca się stosowanie, profilaktycznie, kropli nawilżających bez konserwantów (tj. krople żelowe ThealozDuo Gel lub krople Artelac Rebalance; 4-5 razy dziennie do worka spojówkowego, obu oczu). Stosowanie takowych kropli jest rekomendowane również wszystkim osobom, które odczuwają powyższe objawy. Zaleca się wówczas również wizytę u lekarze okulisty, w celu poszerzonej diagnostyki i ukierunkowania leczenia.
Mam ZSO, jak leczyć?
Jedną z metod leczenie ZSO jest zamknięcie punktów łzowych. Zabieg trwa kilka minut i jest bezbolesny (znieczulenie miejscowe, kroplowe).
W zależności od nasilenia objawów i stopnia zaawansowania choroby można zastosować koreczki czasowe (zbudowane z hydrożelu, kolagenu lub materiału syntetycznego i powoli rozpuszczają się w kanalikach łzowych) lub stałe - wybierane w cięższych przypadkach ZSO lub gdy jego powodem są schorzenia ogólnoustrojowe. Stały korek można nosić przez kilka lat, a nawet przez całe życie. Dzięki zastosowanym koreczkom odpływ łez jest mniejszy, dzięki czemu gałka oczna jest lepiej nawilżona.
Jedną z metod leczenie ZSO jest zamknięcie punktów łzowych. Zabieg trwa kilka minut i jest bezbolesny (znieczulenie miejscowe, kroplowe).
W zależności od nasilenia objawów i stopnia zaawansowania choroby można zastosować koreczki czasowe (zbudowane z hydrożelu, kolagenu lub materiału syntetycznego i powoli rozpuszczają się w kanalikach łzowych) lub stałe - wybierane w cięższych przypadkach ZSO lub gdy jego powodem są schorzenia ogólnoustrojowe. Stały korek można nosić przez kilka lat, a nawet przez całe życie. Dzięki zastosowanym koreczkom odpływ łez jest mniejszy, dzięki czemu gałka oczna jest lepiej nawilżona.
Często przyczyną niestabilności filmu łzowego jest niewłaściwa praca gruczołów Meiboma, które znajdują się w brzegach powiek. Gruczoły te mogą się zatkać wydzielanym przez siebie tłuszczem (lipidem) lub wydzielać go za mało lub za dużo. Wówczas pojawia się pieczenie oczu i światłowstręt. Aby uwolnić się od dolegliwości, konieczne jest systematyczne oczyszczanie brzegów powiek np. chusteczkami do higieny brzegów powiek BlephaClean oraz płukanie worka spojówkowego z wydzieliny, sołą fizjologiczną.
Można zastosować również kompres z 3-procentowego roztworu kwasu bornego. Należy go podgrzać do 45ºC i przyłożyć kompresy na 15 minut na oczy. Następnie masujemy powieki, aż pojawi się na nich kropla tłuszczu. Wycieramy powieki kompresem. Do czyszczenia powiek można też stosować jałowe jednorazowe chusteczki.
Reklama.