W polskim prawie cywilnym obowiązuje zasada pełnej rekompensaty doznanej szkody. W tym zakresie pojawia się istotne zagadnienie – odszkodowanie a VAT. Czy przy żądaniu zapłaty odszkodowania należy liczyć stawki robocizny, materiałów potrzebnych do usunięcia szkody stosując wartość netto tj. bez podatku VAT, czy wartość brutto tj. z podatkiem VAT?

REKLAMA
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z 9.5.2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług i podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) jest obciążona tym podatkiem.
Jeżeli zapłaty odszkodowanie żąda przedsiębiorca, który poniósł stratę w związku z uszkodzeniem lub zniszczeniem przedmiotu wykorzystywanego do prowadzenia działalności gospodarczej, to żądanie przez niego odszkodowania wraz z podatkiem VAT jest bezpodstawne, albowiem – mając na uwadze art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – uiszczony przez poszkodowanego podatek VAT za:
opłaconą usługę, która ma na celu usuniecie doznanej szkody,
zakupione materiały, które mają na celu usunięci doznanej szkody
po stronie poszkodowanego jako przedsiębiorcy i podatnika VAT, spowoduje, iż kwota podatku należnego VAT zostanie obniżona o kwotę podatku naliczonego.
Tym samym kwota podatku nie obciąża poszkodowanego, albowiem po zapłacie ceny dokona on obniżenia uiszczonego przez siebie podatku VAT właśnie o przedmiotową wartość VAT.
Dlatego, gdyby Sąd zasądził na rzecz przedsiębiorcy kwotę odszkodowania w wysokości brutto, to doszłoby do jego bezpodstawnego wzbogacenie.
Inaczej ma się sprawa w przypadku osób, które doznały szkody jako konsumenci.
Takie osoby nie będą miały możliwości odliczenia uiszczonego przez siebie w cenie towaru i usług podatku VAT.
Z tego względu należne odszkodowanie dla konsumentów to kwota brutto.
Za każdy razem ustalenie samej szkody jak i odszkodowania musi być poprzedzone pytaniem, czy poszkodowany – nabywając określoną rzecz (usługę) konieczną do naprawienia szkody – będzie mógł następnie podatek VAT odliczyć.
Jeżeli poszkodowany będzie mieć możliwość odliczenia uiszczonego podatku VAT za rzecz lub usługę konieczną do naprawienia szkody – to wówczas przysługuje mu odszkodowanie liczone jako netto tj. bez VAT.
Jeżeli poszkodowany nie będzie mieć możliwość odliczenia uiszczonego podatku VAT za rzecz lub usługę konieczną do naprawienia szkody – to wówczas przysługuje mu odszkodowanie liczone jako wartość brutto tj. z VAT.
Na gruncie art. 363 KC dla poszkodowanego niebędącego podatnikiem podatku VAT należy określić odszkodowanie, uwzględniając cenę rzeczy (usługi) wraz z tym podatkiem, tak wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Białymstoku – I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 21 sierpnia 2013 r.,
I ACa 333/13
Ale czy każdemu przedsiębiorcy należy się odszkodowanie w wysokości kwoty netto?
Nie, nie każdemu.
Bywały przypadki, w których powstała konieczność i możliwość sformułowania w imieniu
Mandantów roszczeń odszkodowawczych w wartości brutto, pomimo tego, że byli oni przedsiębiorcami.
Powodem takich rozwiązań był fakt, że byli to przedsiębiorcy spoza Polski i spoza trenu Unii Europejskiej – dokładniej z Białorusi.
W takim przypadku dochodzone dla nich odszkodowanie obejmowało wartości brutto, bowiem – choć byli oni przedsiębiorcami – to nie byli jednak podatnikami VAT.
logo