Reklama.
Reklama.
Reklama.
Poradnictwo antykoncepcyjne? Darmowe prezerwatywy? Zapomnij. Ministerstwo Zdrowia ignoruje potrzeby młodzieży
Nie dalej jak miesiąc temu Grupa Ponton oraz Fundacja Nowoczesnej Edukacji Spunk przekazały Ministrowi Zdrowia rekomendacje dotyczące zmian, jakie powinny mieć miejsce w zakresie opieki zdrowotnej i praw reprodukcyjnych młodych ludzi. Wyczekiwana odpowiedź nadeszła i to należy docenić. Niestety, ujęta na 13 stronach formatu A4 analiza nie jest napisana w sposób przystępny i zrozumiały. A szkoda, bo na tym zależało nam najbardziej. Dodatkowo przekazane rekomendacje miały przyczynić się do wprowadzenia zmian, tu i teraz, a nie jedynie teoretycznych rozważań. Wiadomo, że punkt widzenia zależy od punktu siedzenia i chyba Ministerstwo Zdrowia zbyt uparcie patrzy na rzeczywistość przez pryzmat przepisów a nie codzienności, z którą zmagają się młodzi ludzie - pisze edukatorka Pontonu Patrycja Wonatowska
Reklama.
Przejdźmy zatem do konkretów.
Bezpłatne poradnie zdrowia seksualnego dla młodzieży to dla Ministerstwa to samo, co „opieka zdrowotna w zakresie specjalistycznych świadczeń zdrowotnych w zakresie ginekologii i położnictwa”. Lepszym rozwiązaniem, mimo wszystko, jest jednak podział zadań pomiędzy medycyną a poradnictwem, z którego mogliby skorzystać młodzi ludzie niezależnie od wskazań prozdrowotnych. Może wtedy wizyta w gabinecie ginekologicznym nie musiałaby trwać zaledwie 15 minut? Wtedy też czas oczekiwania na wizytę w niektórych miejscach w Warszawie nie wynosiłby 45 dni.
Sprawa kolejna. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, na które powołuje się Ministerstwo Zdrowia czytamy, że „dziecko do 18 roku życia lub osoba ubezwłasnowolniona całkowicie pozostają pod władzą rodzicielską lub opiekuńczą”. Dalej, o zgozo, dowiadujemy się, że osoby do 13 roku życia, nie są w stanie podejmować świadomych decyzji i umiejętnie stosować antykoncepcji. Dlaczego zatem w myśl Kodeksu Karnego „karze pozbawienia wolności podlega osoba, która „obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 (...).” A co z nastolatkami pomiędzy 15 a 18 roku życia, którzy jednak chcieliby udać się na wizytę lekarską, czy to ginekologiczną czy to urologiczną, a ich prawni opiekunowie (rodzice) mają inne spojrzenie i nie pójdą ze swymi dziećmi do lekarza/lekarki? Rzecz ma się podobnie do możliwości wykonania badań na obecność HIV. Powinniśmy przecież promować zachowania prozdrowotne wśród młodzieży.
„Pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności.” A jeżeli ten warunek nie jest spełniony to co należy zrobić, gdzie się udać? Wspomniane wcześnie poradnie mogłyby podpowiedzieć, co robić w takich sytuacjach, bo lekarz ma obowiązek wykonywania zawodu w oparciu o aktualną wiedzę medyczną. Nie ma tu miejsca na „kazania” czy pouczanie pacjentki na temat wyższości jednej metody antykoncepcyjnej nad inną, w przypadku braku medycznych przeciwskazań.
Torpedowanie pomysłu odnośnie utworzenia darmowych punktów rozdawnictwa prezerwatych jest niezrozumialym zachowaniem ze strony Ministerstwa Zdrowia, ponieważ powinno ono promować zdrowie, a nie zasłaniać się kampanią realizowaną przez Krajowe Centrum ds. AIDS i to w latach 2011-2012. Rozumiem, że skoro w tym czasie rozdano 34 000 pakietów edukacyjnych z prezerwatywą powinno to „wystarczyć”. Tylko wystarczyć na jak długo i ilu nastolatkom? A co z tymi, którzy mimo powszechnej dostępności prezerwatyw nie mają na nie środków finansowych? Znacznie „tańsza” jest profilaktyka niż leczenie, a Ministerstwo Zdrowia powinno wiedzieć o tym najlepiej.
Dalsza lektura wyjaśnień nasuwa kolejne wątpliwości, bo skoro w odpowiedzi na postulat "Chcemy łatwiejszego dostępu do nowoczesnych metod antykoncepcyjnych" Ministerstwo Zdrowia powołuje się na rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego z 2003 roku, kiedy dzisiejsze nastolatki były jeszcze w przedszkolu, to mówienie o nowoczesnej antykoncepcji jest grubo naciągane.
W związku z tym, że nie jesteśmy prawniczkami, poprosiłyśmy ekspertkę w tej dziedzinie Karolinę Więckiewicz o skomentowanie odpowiedzi MZ:
"Ministerstwo potraktowało autorów listu jak osoby nieświadome tego, jakie jest w Polsce prawo i za swoje zadanie uznało wyedukowanie Pontonu i Spunka w zakresie odpowiednich przepisów. To jest lekceważenie dorobku i świadomości osób, które problemami młodzieży zajmują się od lat i wyręczają w tym państwo. Nastolatki wystosowały swoje postulaty, ponieważ tak, jak jest, jest źle i chodzi o to, żeby ministerstwo to zrozumiało. A jeśli na przeszkodzie stoi prawo to być może warto się nad nim pochylić.
"Ministerstwo potraktowało autorów listu jak osoby nieświadome tego, jakie jest w Polsce prawo i za swoje zadanie uznało wyedukowanie Pontonu i Spunka w zakresie odpowiednich przepisów. To jest lekceważenie dorobku i świadomości osób, które problemami młodzieży zajmują się od lat i wyręczają w tym państwo. Nastolatki wystosowały swoje postulaty, ponieważ tak, jak jest, jest źle i chodzi o to, żeby ministerstwo to zrozumiało. A jeśli na przeszkodzie stoi prawo to być może warto się nad nim pochylić.
Prawo rzadko wyprzedza rzeczywistość, najczęściej ją goni. A w sytuacji, gdy chodzi o sprawy najważniejsze, gonić musi szybko. A tu chodzi o zdrowie młodzieży. Obowiązujące przepisy ograniczające młodzieży dostęp do świadczeń zdrowotnych są szkodliwe i narażają młodzież na niebezpieczeństwo. Od ministerstwa oczekujemy nie edukacji w zakresie obowiązującego prawa - te ograniczenia znamy aż nazbyt dobrze, ale zrozumienia wagi problemu i deklaracji wspólnej pracy nad jego rozwiązaniem."
Odpowiedź Ministerstwa pokazuje, jak jest duża przepaść między rzeczywistością a suchymi przepisami. Miejmy jednak nadzieję, że Ministerstwo Zdrowia przyjrzy się uważniej problemom z jakim borykają się młodzi ludzie i wspólne działania przyniosą oczekiwane rezultaty.
Patrycja Wonatowska jest z wykształcenia pedagożką
Reklama.