Czy leki przeciwbakteryjne mogą być bez recepty?
W ostatnich latach trwa proces przesuwania niektórych leków, stosowanych tylko z przepisu lekarza, do grupy leków dostępnych bez recepty. Najsilniej chronioną przed samodzielnym stosowaniem była grupa leków przeciwbakteryjnych - antybiotyków i chemioterapeutyków. Obecnie i w tej grupie zaistniały wyjątki do stosowania w szczególnych sytuacjach.
Lekarz. Autor książek oraz serwisów internetowych o leczeniu i o lekach
Ścisła kontrola lekarska stosowania leków przeciwbakteryjnych ma swoje następujące uzasadnienie:
• Są to leki wymagające bardzo precyzyjnego stosowania – najpierw musi być rozpoznana infekcja bakteryjna a potem musi być odpowiednio dobrany lek. Leki przeciwbakteryjne mają bardzo różny mechanizm, siłę i zakres działania.
• Są to leki silnie działające, które mają określone działania niepożądane. Można je stosować jedynie w sytuacji, gdy leczenie tymi lekami jest konieczne.
• Źle zastosowane leki przeciwbakteryjne mogą powodować "przeprogramowanie" bakterii i wzmocnienie ich obrony przed antybiotykami. Tracimy wtedy broń przeciw bakteriom. Bakterie przekazują sobie z dużą łatwością informację genetyczną jak się bronić przez antybiotykami.
• Leki te zaburzają równowagę bakterii w naszym organizmie. W wyniku tego mogą rozmnożyć się bakterie, które mogą spowodować biegunkę poantybiotykową. Niekiedy mogą rozwinąć się grzyby. Żeby temu zapobiec przyjmujemy probiotyki lub leki przeciwgrzybicze.
Są jednak sytuacje, w których narażeni jesteśmy na stosunkowo łagodne ale jednak kłopotliwe infekcje bakteryjne. Niekiedy ich objawy ujawniają się, w czasie gdy dostępność lekarza jest ograniczona. Takimi infekcjami są: nawracające zapalenia pęcherza moczowego u kobiet oraz bakteryjne biegunki wakacyjne.
W przypadku nawracających dolegliwości ze strony pęcherza moczowego można przyjmować samemu lek przeciwbakteryjny dostępny bez recepty. Warto jednak mieć akceptację takiego postępowania od swojego lekarza rodzinnego. Biegunki najczęściej bywają wirusowe i leczenie należy rozpocząć od diety, probiotyku, picia dużej ilości płynów. Jeśli jednak jesteśmy na wakacjach i dopadła nas biegunka podróżnych, to warto mieć lek przeciwbakteryjny ze sobą.
W samodzielnym leczeniu należy jednak zachować następujące środki ostrożności:
• Nie należy leczyć się lekami przeciwbakteryjnymi, jeśli zupełnie nie wiemy co nam jest - należy wtedy szukać lekarza.
• Nie można leczyć się samemu, gdy choroba ma ciężki przebieg i towarzyszą jej znacznie nasilone dolegliwości, wysoka gorączka, bardzo złe samopoczucie.
• W żadnym wypadku nie należy stosować leków przeciwbakteryjnych "profilaktycznie" lub "na zapas" - wtedy dopiero "uczymy" bakterie jak się przed nimi bronić.
• Nie należy stosować leków przeciwbakteryjnych, gdy objawy sugerują infekcję wirusową - lek przeciwbakteryjny wtedy na pewno nie pomoże a dodatkowo zaburzy równowagę flory bakteryjnej naszego organizmu.
• ZAWSZE i KONIECZNIE przed zastosowaniem leku należy dokładnie przeczytać ulotkę dołączoną do opakowania.